Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
123 результатів

Словник букмола 69 oppslagsord

min 1

детермінатив присвійний

Походження

norrønt minn

Значення та вживання

  1. form av jeg (2 som uttrykker possessiv (1
    Приклад
    • jeg finner ikke veska mi;
    • bussen min går snart;
    • det hendte før min tid;
    • det er min bok;
    • jeg gikk min vei;
    • for min skyld
    • brukt som substantiv:
      • jeg sørger for meg og mine;
      • ikke se forskjell på mitt og ditt
  2. brukt i tiltale med vennlig eller beskyttende tone
    Приклад
    • kom hit du, vennen min!
  3. brukt foran skjellsord eller lignende som den talende retter til seg selv
    Приклад
    • jeg, min tosk, lar meg forføre

Фіксовані вирази

  • du store min!
    brukt for å uttrykke overraskelse
Сторінка статті

synsfelt

іменник середній

Значення та вживання

  1. område som en ser på én gang eller fra ett sted
    Приклад
    • bilen forsvant fra synsfeltet
  2. i overført betydning: omfang eller bredde (1, 3) av forståelse, interesser eller lignende;
    Приклад
    • de klare sammenhengene ligger utenfor mitt synsfelt
Сторінка статті

stolt

прикметник

Походження

norrønt stoltr, stolz; fra lavtysk

Значення та вживання

  1. glad og fornøyd eller triumferende over noe eller noen en har en særlig tilknytning til, for eksempel en prestasjon eller noe en eier;
    Приклад
    • hun er stolt av den nye bilen og viser den fram til alle;
    • han var veldig stolt over datteren
  2. som kjenner sin egen verdi og setter omdømmet sitt (overdrevent) høyt;
    Приклад
    • jeg var for stolt til å ta imot hjelp
  3. som fører med seg heder og ære;
    som en opplever som stor
    Приклад
    • mitt livs stolteste øyeblikk
  4. Приклад
    • stolte drømmer
  5. flott, staselig;
    Приклад
    • et stolt kvinnfolk;
    • en stolt skute
Сторінка статті

syndig

прикметник

Значення та вживання

  1. belastet med, preget av synd
    Приклад
    • et syndig menneske;
    • denne syndige verden;
    • jeg har aldri i mitt syndige liv opplevd noe sånt
  2. Приклад
    • holde et syndig leven
Сторінка статті

faderlig

прикметник

Походження

av fader (2

Значення та вживання

  1. som gjelder en far;
    på samme måte som en far;
    Приклад
    • mitt faderlige opphav;
    • faderlige bekymringer;
    • han har faderlige følelser for dem;
    • anlegge en faderlig mine
  2. brukt som forsterkende adverb: svært
    Приклад
    • kom hit, og det litt faderlig fort!
Сторінка статті

ståsted

іменник середній

Значення та вживання

Приклад
  • skaffe seg et ståsted for videre arbeid;
  • fra mitt ståsted er alt i orden
Сторінка статті

hovedsyn

іменник середній

Значення та вживання

viktigste syn (8) eller mening;
Приклад
  • dette er mitt hovedsyn på situasjonen
Сторінка статті

lik 1

іменник середній

Походження

norrønt lík ‘form, legeme, lik’

Значення та вживання

død kropp, dødt menneske
Приклад
  • være blek som et lik

Фіксовані вирази

  • gå over lik
    ikke sky noe middel
  • ligge lik
    ligge på seng fram til begravelsen; være død
  • over mitt lik
    ikke tale om, aldri
  • pynte/sminke liket
    framstille noe bedre enn det er;
    pynte/sminke bruden, pynte/sminke grisen
    • fylkeskommunen velger å pynte liket for å spare penger;
    • megleren sørget for å sminke liket før salget
  • seile med lik i lasten
    plages eller hemmes av gamle feil, tradisjoner, fordommer eller lignende
Сторінка статті

stå ved

Значення та вживання

vedkjenne seg;
Se: stå, ved
Приклад
  • har du lovt det, må du stå ved det;
  • jeg står ved valget mitt
Сторінка статті

