Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 538 oppslagsord

mat

іменник чоловічий

Походження

norrønt matr

Значення та вживання

føde (1, særlig i tillaget stand;
kost (3, 1), kosthold
Приклад
- mat og drikke;
- takke for maten;
- spise kald mat;
- han liker å lage mat;
- vi må få oss litt mat før vi går ut
- - brødmat
  - innmat
  - skolemat
måltid
Приклад
- vi må få ferdig denne oppgaven før maten
brødskive
Приклад
- ha ost på maten
mette (1;
næring (1)
Приклад
- det er lite mat i suppa;
- det kommer mat i kornet

Фіксовані вирази

be for maten
be bordbønn
mat for mons
mat som en har ønsket seg;
noe en liker ekstra godt;
godbit
dette er sannelig mat for mons!

Сторінка статті

mate

дієслово

Значення та вживання

putte mat i munnen på;
gi mat;
fôre
Приклад
- mate spedbarnet med skje;
- pasienten må mates;
- hun mater hønene
forsyne med materiale, råstoff eller lignende
Приклад
- mate en datamaskin med opplysninger

Фіксовані вирази

mate seg
om korn: få kjerne (1, 1);
modnes

Сторінка статті

ete

дієслово

Походження

norrønt eta

Значення та вживання

innta næring i form av mat, føde eller måltid;
spise (2, sette til livs, fortære (1)
Приклад
- hesten eter høy;
- de satt og åt;
- ete grøt;
- ete kakeboksen tom
kunne eller ville ha noe som mat;
tåle (3), like (5
Приклад
- jeg eter ikke fisk;
- ja, hun eter kjøtt;
- han eter bare glutenfri mat
i overført betydning: bruke opp;
ta
Приклад
- posten som eter siste del av budsjettet;
- formueskatten åt verdiene i selskapet
i overført betydning: plage (2, gnage (3), ergre
Приклад
- nederlaget har ett ham i lang tid

Фіксовані вирази

ete i seg
akseptere uten å ta til motmæle;
spise i seg
ete i seg nederlagene
ete i seg ordene sine
ta tilbake det en har sagt;
spise i seg ordene sine
ete noen ut av huset
ete mye (og ofte) hjemme hos noen på dennes bekostning;
spise noen ut av huset
ete om seg
spre seg;
vokse i omfang;
utvide seg;
spise om seg
katastrofen eter om seg;
prosjektet åt om seg
ete opp
- ete alt (på tallerkenen, bordet eller lignende)
  de åt opp all maten
- redusere gradvis;
  bruke opp;
  ta
  økte priser eter opp hele lønnsøkningen
ete seg
trenge seg;
presse (2, 3), fortære (2);
spise seg
bekken har blitt så stor at den eter seg inn i veinettet;
ilden åt seg oppover terrenget;
kulden eter seg nedover i jorda
ete seg innpå
- ta igjen et forsprang eller en ledelse
  konkurrenten åt seg innpå
- ta over areal
  bebyggelsen eter seg innpå naturen
ete seg opp
legge på seg;
spise seg opp
grisene eter seg opp til slaktevekt
ete som en fugl
spise lite;
være småspist
ete som en gris
ete på en grådig måte;
ete uten bordskikk
ete som en hest
ete mye
være til å ete opp
være svært tiltalende eller tiltrekkende;
være til å spise opp
barna på dansegulvet er til å ete opp

Сторінка статті

hot, hott

прикметник

Значення та вживання

særs populær;
moderne, trendy
Приклад
- hva er hot akkurat nå?
- vårens hotteste reisemål
særs tiltrekkende;
sexy
Приклад
- et skikkelig hot antrekk;
- de hotteste mannekroppene i filmverdenen
om mat: kraftig krydret, sterk (10)
Приклад
- kjøttboller i hot tomatsaus
om musikk: pågående og intens
Приклад
- storbandet spilte drivende hot jazz

Сторінка статті

spiselig

прикметник

Значення та вживання

som kan spises;
egnet til mat
Приклад
- denne soppen er ikke spiselig
i overført betydning: akseptabel
Приклад
- komme fram til et spiselig kompromiss

