Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 166 oppslagsord

tidlig

прикметник

Вимова

tiˋd- i bet. 1

Походження

norrønt tíðligr; lavtysk tidelik

Значення та вживання

som har med tid å gjøre
Приклад
- Gud er verken romlig eller tidlig
som hender i god tid;
som ligger før eller nær begynnelsen av noe
Приклад
- et tidlig nummer i rekken;
- en tidlig utgave;
- tidlig morgen;
- i dag, i morgen tidlig;
- i hennes tidligste ungdom;
- i tidligere tider;
- en tidligere kollega;
- gå tidlig (fra arbeidet);
- tidlige grønnsaker;
- bli tidlig voksen
som adverb: om kort tid, snart
Приклад
- hvor tidlig går første tog?
- vi får svar tidligst til uka;
- han flyttet tidlig hjemmefra;
- være tidlig ute;
- tidlig på dagen

Фіксовані вирази

i tidligste laget
før enn nødvendig eller ønskelig

Сторінка статті

sædavgang

іменник чоловічий

Значення та вживання

uttømming av sæd;

sæduttømming, ejakulasjon

Приклад

for tidlig sædavgang

Сторінка статті

årvåken

прикметник

Походження

norrønt árvakr, opprinnelig ‘tidlig våken’, av ár ‘tidlig’ og vakr ‘våken’

Значення та вживання

som følger nøye med;

våken (2), oppmerksom (1)

Приклад

politiet har bedt folk være årvåkne;
et årvåkent blikk

Сторінка статті

grå

прикметник

Походження

norrønt grár; beslektet med gry (

Значення та вживання

som har en farge mellom hvit og svart
Приклад
- en grå betongmur;
- ta på seg den grå dressen;
- ha grått skjegg
som ser gusten og sliten ut
Приклад
- være grå i ansiktet;
- han har blitt gammel og grå
gråhåret
Приклад
- hun ble tidlig grå
skyet (1, disig, uklar (1)
Приклад
- grått vær;
- en grå dag
lite spennende;
fargeløs, trist, ensformig
Приклад
- en grå tilværelse;
- grått humør;
- ikke se de eldre som en grå masse
som går utenom loven eller offisielle kanaler;
ukontrollert (1), uregulert (2);
ureglementert
Приклад
- låne penger i det grå markedet;
- det grå arbeidsmarkedet;
- grått arbeid

Фіксовані вирази

avskjed på grått papir
plutselig oppsigelse
hun fikk avskjed på grått papir
de små grå
hjernecellene, hjernen
bruke de små grå;
utfordre de små grå
grå eminense
person som holder seg i bakgrunnen, men likevel har stor reell makt på grunn av sin innflytelse på mektige personer
en grå eminense i norsk politikk
grå mus
person med kjedelig og anonym framtoning
flittige, grå mus i byråkratiet
grå stær
øyesykdom der linsen i øyet er fordunklet og ugjennomsiktig
i mørket er alle katter grå
i mørket er alle forskjeller visket ut
sette grå hår i hodet på noen
stadig volde en annen bekymringer

Сторінка статті

tidig

прикметник

Походження

av norrønt tid og tíðr ‘gjev, lysten på, rask’; jamfør tid

Значення та вживання

som er tidlig (oppe, ute);

kjekk, rask (, opplagt;

hyggelig;

av og til;

bergensk:

Приклад

en tidig tøs – en kvikk jente

Сторінка статті

nøktern

прикметник

Походження

fra tysk , opprinnelig ‘som skjer tidlig om morgenen’, trolig fra latin nocturnus ‘nattlig’

Значення та вживання

rolig (4), sindig (1)
Приклад
- en nøktern person;
- hun er nøktern og praktisk
objektiv (2, saklig
Приклад
- en nøktern framstilling av en sak
fornuftig, realistisk
Приклад
- et nøkternt budsjett
- brukt som adverb:
  leve nøkternt
enkel (2)
Приклад
- nøktern standard
- brukt som adverb:
  huset var svært nøkternt innredet
edru, edruelig (1)
Приклад
- han holdt seg nøktern i to uker

Сторінка статті

voksen

прикметник

Походження

norrønt vaxinn, perfektum partisipp av vaxa ‘vokse’

Значення та вживання

som har nådd sin fulle (legemlige, åndelige) utvikling
Приклад
- tidlig voksen;
- i voksen alder;
- bare for voksne;
- aldri bli skikkelig voksen;
- oppføre seg som en voksen;
- en voksen porsjon suppe – stor
skapt med hensyn til vekst
Приклад
- fullvoksen, halvvoksen, velvoksen

Фіксовані вирази

være oppgaven voksen
mestre oppgaven

Сторінка статті

moden

прикметник

Походження

trolig beslektet med norrønt móast ‘bli fordøyd’

Значення та вживання

som er fullt utviklet;
ferdig til å spises;
utvokst
Приклад
- åkeren er moden;
- kornet er modent;
- moden kompost
- - fullmoden
  - halvmoden
  - høstemoden
fullvoksen (1);
livserfaren
Приклад
- hun ble tidlig moden;
- de giftet seg i moden alder;
- han begynner å bli en moden mann;
- de er modne for alderen
- - kjønnsmoden
  - skolemoden
ferdig, klar
Приклад
- nå tror jeg barna er modne for senga;
- tanken er ikke moden ennå;
- jeg ordner det når tiden er moden