seile, segle

дієслово

Походження

norrønt sigla

Значення та вживання

  1. bevege seg ved hjelp av seil og vind;
    reise eller frakte med seilskip eller annet fartøy
    Приклад
    • et skip seilte forbi;
    • skuta seiler godt;
    • de seilte langs land;
    • seile langs hele kysten;
    • vil du seile meg over fjorden?
    • seile etter landemerker
  2. være regelmessig (i rute) på sjøen
    Приклад
    • han seilte i fem år som stuert;
    • båten seiler på Sør-Amerika
  3. flyte, drive med vind og strøm
    Приклад
    • stokken seilte nedover elva
  4. fare glidende gjennom lufta;
    flyte på vinger, sveve (1)
    Приклад
    • en ørn seilte høyt oppe i det blå;
    • papirflyet seilte gjennom klasserommet;
    • ballen seilte rett over målet;
    • måken kom seilende inn vinduet
  5. Приклад
    • han gikk over ende og seilte bortover isen;
    • ølglasset seilte nedover bardisken;
    • bøkene kom seilende inn på skrivebordet mitt
  6. gå;
    Приклад
    • han seiler gjennom rommet;
    • fruen kom seilende inn
  7. Приклад
    • seile over ende;
    • hun seilte rett i seng
  8. drive eller røre seg lett og uanstrengt fra en ting til en annen
    Приклад
    • han seiler gjennom livet;
    • hun seilte fra en jobb til den neste

Фіксовані вирази

  • la seile sin egen sjø
    overlate til seg selv
  • seile akterut
    ikke holde følge med;
    falle eller ligge etter;
    bli akterutseilt (2);
    sakke akterut
    • gruppa seiler akterut i lønnskampen;
    • laget har seilt akterut i kampen om gullet
  • seile i medvind
    ha medgang
  • seile inn
    tjene ved fraktinntekt
    • handelsflåten seilte inn store penger
  • seile opp
    ha framgang;
    bli (mer) kjent og populær
    • hun seiler opp som den nye favoritten til statsministerposten
Сторінка статті

Словник нюношка 54 oppslagsord

min 1

детермінатив присвійний

Походження

norrønt minn

Значення та вживання

  1. form av eg (2 som uttrykkjer possessiv (1
    Приклад
    • eg finn ikkje veska mi;
    • den boka er mi;
    • bussen min går snart;
    • ho er syster mi;
    • det hende før mi tid;
    • eg gjekk min veg
    • brukt som substantiv:
      • eg syter for meg og mine;
      • ikkje sjå skilnad på mitt og ditt
  2. brukt i tiltale med venleg eller vernande tone
    Приклад
    • kom hit du, venen min!
  3. brukt føre skjellsord eller liknande som den talande rettar til seg sjølv
    Приклад
    • min tosk, så dum eg var!

Фіксовані вирази

  • du store min!
    brukt for å uttrykkje overrasking
Сторінка статті

sæl

прикметник

Походження

norrønt sæll; samanheng med salig

Значення та вживання

  1. gledeleg, hyggjeleg
    Приклад
    • ei sæl stund
  2. glad, lykkeleg, nøgd
    Приклад
    • eg vart så sæl da eg høyrde det
  3. Приклад
    • han var så sæl at han fekk det
  5. kjær, velsigna
    Приклад
    • mi sæle mor;
    • sæle barnet mitt
Сторінка статті

synsfelt

іменник середній

Значення та вживання

  1. område som ein ser på éin gong eller frå éin stad
    Приклад
    • ho hadde eit avgrensa synsfelt
  2. i overført tyding: omfang eller breidd (1, 1) av forståing, interesser eller liknande
    Приклад
    • dei tydelege samanhengane ligg utanfor synsfeltet mitt
Сторінка статті

være

іменник середній

Походження

norrønt væri; jamfør vær (3

Значення та вживання

  1. det å vere eller finnast på ein stad;
  2. stad der ein held til;
  3. (det ein har i) forvaring
    Приклад
    • det finst ikkje i mitt være
Сторінка статті

hovud

іменник середній

Походження

norrønt hǫfuð

Значення та вживання

  1. kroppsdel over eller framfor halsen på menneske og dyr, med hjerne, sanseorgan, munn og opning for luftvegane
    Приклад
    • få ein stein i hovudet;
    • ha vondt i hovudet;
    • han fall og slo seg i hovudet;
    • eit troll med tre hovud
  2. Приклад
    • betale skatt per hovud;
    • viss vi deler utlegga likt, blir det 200 kroner per hovud
  3. Приклад
    • ha hovudet fullt av planar;
    • dette er ikkje etter mitt hovud;
    • fordreie hovudet på nokon;
    • det er berre sport som står i hovudet på dei;
    • kunne noko i hovudet
  4. øvre del av noko eller noko med form som kan likne på eit hovud (1)
    Приклад
    • ei pipe med utskore hovud