Сторінка статті

emmen

прикметник

Значення та вживання

om mat, smak eller lukt: ufrisk og søtlig;

kvalmende, vammel

Приклад

emmen frukt;
en emmen lukt fra kjøkkenet

Сторінка статті

fast

прикметник

Походження

norrønt fastr

Значення та вживання

som ikke kan flyttes
Приклад
- fast inventar
- brukt som adverb
  det står fast;
  være fast forankret;
  holde seg fast i karmen
som holder formen;
hard, kompakt
Приклад
- faste muskler;
- fast grunn;
- faste stoffer
sikker (2), stødig, pålitelig
Приклад
- en fast overbevisning;
- med fast hånd;
- et fast grep
- brukt som adverb
  tro fullt og fast på noe;
  være fast bestemt på noe
uforanderlig;
varig;
regelmessig
Приклад
- fast arbeid;
- et fast holdepunkt i tilværelsen;
- ha fast følge;
- ha faste utgifter;
- spise til faste tider;
- ha faste vaner;
- ha fast plass på bussen
- brukt som adverb
  stå fast ved det en har sagt;
  være fast ansatt

Фіксовані вирази

fast eiendom
jord, skog, hus og lignende;
til forskjell fra løsøre
ta pant i fast eiendom
fast føde
mat en må tygge
spise grønnsaker, kjøtt eller annen fast føde
fast i fisken
- spenstig, stø
  jeg trener for å bli fast i fisken
- som ikke gir etter for press
  være fast i fisken når det gjelder de beslutningene som blir tatt
fast ordstilling
plassering av ledd i en setning etter regler i språket
moderne norsk har relativt fast ordstilling til forskjell fra kasusspråk
fast uttrykk
ord som ofte blir brukt sammen;
frase (1), idiom (1)
‘å hoppe etter Wirkola’ har blitt et fast uttrykk
holde fast ved
være tro mot
i fast form
ikke flytende eller i gassform
grunnstoffer kan være i fast form
løst og fast
likt og ulikt
en prat om løst og fast
slå fast
konstatere
retten har slått fast at forklaringen er troverdig

Сторінка статті

usunn

прикметник

Значення та вживання

ikke bra for helsa
Приклад
- usunn mat;
- usunt levevis;
- usunne boliger
- ufrisk
  se usunn ut
i dårlig tilstand
Приклад
- en usunn økonomi

Сторінка статті

uren, urein

прикметник

Значення та вживання

som ikke er ren (1);
skitten (1), tilsølt
Приклад
- urene hender;
- en uren kjele;
- det er ikke bra å drikke urent vann
ujevn, uklar, grumsete;
oppblandet;
iblandet feil
Приклад
- urene farger;
- uren uttale;
- urene toner
- brukt som adverb:
  elevene sang urent
ikke korrekt;
ureglementert, ulovlig;
sjofel
Приклад
- de ble beskyldt for å bruke urene metoder
usedelig, syndig
Приклад
- ha urene tanker
i religion: regnet som syndig, uverdig eller besmittet og derfor farlig eller noe en må holde seg helt borte fra
Приклад
- uren mat;
- urene ånder;
- kasteløse ble regnet for å være ureine

Фіксовані вирази

urent farvann
- sjøvei (1) med mange båer og skjær
- uoversiktlig og vanskelig situasjon
  statsråden hadde beveget seg inn i svært urent farvann
urent trav
- brudd på regelen om at hesten skal gå i trav (1, 1) i travløp
  bli diskvalifisert for urent trav
- uredelig virksomhet;
  ureglementert eller skittent spill
  ha mistanke om urent trav i saken

Сторінка статті

ufordøyelig

прикметник

Значення та вживання

som er tung å fordøye (1)
Приклад
- ufordøyelig mat
i overført betydning: for innviklet;
utilgjengelig (2)
Приклад
- foredraget var ufordøyelig for ikke-fagfolk
i overført betydning: uakseptabel, frastøtende
Приклад
- en radikalisme som er ufordøyelig for folk flest

Сторінка статті

Словник нюношка 619 oppslagsord

mat

іменник чоловічий

Походження

norrønt matr

Значення та вживання

føde (1, særleg i tillaga stand;
kost (3, 1), kosthald
Приклад
- mat og drikke;
- takke for maten;
- ete kald mat til lunsj;
- eg lagar det meste av maten heime;
- no må vi få oss litt mat
- - boksemat
  - hundemat
  - skulemat
måltid
Приклад
- ta seg ein kvil etter maten
brødskive
Приклад
- ha ost på maten
mette (1;
næring (1)
Приклад
- det er lite mat i suppa;
- det kjem mat i kornet

Фіксовані вирази

be for maten
be bordbøn
mat for mons
mat som ein har ynskt seg;
noko ein liker ekstra godt;
godbit
pannekaker er jammen mat for mons!

