Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
161 результатів

Словник букмола 84 oppslagsord

kjønn

іменник середній

Походження

norrønt kyn, påvirket av latin sexus; i betydningen ‘grammatisk kjønn’ etter latin genus

Значення та вживання

  1. sum av fysiologiske egenskaper hos individ som produserer samme slags kjønnsceller
    Приклад
    • fastslå barnets kjønn
  2. gruppe av individer eller organismer som enten har hankjønns- eller hunkjønnsegenskaper
    Приклад
    • arbeide for likestilling mellom kjønnene;
    • koret har sangere av begge kjønn;
    • jeg føler meg ikke helt hjemme i verken det ene eller det andre kjønnet
  3. Приклад
    • vise fram kjønnet sitt
  4. i språkvitenskap: hver av de to eller tre klasser som substantiver, adjektiver og visse pronomener er delt inn i;
    Приклад
    • grammatisk kjønn;
    • hvilket kjønn har dette substantivet?

Фіксовані вирази

  • biologisk kjønn
    genetisk og/eller anatomisk kjønn
  • det sterke kjønn
    utdatert betegnelse for menn
  • det svake kjønn
    utdatert betegnelse for kvinner
  • et tredje kjønn
    et kjønn som ikke er mann eller kvinne
  • juridisk kjønn
    kjønn slik det er offisielt registrert i samfunnet
    • Stortinget har vedtatt en lov om endring av juridisk kjønn
  • sosialt kjønn
    kjønn som andre opplever at en hører til, og som en blir sosialisert inn i
Сторінка статті

kjønne

дієслово

Значення та вживання

knytte til kjønn (2) eller til tradisjonelle kjønnsroller
Приклад
  • de protesterer mot å kjønne leker for barn
Сторінка статті

særbehandling

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

det å behandle noen på en annerledes eller spesiell måte, ofte for å hjelpe eller favorisere
Приклад
  • likestillingsloven åpner for såkalt positiv særbehandling av det ene kjønn ved utdanning
Сторінка статті

skjev, skeiv

прикметник

Походження

norrønt skeifr

Значення та вживання

  1. som heller til en side;
    ikke rett;
    skakk, skrå
    Приклад
    • ha skjev rygg;
    • en skjev nese;
    • skjeve hæler;
    • et skjevt smil;
    • det skjeve tårnet i Pisa
    • brukt som adverb:
      • flire skjevt
  2. Приклад
    • en skjev framstilling av saken
  3. som bryter med tradisjonelle normer for seksualitet, kjønn og kjønnsidentitet
    Приклад
    • en møteplass for skeiv ungdom;
    • skeive organisasjoner og miljøer
    • brukt som substantiv:
      • skeive opplever fortsatt trakassering

Фіксовані вирази

  • gå sin skjeve gang
    utvikle seg eller forløpe tilfeldig og ofte uheldig
  • komme skjevt ut
    komme galt av sted
  • på skjeve
    • på skrå;
      på skakke
      • stolpene står på skjeve
    • på en uheldig og uønsket måte
      • alt går på skjeve
  • se skjevt til
    se på med uvilje eller mistro
  • skjev vinkel
    vinkel som ikke er 90°
Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lavtysk swak

Значення та вживання

  1. som har liten styrke;
    Приклад
    • ha svake muskler;
    • han er fysisk svakere enn de andre guttene;
    • en svak vind;
    • motoren er for svak
  2. som tåler lite;
    sykelig, skrøpelig
    Приклад
    • ha svake nerver;
    • han er svak etter operasjonen
  3. som har liten innvirkning eller kraft
    Приклад
    • en svak protest;
    • svak motstand;
    • en svak gruppe
    • brukt som substantiv:
      • de svake i samfunnet;
      • ta vare på de svakeste
    • brukt som adverb:
      • de svakest stilte skal skjermes
  4. som har liten makt eller autoritet
    Приклад
    • en svak ledelse
  5. som en nesten ikke legger merke til
    Приклад
    • kjenne en svak lukt;
    • høre en svak lyd;
    • en svak nedgang i arbeidsledigheten;
    • inflasjonen ble svakere enn ventet
    • brukt som adverb:
      • rommet er svakt opplyst;
      • terrenget helte svakt
  6. lite fast;
    unnfallende
    Приклад
    • være svak i troen
  7. lite solid;
    usikker
    Приклад
    • ha svak økonomi
  8. lite vellykket;
    dårlig
    Приклад
    • en svak prestasjon;
    • svake resultater;
    • laget har fått en svak start på sesongen;
    • en av forfatterens svakeste bøker;
    • å slippe inn mål på slutten av kampen er for svakt
    • brukt som adverb:
      • den norske krona står svakt
  9. i grammatikk: med regelmessig bøying;
    til forskjell fra sterk (11)