Фіксовані вирази

  • bli raud i hovudet
  • bruke hovudet
    tenkje klokt
    • no må du bruke hovudet her
  • bry hovudet sitt med noko
    spekulere eller gruble på noko vanskeleg
    • dette treng du ikkje bry hovudet ditt med
  • bøye hovudet
    syne teikn på audmjukskap, skam eller sorg
  • dreie hovudet rundt på
    gjere nokon forvirra;
    gjere nokon forelska i seg
  • fordreie hovudet på
    gjere nokon forelska i seg;
    gjere innbilsk
  • følgje sitt eige hovud
    ikkje bry seg om råd frå andre
  • få noko inn i hovudet på nokon
    få nokon til å forstå eller lære noko
    • læraren prøvde å få pensumet inn i hovudet på elevane
  • gjere eit hovud kortare
    avrette ved å hogge hovudet av
  • gå på hovudet
    falle framover
  • gå til hovudet på
    • bli ør eller rusa
      • vinen gjekk rett til hovudet på meg
    • bli overmodig
      • suksessen gjekk til hovudet på henne
  • ha eit godt hovud
    vere intelligent
    • ho har eit godt hovud
  • ha/halde hovudet over vatnet
    greie seg så vidt
    • dei fekk nok støtte til å ha hovudet over vatnet i ei veke til;
    • det er så vidt verksemda held hovudet over vatnet utan driftstilskot
  • ha stort hovud og lite vit
    vere dum
  • ha tak over hovudet
    ha husrom
  • halde hovudet høgt
    vise teikn på sjølvkjensle eller stoltheit
  • halde hovudet kaldt
    tenkje klart eller bevare dømekrafta, særleg i ein vanskeleg situasjon
  • henge med hovudet
    vere motlaus eller nedtrykt
  • hol i hovudet
    dumt, vanvettig;
    bort i natta
  • klø seg i hovudet
    syne teikn på rådville
    • klø seg i hovudet over situasjonen
  • krevje hovudet til nokon på eit fat
    (etter Matt 14,8 f. og Mark 6,25 f.) krevje at nokon blir avretta;
    krevje at nokon blir ofra som syndebukk
  • la hovuda rulle
    • avrette i mengd
    • nådelaust avsetje eller døme leiande personar
  • leggje hovudet i bløyt
    tenkje hardt
  • lyst hovud
    flink og intelligent person
    • han er det lyse hovudet i klassa
  • med hovudet i hendene
    initiativlaus;
    utan å gjere noko
  • med hovudet under armen
    utan å tenkje;
    ikkje bruke hovudet
  • med lyfta hovud
    med stoltheit;
    med sjølvtillit
  • miste hovudet
    miste fatninga;
    bli rådvill
    • han mistar hovudet når han blir stressa
  • over hovudet på nokon
    • liggje på for høgt nivå for målgruppa
      • brøkrekning gjekk over hovudet på elevane
    • ta ei avgjerd utan å rådspørje eller varsle den det gjeld
      • avgjerda blei teken over hovudet på dei tilsette
  • rekne i hovudet
    rekne i tankane, utan nedskrivne tal
  • riste på hovudet
    syne teikn på nekting, vonløyse eller at ein er oppgjeven
  • setje/stille saka på hovudet
    snu opp ned på eller framstille ei sak stikk imot dei faktiske tilhøva
    • dei nye opplysningane set saka på hovudet;
    • domen stilte saka på hovudet
  • setje seg noko i hovudet
    bestemme seg for å gjennomføre noko;
    få ein fiks idé som ein ikkje vil endre på
  • stange/renne hovudet mot veggen
    møte uovervinnelege hindringar
    • vi prøver å få svar, men stangar hovudet i veggen;
    • dei renner hovudet i veggen, uansett kor vi spør etter hjelp
  • stikke hovuda saman
    leggje hemmelege planar eller liknande
  • stikke hovudet fram
    våge å vise seg eller hevde seg
    • ho har fleire gonger stukke hovudet fram i avisdebatten
  • stikke hovudet i sanden
    ikkje vilje sjå ubehagelege sanningar i auga
  • stå på hovudet
    • stå opp ned
    • vere endevend eller i vill uorden
      • vi må rydde, heile kjøkenet står på hovudet
  • ta seg vatn over hovudet
    ta på seg noko ein ikkje greier
    • eg er redd vi har teke oss vatn over hovudet med dette prosjektet
  • vekse ein over hovudet
    vinne over ein;
    ta makta frå ein
    • alle arbeidsoppgåvene veks meg over hovudet
Сторінка статті

tolmod

іменник середній

Походження

jamfør gammalengelsk þolemod, gammaldansk tholemod, gammalsvensk þolomoþ; jamfør òg tolmøde