Сторінка статті

mate

mata

дієслово

розділений інфінітив: -a

Походження

av mat

Значення та вживання

putte mat i munnen på;
gje mat;
fôre
Приклад
- mate spedbarnet med skei;
- den sjuke lyt matast;
- han matar hønene
forsyne med materiale, råstoff eller liknande
Приклад
- mate ein datamaskin med opplysningar

Фіксовані вирази

mate seg
om korn: få kjerne (1);
mognast

Сторінка статті

svin

іменник середній

Походження

norrønt svín; samanheng med su (

Значення та вживання

klauvdyr i svinefamilien med kraftig kropp og spist hovud med små auge og tryne
- - tamsvin
  - villsvin
  - vortesvin
husdyr av svinefamilien med tjukk kropp, korte bein, små auge og tryne;
gris (1, 1)
Приклад
- drive oppdrett av svin
kjøt av svin (2), nytta til mat
Приклад
- velje lyst kjøt, altså svin eller kylling
rå og omsynslaus skapning, særleg menneske
Приклад
- han slo meg, det svinet;
- vere eit svin til å ta seg betalt;
- det svinet av ei ku er i åkeren att

Фіксовані вирази

full som eit svin
svært full (3)
ha svin på skogen
ha misgjerningar å løyne
kaste perler for svin
gje noko verdifullt til personar som ikkje kan verdsetje det

Сторінка статті

syte 2

syta

дієслово

Походження

norrønt sýta; av sut

Значення та вживання

gje uttrykk for misnøye;

jamre seg;

klage (, 1)

Приклад

dei berre går og syter

Фіксовані вирази

syte for
ta seg av;
sørgje for (2)
ho syter for mat og klede;
ha mange å syte for

Сторінка статті

ete 2

eta

дієслово

розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt eta

Значення та вживання

innta næring i form av mat, føde eller måltid;
setje til livs, fortære (1)
Приклад
- ete og drikke;
- ete med kniv og gaffel;
- dei sat og åt;
- dei et brød til frukost;
- han åt på eit eple
kunne eller ville ha noko som mat;
tole (2, 3), like (5
Приклад
- eg et ikkje fisk;
- ho et kjøt;
- han et berre glutenfri mat
i overført tyding: bruke opp;
ta
Приклад
- utgiftene et fortenesta;
- dei nye rutinane åt mykje tid
i overført tyding: plage (2, gnage (3), ergre
Приклад
- det et meg at eg tapte

Фіксовані вирази

ete av kunnskapstreet
lære
elevane skal ete av kunnskapstreet
ete av lasset
ta av noko som ikkje er tiltenkt ein sjølv, eller som ein ikkje har vore med å jobbe for
ete for to
vere gravid
ete hatten sin
brukt for å forsikre tilhøyraren om at ein er sikker i ei sak
viss ikkje Brann vinn cupen til neste år, skal eg ete hatten min
ete i seg
akseptere utan å ta til motmæle
ete i seg nederlaga
ete i seg orda sine
ta tilbake det ein har sagt
ete kirsebær med dei store
innlate seg med sine overmenn
ete nokon ut av huset
ete mykje (og ofte) heime hos nokon på deira rekning
ete om seg
spreie seg;
vekse i omfang;
utvide seg
katastrofen et om seg;
prosjektet åt om seg
ete opp
- ete alt (på tallerkenen, bordet eller liknande)
  han åt opp maten
- redusere gradvis;
  bruke opp;
  ta
  dei auka prisane et opp heile lønsauken;
  laget klarte ikkje å ete opp forspranget før pausen
- gjere sterkt inntrykk;
  øydeleggje;
  plage (2, ergre
  det dårlege samvitet et meg opp;
  sorga åt ho opp
ete seg
trengje seg;
presse (2, 3), fortære (2)
bekken har vorte så stor at han et seg inn i vegnettet;
elden åt seg oppover terrenget;
frosten et seg nedover i jorda
ete seg innpå
- ta igjen eit forsprang eller ei leiing
  konkurrenten åt seg innpå
- ta over areal
  byggjefeltet et seg innpå skogen
ete seg opp
leggje på seg
grisane et seg opp til slaktevekt
ete som ein fugl
ete lite;
vere småeten
ete som ein gris
ete på ein grådig måte;
ete utan bordskikk
ete som ein hest
ete mykje
ete ute
ete på restaurant eller liknande
vi et ute kvar helg
vere til å ete opp
vere svært tiltalande eller tiltrekkjande
den vesle hundekvelpen var til å ete opp