Фіксовані вирази

  • det svake kjønn
    utdatert betegnelse for kvinner
  • svak bøyning
    bøying med tillagt bøyingsendelse i preteritum;
    til forskjell fra sterk bøyning
  • svak side
    feil, mangel
    • trekke fram en svak side ved organisasjonen;
    • forslaget har sine svake sider
  • svake substantiv
    substantiv som ender på trykksvak vokal;
    til forskjell fra sterke substantiv
  • svake verb
    verb som får bøyingsendelse i preteritum;
    til forskjell fra sterke verb
    • 'lese' og 'regne' er eksempler på svake verb
  • være svak for
    gjerne ville ha;
    ikke kunne motstå
    • han er svak for sjokolade
Сторінка статті

det sterke kjønn

Значення та вживання

utdatert betegnelse for menn;
Сторінка статті

biologisk kjønn

Значення та вживання

genetisk og/eller anatomisk kjønn;
Сторінка статті

seksuell legning

Значення та вживання

preferanse med hensyn til hvilke(t) kjønn en tiltrekkes seksuellt av;
Сторінка статті

seksuell orientering

Значення та вживання

preferanse med hensyn til hvilke(t) kjønn en tiltrekkes seksuelt av;
Сторінка статті

seksuell

прикметник

Значення та вживання

som gjelder lyster og drifter knyttet til sex og forplantning;
Приклад
  • drøfte seksuelle spørsmål;
  • seksuell tilfredsstillelse

Фіксовані вирази

  • seksuell debut
    første samleie
  • seksuell lavalder
    alder en person må ha nådd for at seksuell omgang med personen ikke skal være forbudt etter loven, i Norge 16 år
  • seksuell legning
    preferanse med hensyn til hvilke(t) kjønn en tiltrekkes seksuellt av
  • seksuell orientering
    preferanse med hensyn til hvilke(t) kjønn en tiltrekkes seksuelt av
Сторінка статті

Словник нюношка 77 oppslagsord

kjønn

іменник середній

Походження

norrønt kyn, påverka av latin sexus; i tydinga ‘grammatisk kjønn’ etter latin genus

Значення та вживання

  1. sum av fysiologiske eigenskapar hos individ som produserer same slag kjønnsceller
    Приклад
    • kva kjønn har barnet?
  2. gruppe av individ eller organismar som anten har hankjønns- eller hokjønnseigenskapar
    Приклад
    • arbeide for likestilling mellom kjønna;
    • koret har songarar av begge kjønn;
    • eg kjenner meg ikkje heilt heime i verken det eine eller det andre kjønnet
  3. Приклад
    • vise fram kjønnet sitt
  4. i språkvitskap: kvar av to eller tre klasser som substantiva, adjektiva og ein del av pronomena er delte inn i;
    Приклад
    • grammatisk kjønn;
    • kva kjønn har dette substantivet?

Фіксовані вирази

  • biologisk kjønn
    genetisk og/eller anatomisk kjønn
  • det sterke kjønn
    utdatert nemning for menn
  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • eit tredje kjønn
    eit kjønn som ikkje er mann eller kvinne
  • juridisk kjønn
    kjønn slik det er offisielt registrert i samfunnet
    • Stortinget har vedteke ei lov om endring av juridisk kjønn
  • sosialt kjønn
    kjønn som andre opplever at ein høyrer til, og som ein blir sosialisert inn i
Сторінка статті

kjønne

kjønna

дієслово

Значення та вживання

knyte til kjønn (2) eller til tradisjonelle kjønnsroller
Приклад
  • dei protesterer mot å kjønne leiker for barn
Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lågtysk swak

