Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
198 результатів

Словник букмола 100 oppslagsord

sentrum

іменник середній

Походження

gjennom latin; fra gresk kentron ‘spiss, midtpunkt’

Значення та вживання

  1. midtpunkt (1) i en symmetrisk figur;
    område i midten av noe
    Приклад
    • sentrum i en sirkel
  2. i overført betydning: midtpunkt (2) for oppmerksomhet eller interesse
    Приклад
    • sette elevene i sentrum
  3. midtre, mest sentrale del av et geografisk område, særlig i en by eller en bygd
    Приклад
    • Oslo sentrum;
    • sentrum i en bygd
  4. sted eller institusjon der viktig aktivitet eller virksomhet er samlet
    Приклад
    • byen er et sentrum for oljevirksomheten
  5. politisk parti eller gruppering mellom det politiske høyre og venstre
    Приклад
    • sentrum i norsk politikk
Сторінка статті

stormsenter, stormsentrum

іменник середній

Значення та вживання

sentrum eller sentralt område i storm
Приклад
  • et stormsentrum vest for De britiske øyer
Сторінка статті

urbanisering

іменник жіночий або чоловічий

Походження

av urbanisere

Значення та вживання

det å gjøre mer urban (1)
Приклад
  • fortetting og urbanisering av sentrum i bygda
Сторінка статті

rotere

дієслово

Походження

fra latin, av rota ‘hjul’

Значення та вживання

  1. dreie seg om sin akse eller et sentrum
    Приклад
    • jorda roterer om sin akse
    • brukt som adjektiv:
      • roterende snøplog
  2. gå på omgang
    Приклад
    • formannskapet roterer mellom medlemslandene
Сторінка статті

rote 2

дієслово

Походження

norrønt róta

Значення та вживання

  1. grave i eller blande sammen masse, væske eller lignende;
    Приклад
    • grisen roter i jorda;
    • barna rotet med spader i molda
  2. gjøre noe på en slik måte at det skaper rot og uorden
    Приклад
    • ikke rot i mine saker!
    • rote seg opp i ubehageligheter
  3. lete fram noe på en uforsiktig eller lite planlagt måte
    Приклад
    • rote i veska etter noe;
    • rote opp noen mynter fra lomma
  4. gjøre noe uten en plan;
    gjøre noe på måfå
    Приклад
    • etter å ha rotet rundt i sentrum en time, fant vi omsider hotellet

Фіксовані вирази

  • rote sammen
    røre eller blande sammen
  • rote til
    gjøre noe mindre systematisk eller vanskeligere å rydde i
Сторінка статті

makelig

прикметник

Походження

norrønt makligr ‘høvelig’, trolig fra lavtysk; jamfør mak

Значення та вживання

  1. Приклад
    • en makelig stol
  2. lite slitsom;
    Приклад
    • et makelig arbeid
    • brukt som adverb:
      • ta det makelig
  3. rolig, langsom
    Приклад
    • i makelig tempo
    • brukt som adverb:
      • gå makelig rundt i sentrum
  4. som tar det med ro;
    lat, sen
    Приклад
    • være makelig av seg;
    • han er makelig anlagt
Сторінка статті

tonal

прикметник

Значення та вживання

  1. som er preget av tonalitet;
    som har en toneart med en grunntone (1);
    til forskjell fra atonal
    Приклад
    • vanlig tonal musikk
  2. som angår toner (1 eller toneart
    Приклад
    • et tonalt sentrum;
    • tonal balanse
Сторінка статті

bymøbel

іменник середній

Значення та вживання

  1. møbel laget i en by og i finere tresorter og utførelse;
    til forskjell fra bondemøbel
    Приклад
    • gode tilbud på antikviteter og bymøbler
  2. møbel laget for plassering i gate, torg eller park
    Приклад
    • brostein og bymøbler i spesialdesign;
    • retningslinjer for skilting og bymøbler i sentrum
Сторінка статті

sirkellinje

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

krum, lukket linje der alle punktene ligger like langt fra sentrum;
Сторінка статті

utkant

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. ytre kant av et areal;
    omegn, periferi
    Приклад
    • i utkanten av byen
  2. i overført betydning: ytre krets av fenomen, fag, virksomhet eller lignende
    Приклад
    • debattanten befant seg i utkanten av emnet
  3. område som ligger langt fra et sentrum;
    avsides sted;
    lite utbygd strøk
    Приклад
    • folk i utkantene
Сторінка статті

Словник нюношка 98 oppslagsord

sentrum

іменник середній

Походження

gjennom latin; frå gresk kentron ‘brodd, midtpunkt, spiss’