Значення та вживання

tolmodig haldning eller huglag;
tolig mot, tol (1
Приклад
  • miste tolmodet;
  • ha tolmod med nokon;
  • det er slutt på tolmodet mitt

Фіксовані вирази

  • smørje seg med tolmod
    vere tolmodig
    • du må smørje deg med tolmod så lenge
Сторінка статті

lik 1

іменник середній

Походження

norrønt lík ‘skapnad, lekam, lik’

Значення та вживання

død kropp, dødt menneske
Приклад
  • stelle liket;
  • vere bleik som eit lik

Фіксовані вирази

  • gå over lik
    ikkje sky noko
  • liggje lik
    liggje på ei seng fram til gravferda; vere død
  • over mitt lik
    ikkje tale om, aldri
  • pynte/sminke liket
    framstille noko betre enn det er;
    pynte/sminke brura, pynte/sminke grisen
    • fylkeskommunen vel å pynte liket for å spare pengar;
    • meklaren sytte for å sminke liket før salet
  • segle med lik i lasta
    vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande
Сторінка статті

søt

прикметник

Походження

norrønt sǿtr

Значення та вживання

  1. med behageleg og god smak eller lukt som minner om sukker eller honning;
    motsett sur (1)
    Приклад
    • søte kaker;
    • safta var litt for søt;
    • han kjøpte den søte sjokoladen;
    • den søte lukta av jordbær;
    • brødet er søtare enn eg er van med
    • brukt som adverb:
      • kakene smaker søtt;
      • det angar søtt av blomstrar
  2. brukt som substantiv: mat med søt smak
    Приклад
    • noko søtt til kaffien;
    • han er glad i det søte
  3. som ikkje er sur (2) eller salt (2;
    Приклад
    • søt mjølk;
    • søtt vatn
  4. som er lett å like;
    Приклад
    • ei søt forteljing;
    • for ein søt unge!
    • den søte, raude sommarkjolen hennar;
    • dette huset er verkeleg søtt
  5. som uttrykkjer varme og inderlege kjensler;
    Приклад
    • eit søtt kyss;
    • han kviskra søte ord i øyret mitt
    • brukt i tiltale:
      • god natt, søte du
  6. som gjev ei kjensle av hugnad, velvære, fred eller liknande;
    Приклад
    • liggje i sin søtaste søvn;
    • søte draumar;
    • den søte juletida
    • brukt som adverb:
      • sove søtt
  7. Приклад
    • vere søt mot alle

Фіксовані вирази

  • det søte livet
    (etter italiensk la dolce vita) eit liv i fest og luksus
    • leve det søte livet;
    • draumen om det søte livet
  • hemnen er søt
    det kjennes godt å gjere opp etter noko ein ser som urett eller krenking
  • søt musikk
    • gjensidig erotisk tiltrekking
      • han og ho møtest, og søt musikk oppstår
    • noko som vekkjer glede
      • tankar om økonomisk rettferd læt som søt musikk
  • søte bror
    (oftast i den uoffisielle forma søta bror);
    Sverige, svenskar
    • Ola og Kari Nordmann dreg over til søta bror for å handle;
    • nordmannen kom i mål like etter søta bror
  • søte saker
Сторінка статті

stalltips

іменник середній

Значення та вживання

  1. opplysning frå ein person som arbeider i ein stall om vinnarsjansane til ein hest
  2. i overført tyding: opplysning i trumål frå sikre kjelder;
    Приклад
    • han fekk eit stalltips om å selje aksjane sine;
    • stalltipset mitt er at renta stig
Сторінка статті

tempel

іменник середній

Походження

gjennom lågtysk; av latin templum

Значення та вживання

  1. bygning for offentleg gudsdyrking;
    Приклад
    • eit gresk tempel;
    • gå inn i tempelet for å be
  2. i overført tyding: noko ein held heilagt og syner vyrdnad for
    Приклад
    • heimen min er mitt tempel

Фіксовані вирази

  • Thalias tempel
    teateret
Сторінка статті