Значення та вживання

  1. som har liten styrke;
    Приклад
    • ha svake musklar;
    • han er svakare enn andre barn;
    • ein svak vind;
    • motoren var for svak
  2. som toler lite;
    sjukleg, skrøpeleg
    Приклад
    • ha svake nervar;
    • ho er framleis svak etter operasjonen
  3. som har liten innverknad eller kraft
    Приклад
    • ei svak gruppe;
    • svak motstand
    • brukt som substantiv:
      • dei svake i samfunnet
    • brukt som adverb:
      • sjå behova til dei svakast stilte
  4. som har liten makt eller autoritet
    Приклад
    • ei svak regjering;
    • få kritikk for svak leiing
  5. som ein nesten ikkje legg merke til
    Приклад
    • ei svak lukt;
    • ein svak nedgang i talet på selde bustader;
    • veksten var svakare enn venta
    • brukt som adverb:
      • eit svakt opplyst rom;
      • ho klemde handa hans svakt
  6. lite fast;
    ettergjevande
    Приклад
    • vere svak i trua
  7. lite solid;
    usikker
    Приклад
    • ha svak økonomi
  8. lite vellukka;
    dårleg
    Приклад
    • ein svak prestasjon;
    • svake resultat;
    • laget har hatt ein svak start på sesongen;
    • dette er den svakaste boka hennar;
    • regelverket er for svakt
    • brukt som adverb:
      • den norske krona står svakt
  9. i grammatikk: med regelviss bøying;
    til skilnad frå sterk (11)

Фіксовані вирази

  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • svak bøying
    bøying med tillagd ending i preteritum;
    linn bøying;
    til skilnad frå sterk bøying
  • svak side
    feil, mangel
    • ei svak side ved rapporten;
    • undersøkinga har svake sider
  • svake substantiv
    substantiv som endar på trykklett vokal;
    linne substantiv;
    til skilnad frå sterke substantiv
  • svake verb
    verb som får bøyingsending i preteritum;
    linne verb;
    til skilnad frå sterke verb
  • vere svak for
    gjerne ville ha;
    ikkje kunne motstå
    • ho er svak for det søte
Сторінка статті

særspråk

іменник середній

Значення та вживання

variant av eit språk som blir brukt av personar med visse sams drag, til dømes alder, kjønn eller yrke;
til skilnad frå allmennspråk
Приклад
  • det er særleg i ordtilfanget at eit særspråk merkjer seg ut
Сторінка статті

skeiv

прикметник

Походження

norrønt skeifr

Значення та вживання

  1. som hallar til eine sida;
    ikkje rett;
    skakk, skrå
    Приклад
    • ha skeiv rygg;
    • skeiv nase;
    • skeive hælar;
    • eit skeivt smil;
    • det skeive tårnet i Pisa
    • brukt som adverb:
      • flire skeivt
  2. Приклад
    • gje ei skeiv framstilling av noko;
    • gå på skeive
  3. som bryt med tradisjonelle normer for seksualitet, kjønn og kjønnsidentitet
    Приклад
    • ein møtestad for skeiv ungdom;
    • skeive organisasjonar og miljø
    • brukt som substantiv:
      • mange har framleis negative haldningar til skeive

Фіксовані вирази

  • gå sin skeive gang
    utvikle seg eller utarte tilfeldig og ofte uheldig
  • kome skeivt ut
    kome gale av stad
  • på skeive
    • på skakke;
      på skrå
      • kassene står på skeive
    • på ein uheldig og uynskt måte
      • alt går på skeive
  • sjå skeivt til
    sjå på med uvilje eller mistru
  • skeiv vinkel
    vinkel som ikkje er 90 grader
Сторінка статті

seksual-

складне речення

Походження

frå latin av sexus ‘kjønn’

Значення та вживання

som gjeld sex og kjønnsliv
Сторінка статті

seksuell

прикметник

Походження

frå fransk; same opphav som seksual-

Значення та вживання

som gjeld lyster og drifter knytt til sex og forplanting;
Приклад
  • vere blyg i seksuelle spørsmål;
  • seksuell frigjering

Фіксовані вирази

  • seksuell debut
    første samleie
  • seksuell legning
    preferanse med omsyn til kva for kjønn ein er seksuelt tiltrekt av
  • seksuell lågalder
    alder ein person må ha nådd for at seksuell omgang med personen ikkje skal vere forbode etter lova, i Noreg 16 år
  • seksuell orientering
    preferanse med omsyn til kva for kjønn ein er seksuelt tiltrekt av
Сторінка статті

segregere

segregera

дієслово

Походження

frå engelsk

Значення та вживання

halde grupper frå kvarandre, basert på rase, religion, kjønn eller liknande;
jamfør segregasjon;
til skilnad frå integrere (1)
Приклад
  • i Sør-Afrika segregerte dei samfunnet;
  • dei segregerer elevane i ei jenteklasse og ei guteklasse
  • brukt som adjektiv:
    • segregert undervisning
Сторінка статті

seksuell orientering

Значення та вживання

preferanse med omsyn til kva for kjønn ein er seksuelt tiltrekt av;
Sjå: seksuell
Сторінка статті

seksuell legning

Значення та вживання

preferanse med omsyn til kva for kjønn ein er seksuelt tiltrekt av;
Sjå: seksuell
Сторінка статті