Значення та вживання

  1. midtpunkt (1) i ein symmetrisk figur;
    område i midten av noko
    Приклад
    • sentrum i ein sirkel
  2. i overført tyding: midtpunkt (2) for merksemd eller interesse
    Приклад
    • setje elevane i sentrum
  3. midtre, mest sentrale del av eit geografisk område, særleg i ein by eller ei bygd
    Приклад
    • Oslo sentrum;
    • sentrum i bygda
  4. stad eller institusjon der viktig aktivitet eller verksemd er samla
    Приклад
    • Rogaland er eit sentrum for oljeverksemda
  5. politisk parti eller gruppering mellom det politiske høgre og venstre
    Приклад
    • sentrum i norsk politikk
Сторінка статті

ytst

прикметник

Походження

norrønt ýztr; jamfør ytre (2

Значення та вживання

  1. som er, ligg lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side og liknande), som ligg lengst borte (frå sentrum og liknande);
    som er nærmast havet
    Приклад
    • ytste garden;
    • det var ytst på kanten;
    • ytste øyane;
    • ytste odden;
    • frå den ytste landsenden;
    • det var ytst på tunga mi – eg hadde nær sagt det;
    • ytste laget, skalet;
    • ytste fingertuppen – del av fingertuppen lengst ute
    • i religiøst mål:
      • det ytste mørkeret – stad lengst frå Gud der fullstendig mørker rår
    • som adverb: lengst ute (mot kant, rand, grense, overflate eller utvendig side o l)
      • ytst på kanten, stupet;
      • han sat ytst på benken;
      • ytst ute på neset;
      • ytst hadde han ein tjukk genser
  2. etter nytestamentleg gresk eskhatos ‘sist’
    Приклад
    • den ytste tida – siste tida, tida før dommedag
    • om person:
  3. sterkast, størst mogleg, overmåte intens, særs djuptgåande;
    òg: prekær, på livet laus
    Приклад
    • i den ytste einsemd;
    • i den ytste naud
  4. mest langtdriven;
    mest konsekvent, mest reindyrka
    Приклад
    • til dei ytste konsekvensar;
    • i sine ytste former

Фіксовані вирази

  • den ytste dagen
  • gjere sitt ytste
    gjere det ein kan;
    yte sitt beste
  • liggje på sitt ytste
    liggje for døden
  • til det ytste
    til grensa av det moglege;
    i aller høgste grad
    • spenninga er driven til det ytste;
    • utnytte noko til det ytste;
    • han er harmfull til det ytste
Сторінка статті

rotere

rotera

дієслово

Походження

frå latin, av rota ‘hjul’

Значення та вживання

  1. svinge kring ein akse eller eit sentrum
    Приклад
    • jorda roterer
    • brukt som adjektiv:
      • roterande snøplog
  2. gå på omgang
    Приклад
    • formannskapet roterer mellom medlemslanda
Сторінка статті

sentrumsnær

прикметник

Значення та вживання

som ligg nær sentrum (3)
Приклад
  • sentrumsnære tomter
Сторінка статті

torg

іменник середній

Походження

norrønt torg; kanskje av gammalrussisk torgu ‘marknadsplass’

Значення та вживання

  1. stor, open plass i by eller tettstad
    Приклад
    • møtast på torget;
    • demonstrantane samla seg på torget;
    • det pittoreske torget frå mellomalderen var sentrum i landsbyen
  2. stad i by eller tettstad der ein sel ulike varer
    Приклад
    • selje blomstrar på torget;
    • kjøpe fisk på torget
  3. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ein stad der ein samlar fleire ulike funksjonar

Фіксовані вирази

  • bringe/føre til torgs
    gjere kjent;
    gå ut med;
    kunngjere
    • eg kjenner ikkje til saka ho bringar til torgs;
    • han fører sterke argument til torgs
  • ledig på torget
    ikkje oppteken eller engasjert;
    ugift
  • på gater og torg
    overalt (blant folk)
    • det var underhaldning på gater og torg;
    • rykta gjekk på gater og torg
Сторінка статті

tonal

прикметник

Походження

av tone (2

Значення та вживання

  1. som er prega av tonalitet;
    som har ein toneart med ein grunntone (1);
    motsett atonal
    Приклад
    • vanleg tonal musikk
  2. som gjeld tonar (2 eller toneart
    Приклад
    • tonal balanse;
    • eit tonalt sentrum
Сторінка статті

sirkellinje, sirkelline

іменник жіночий

Значення та вживання

krum, lukka linje der alle punkta ligg like langt frå sentrum;
Сторінка статті

utkant

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. ytre kant av areal;
    periferi
    Приклад
    • utkanten av sirkelen;
    • i utkanten av byen
  2. i overført tyding: ytre krins av fenomen, fag, verksemd eller liknande
    Приклад
    • halde seg i utkanten av emnet
  3. område som ligg langt frå eit sentrum;
    avsides stad;
    lite utbygd strøk
    Приклад
    • folk i utkantane
Сторінка статті

sirkel

іменник чоловічий

Походження

av latin circulus ‘liten ring’, av circus ‘krins’

Значення та вживання

  1. krum, lukka linje der alle punkta ligg like langt frå sentrum
    Приклад
    • teikne ein sirkel
  2. plan figur som blir avgrensa av ein sirkel (1)
    Приклад
    • flatevidda til ein sirkel er lik kvadratet av radiusen multiplisert med 3,14
  3. ring av personar eller ting;
    Приклад
    • dei stod i ein sirkel
  4. gruppe personar som høyrer saman ut frå virkefelt, interesser eller liknande;
    Приклад
    • dei ferdast i sirklar som var ukjende for han

Фіксовані вирази

  • ein vond sirkel
    noko vondt, leitt eller vanskeleg som berre blir verre
Сторінка статті

kopernikansk

прикметник

Походження

etter namnet til den polske astronomen Copernicus 1473–1543

Значення та вживання

som skriv seg frå eller gjeld Copernicus
Приклад
  • det kopernikanske verdsbiletet har sola i sentrum

Фіксовані вирази

  • det kopernikanske systemet
    system der ein går ut frå at sola er midtpunktet i universet
Сторінка статті