Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 2 oppslagsord

Nynorskordboka 23 oppslagsord

likkapell

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kapell (1) der avlidne blir lagde før gravferd

Artikkelside

kostregulativ

substantiv inkjekjønn

Opphav

av kost (

Tyding og bruk

reglar for matforbruk og -verdi som blir lagde til grunn for utrekning av kostgodtgjersle
særleg i Forsvaret: regulativ som syner mengda og samansetjinga av kosten per person i ein viss periode

Artikkelside

agglutinerande språk

Tyding og bruk

språk der (grammatiske) tydingselement blir lagde til ei fast ordstamme utan at denne forandrar seg;

til skilnad frå flekterande språk;

Sjå: agglutinere

Døme

tyrkisk er eit agglutinerande språk

Artikkelside

stegl og hjul

Tyding og bruk

om eldre forhold: spiss stong og hjul som avretta forbrytarar vart lagde på;

Sjå: hjul, stegl

Døme

bli lagd på stegl og hjul

Artikkelside

agglutinere

agglutinera

verb

Uttale

aglutineˊre

Opphav

frå latin ‘lime, feste til’

Tyding og bruk

særleg om mikroorganismar og raude blodceller: klumpe seg saman

Faste uttrykk

agglutinerande språk
språk der (grammatiske) tydingselement blir lagde til ei fast ordstamme utan at denne forandrar seg;
til skilnad frå flekterande språk
tyrkisk er eit agglutinerande språk

Artikkelside

hjul

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hjól

Tyding og bruk

rund skive eller ring med eiker som sviv rundt ein aksel
Døme
- ei kjerre med to hjul;
- det er mange små hjul i eit urverk
- - bakhjul
  - bilhjul
  - drivhjul
  - sykkelhjul
  - tannhjul
i overført tyding: krinslaup, utviklingsgang
Døme
- vi er alle små hjul i samfunnsmaskineriet
noko rundt som minner om eit hjul
Døme
- eit hjul av eld;
- eit hjul av lys
- - pariserhjul
  - solhjul

Faste uttrykk

femte hjul på vogna
(kjenne seg som, vere) til overs
halde hjula i gang
syte for at verksemda går som vanleg
liggje på hjul
køyre, springe like bak ein annan;
lure like bak
slå hjul
svinge kroppen sidelengs i ein boge heilt rundt med mellomlanding på hendene
stegl og hjul
om eldre forhold: spiss stong og hjul som avretta forbrytarar vart lagde på
bli lagd på stegl og hjul