Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 125 oppslagsord

slekt

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt slekt; fra lavtysk av slacht ‘slag, art’

Значення та вживання

familie, herkomst, ætt (1
Приклад
- tilhøre en stor slekt;
- besøke slekt og venner;
- være i slekt med
slektsledd
Приклад
- gå i arv fra slekt til slekt;
- den unge slekt
i biologi: gruppe organismer som oftest består av flere arter som har visse felles trekk;
jamfør art og familie

Сторінка статті

slekte

дієслово

Фіксовані вирази

slekte på
ligne på (av utseende, vesen eller lignende)
det er tydelig at hun slekter på faren;
plata slekter på flere andre utgivelser

Сторінка статті

storfamilie

іменник чоловічий

Значення та вживання

familie der minst tre slektledd bor sammen;
til forskjell fra: kjernefamilie
gruppe av personer som er etterkommere av samme person;
slekt, ætt
Приклад
- i etterkant av bruddet er hen fremdeles regnet som en del av storfamilien;
- kongeparet har invitert storfamilien til festmiddag på Slottet

Сторінка статті

uti

прийменник

Значення та вживання

brukt om fysisk plassering utenfor et sted;
i, ute i
Приклад
- ligge uti vannet
1. brukt som adverb:
  de er i slekt langt uti
brukt om beveglese i retning av noe eller noen
Приклад
- falle uti vannet
- brukt som adverb:
  plumpe uti

Сторінка статті

utarving

іменник чоловічий

Значення та вживання

arving som er i slekt med, men ikke barn eller barnebarn av personen en arver;

arving som er i slekt med, men ikke livsarving

Сторінка статті

gallbær, gallebær

іменник середній

Походження

av galle (, fordi bærene smaker bittert

Значення та вживання

slekt av giftige klatreplanter i gresskarfamilien med tykk, hvit rot, hårete stengel og håndflikete blad;

Bryonia

Сторінка статті

stammor

іменник жіночий або чоловічий

Походження

av stam-

Значення та вживання

eldste kjente kvinne i en slekt eller slektsgrein;

ane ( av hunkjønn;

til forskjell fra stamfar (1)

Сторінка статті

stamfar

іменник чоловічий

Значення та вживання

eldste kjente mann i en slekt eller slektsgren;
ane (1 av hankjønn;
til forskjell fra stammor
Приклад
- slektens stamfar kom hit i 1829;
- stamfaren til moderne mennesker
(hann)dyr som (hus)dyr nedstammer fra
Приклад
- den felles stamfaren til alle pattedyr;
- væren Erik er stamfar til de fleste sauene i flokken
i overført betydning: skaper, opphavsmann
Приклад
- Solon er demokratiets stamfar
i overført betydning: gjenstand eller fenomen som noe har utviklet seg fra
Приклад
- denne bilen er stamfar til moderne biler

Сторінка статті

side

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt síða, opprinnelig ‘noe som tøyer seg nedover’; jamfør sid

Значення та вживання

høyre eller venstre del av menneske- eller dyrekropp
Приклад
- legge seg på siden;
- sette hendene i siden
på slakt: halv kropp uten hode og lemmer
Приклад
- bog og side av hjort
parti som vender utover;
ytterflate på langs av noe
Приклад
- bilen veltet over på siden;
- han kommer opp på siden av henne;
- sidene i en trekant
- - bakside
  - fjellside
  - framside
  - skipsside
blad (3)
Приклад
- sidene i en bok
del av rom, område eller tidsrom
Приклад
- sitte på høyre side i kirken;
- gå på venstre side av veien;
- på begge sider av elva;
- på den andre siden av fjorden;
- på denne siden av nyttår
egenskap
Приклад
- ha sine dårlige sider
område, del
Приклад
- matematikk var ikke min sterke side;
- den økonomiske siden av saken;
- to sider av samme sak
kant eller retning til venstre eller høyre
Приклад
- svinge til siden;
- dra teppet til side
parti (for eller imot)
Приклад
- få tilslutning fra alle sider;
- ha noen på sin side;
- han på sin side ville ikke gjøre noe;
- delta i krigen på fransk side;
- jeg hadde ikke ventet dette fra den siden
slektsgren;
jamfør farsside og morsside
Приклад
- de har stor slekt på begge sider

Фіксовані вирази

legge til side
spare, gjemme
legge til side penger for framtiden;
planene er lagt til side
på siden av saken
utenfor det egentlige saksområdet
sette til side
overse
sette menneskerettighetene til side
side om side
på høyde med hverandre
sterk side
god egenskap
scenografien er en sterk side ved forestillingen
stå ved noens side
være solidarisk med, hjelpe noen
svak side
feil, mangel
trekke fram en svak side ved organisasjonen;
forslaget har sine svake sider
ved siden av
- like inntil;
  rett i nærheten av
  det stod en person ved siden av bilen
- side om side med
  de satt ved siden av hverandre
- i tillegg (til)
  være avhengig av å jobbe ved siden av studiene
være på den sikre siden
ha gardert seg

Сторінка статті

bavian

іменник чоловічий

Вимова

baviaˊn

Походження

fra lavtysk; eller nederlandsk

Значення та вживання

ape (1, 1) i slekta bavianer
Приклад
- bavianer er aggressive og farlige
i flertall: slekt av aper i familien dyreaper;
Papio
brukt som skjellsord
Приклад
- din bavian!

Сторінка статті

Словник нюношка 134 oppslagsord

slekt

іменник жіночий

Походження

norrønt slekt; frå lågtysk av slacht ‘art, slag’

Значення та вживання

ætt (1, familie (2);
opphav
Приклад
- høyre til ei stor slekt;
- møte slekt og vener
ættled;
generasjon
Приклад
- gå i arv frå slekt til slekt
i biologi: underavdeling av familie (3) eller underfamilie, i regelen samansett av fleire nærståande arter, til skilnad frå art (2) og familie (3)

Фіксовані вирази

i slekt med
i familie med, skyld

Сторінка статті

slekte

slekta

дієслово

Значення та вживання

i uttrykk

Фіксовані вирази

slekte på
likne på (i utsjånad, natur eller liknande)
han har litt å slekte på når det gjeld kunstnarlege evner;
lydbiletet på plata slektar på andre band

Сторінка статті

storfamilie

іменник чоловічий

Значення та вживання

familie der minst tre slektledd bur saman;
til skilnad frå kjernefamilie
gruppe av personar som er etterkomarar etter ein og same person;
ætt, slekt
Приклад
- når storfamilien skal samlast, er dei ikkje så mange;
- den kongelege storfamilien er på Svalbard-ferie

Сторінка статті

uti

прийменник

Значення та вживання

brukt om fysisk plassering utanfor ein stad;
ute i
Приклад
- liggje uti vatnet
- brukt som adverb:
  vere i slekt langt uti
brukt om rørsle i retning av noko eller nokon
Приклад
- falle uti vatnet
- brukt som adverb:
  plumpe uti

Сторінка статті

utarving

іменник чоловічий

Значення та вживання

arving som er i slekt med, men ikkje barn eller barnebarn, av personen ein arvar;

arving som ikkje er livsarving

Сторінка статті

gullkross

іменник чоловічий

gullkors

іменник середній

Значення та вживання

kross laga av gull (3)
Приклад
- ho har ein gullkross kring halsen
slekt av krossblomstrane;
Erysimum

Сторінка статті

stammor

іменник жіночий

Походження

av stam-

Значення та вживання

eldste kjende kvinne i ei slekt eller slektsgrein;

ane ( av hokjønn;

til skilnad frå stamfar (1)

Сторінка статті

stamfar

іменник чоловічий

Походження

av stam- (2) og far (

Значення та вживання

eldste kjende mann i ei slekt eller slektsgrein;
ane (1 av hankjønn, ættfar;
til skilnad frå stammor
Приклад
- stamfaren til slekta kom til Bergen i 1722;
- stamfaren til menneska levde i Afrika
(hann)dyr som (hus)dyr nedstammar frå
Приклад
- den felles stamfaren til alle skjelpadder;
- oksen Tor er stamfar til halvparten av kyrne i bygda
i overført tyding: skapar, opphavsmann
Приклад
- han er stamfaren til bluesen
i overført tyding: gjenstand eller fenomen noko har utvikla seg frå
Приклад
- dette kameraet er stamfaren til dei moderne speilreflekskameraa

Сторінка статті

ven 1, venn

іменник чоловічий

Походження

norrønt vinr, samanheng med latin venus ‘venleik’; jamfør Venus romersk kjærleiksgudinne

Значення та вживання

person ein har godhug for;
særs god kjenning
Приклад
- barndomsven;
- omgangsven;
- ein god ven;
- ha mange vener;
- vere (ein) god ven med, til nokon;
- møte slekt og vener;
- bli, gjere seg, halde seg til vens med nokon;
- bli vener igjen etter ei usemje;
- skilje mellom ven og fiende
- i tiltale:
  god dag, gamle ven!
- i tiltale, særleg til ektemake eller barn:
  den går ikkje, venen min
elskar;
kjærast
Приклад
- få seg ein ny ven
særleg i religiøst mål: medlem i visse kristne trussamfunn
Приклад
- pinseven;
- Hauges vener – jamfør haugianar
i litterært mål: elskar (3), dyrkar
Приклад
- barneven;
- bokven;
- ein sann ven av gode historier

Сторінка статті

skuldgjeven, skyldgjeven

прикметник

Значення та вживання

som påtalemakta mistenkjer for ei strafflagd gjerning;

skuldgitt

Приклад

den skuldgjevne er i slekt med han som er krenkt;
dei var skuldgjevne for tjuveri

Сторінка статті

Результати на сторінці: