Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
72 результатів

Словник букмола 38 oppslagsord

indirekte

прикметник

Походження

av latin indirectus, ‘ikke rett’

Значення та вживання

  1. ikke direkte;
    som skjer gjennom mellomledd
  2. som ikke uttrykkes direkte, men må forstås ut fra sammenhengen
    Приклад
    • han kom med indirekte anklager mot kollegaene

Фіксовані вирази

  • indirekte belysning
    lys som blir reflektert
  • indirekte bevis
    • i logikk: bevis som bygger på at det motsatte av det som skal bevises, ikke er holdbart
  • indirekte frispark
    i fotball: frispark som en ikke kan skyte direkte i mål, men som må innom en annen spiller først
  • indirekte objekt
    setningsledd som angir hvem eller hva som har nytte eller skade av verbalhandlingen
    • i setningen ‘jeg gav gutten en bok’ er ‘gutten’ indirekte objekt
  • indirekte skatt
    skatt som ikke er lagt på inntekt, for eksempel toll og avgifter
  • indirekte tale
    det å gjengi med egne ord noe som tidligere er sagt eller skrevet
  • indirekte valg
    valg gjennom valgmenn
Сторінка статті

indirekte objekt

Значення та вживання

setningsledd som angir hvem eller hva som har nytte eller skade av verbalhandlingen;
Приклад
  • i setningen ‘jeg gav gutten en bok’ er ‘gutten’ indirekte objekt
Сторінка статті

indirekte skatt

Значення та вживання

skatt som ikke er lagt på inntekt, for eksempel toll og avgifter;
Сторінка статті

spørrepronomen

іменник середній

Значення та вживання

pronomenet ‘hvem’ eller ‘hva’, brukt til å innlede spørsmål eller indirekte spørresetninger, og som viser til noen eller noe det spørres etter
Сторінка статті

indirekte frispark

Значення та вживання

i fotball: frispark som en ikke kan skyte direkte i mål, men som må innom en annen spiller først;
Сторінка статті

indirekte belysning

Значення та вживання

lys som blir reflektert;
Сторінка статті

indirekte bevis

Значення та вживання

  1. i logikk: bevis som bygger på at det motsatte av det som skal bevises, ikke er holdbart
Сторінка статті

indirekte valg

Значення та вживання

valg gjennom valgmenn;
Сторінка статті

la en forstå

Значення та вживання

(indirekte) gjøre en oppmerksom på;
Приклад
  • de kongelige lot dem forstå at audiensen var over
Сторінка статті

skatt

іменник чоловічий

Походження

norrønt skattr

Значення та вживання

  1. del av inntekt eller avgift som betales til det offentlige
    Приклад
    • betale skatt av inntekten;
    • skatt på inntekt og formue;
    • få fradrag på skatten;
    • øke skatten på eiendommer;
    • utligne skatter og avgifter;
    • hva betaler du i skatt?
    • han betaler skatten sin med glede
  2. samling av penger eller verdifulle ting
    Приклад
    • finne en gjemt skatt
  3. noe som har særlig stor verdi
    Приклад
    • eventyrene våre er en umistelig skatt
  4. brukt i kjærlig tiltale
    Приклад
    • jeg skal hjelpe deg, skatten min

Фіксовані вирази

  • direkte skatt
    skatt av inntekt og formue
  • etter skatt
    etter at skatt er trukket fra inntekt
    • disponibel inntekt tilsvarer inntekt etter skatt
  • før skatt
    før skatt er trukket av inntekt
    • investeringenes avkastning før skatt
  • indirekte skatt
    skatt som ikke er lagt på inntekt, for eksempel toll og avgifter
Сторінка статті

Словник нюношка 34 oppslagsord

indirekte

прикметник

Походження

av latin indirectus, ‘ikkje rett’

Значення та вживання

  1. ikkje direkte;
    som skjer via mellomledd
  2. som ikkje blir uttrykt direkte, men som ein må forstå ut frå samanhengen
    Приклад
    • ho kritiserte leiinga indirekte

Фіксовані вирази

  • indirekte frispark
    i fotball: frispark som ein ikkje kan skyte direkte i mål, men som må til ein annan spelar først
  • indirekte lys
    lys som blir reflektert
  • indirekte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga skjer til gagn eller skade for
    • i setninga ‘eg gav jenta ei bok’ er ‘jenta’ indirekte objekt
  • indirekte prov
    • i logikk: prov for at ein påstand er rett, ved å vise at det motsette av det som skal provast, er meiningslaust
  • indirekte skatt
    skatt som ikkje blir lagd på inntekt, til dømes toll og avgifter
  • indirekte tale
    attgjeving med eigne ord av noko ein annan har sagt
  • indirekte val
    val gjennom valmenn
Сторінка статті

spørjepronomen

іменник середній

Значення та вживання

pronomenet ‘kven’ eller ‘kva’, brukt til å innleie spørsmål eller indirekte spørjesetningar, og som viser til nokon eller noko det blir spurt etter
Сторінка статті

kvar 3

прислівник

Походження

norrønt hvar

Значення та вживання

  1. brukt spørjande om stad: på eller til kva stad;
    Приклад
    • kvar kjem du frå?
    • kvar skal du?
  2. ein eller annan stad;
    alle stader
    Приклад
    • reis kvar du vil
  3. innleier ei indirekte spørjande leddsetning
    Приклад
    • ho spurde kvar han kom frå;
    • dei visste kvar dei skulle gå

Фіксовані вирази

  • kvar som helst
    alle stader, utan omsyn til staden
    • slike blomstrar finn du kvar som helst
Сторінка статті

skatt

іменник чоловічий

Походження

norrønt skattr

Значення та вживання

  1. del av inntekt eller avgift som skal betalast til det offentlege
    Приклад
    • betale skatt av inntekt og formue;
    • skatt på aksjeutbyte;
    • få frådrag på skatten;
    • staten får inn meir i skatt;
    • utlikne kommunale skattar;
    • kor mange prosent betaler du i skatt?
    • ho betaler skatten sin med glede
  2. samling av pengar eller verdifulle ting
    Приклад
    • ein nedgraven skatt
  3. noko som har særleg stor verdi
    Приклад
    • eventyra våre er umistelege skattar
  4. brukt i kjærleg tiltale
    Приклад
    • gratulerer, skatten min!

Фіксовані вирази

  • direkte skatt
    skatt av inntekt og formue
  • etter skatt
    etter at skatt er trukke frå inntekt
    • investeringar skal vere lønsame etter skatt
  • før skatt
    før skatt er trukke frå inntekt
    • resultatet før skatt steig
  • indirekte skatt
    skatt som ikkje blir lagd på inntekt, til dømes toll og avgifter
Сторінка статті

sikte 2

sikta

дієслово

Походження

frå lågtysk; jamfør sikt (2

Значення та вживання

  1. rette eit våpen, apparat eller instrument mot eit mål
    Приклад
    • sikte på nokon med eit gevær
  2. ta augemål
    Приклад
    • ho sikta og kasta snøballen
  3. freiste å oppnå noko;
    ha som mål
    Приклад
    • eg siktar ikkje så høgt

Фіксовані вирази

  • sikte inn
    stille inn våpen, apparat eller instrument mot eit mål
    • han sikta inn kanonen og skaut eit hol i skuta
  • sikte seg inn på
    setje seg som mål
    • ho sikta seg inn på ein politisk karriere
  • sikte til
    leie tanken inn på;
    indirekte peike på
    • kva siktar du til?
Сторінка статті

om 3

підрядний сполучник

Походження

norrønt ef; truleg omlaging av svensk um

Значення та вживання

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer eit indirekte spørsmål eller uttrykkjer tvil eller uvisse
    Приклад
    • dei spurde om eg ville kome;
    • han lurte på om det ikkje snart skulle slutte å snø;
    • eg veit ikkje om det er sant;
    • eg undrast om ho kjem
  2. innleier ei leddsetning som uttrykkjer føresetnad eller vilkår;
    Приклад
    • om det skulle hende, er det ille;
    • bli med om du kan;
    • om du ikkje kjem no, går vi utan deg
  3. innleier ei leddsetning som uttrykkjer vedgåing;
    Приклад
    • dei kom på møtet jamvel om dei ikkje måtte;
    • om eg så må krype, skal eg på den konserten
  4. brukt i utrop som uttrykkjer forsikring, forbanning eller liknande
    Приклад
    • om vi gler oss!
    • neimen om eg veit;
    • ikkje søren om eg gjer dette igjen!

Фіксовані вирази

  • som om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer ei hypotetisk samanlikning
    • det såg ut som om lynet hadde slått ned;
    • ho heldt fram som om ingenting hadde skjedd
Сторінка статті

objekt

іменник середній

Походження

frå latin, av objicere ‘kaste, setje noko framfor ein’

Значення та вживання

  1. i filosofi: ting eller hending som ligg til grunn for ei førestilling;
    til skilnad frå subjekt (1)
  2. emne, føremål for ei handling eller verksemd
  3. i grammatikk: setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga er retta mot, til dømes ‘avisa’ i ‘mor les avisa’

Фіксовані вирази

  • direkte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga er retta mot
    • i setninga ‘ho kjøpte ny bil’ er ‘ny bil’ det direkte objektet
  • formelt objekt
    trykklett ‘det’ som fungerer som objekt i ei setning
    • i setninga ‘du må ta det med ro’ er ‘det’ formelt objekt
  • indirekte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga skjer til gagn eller skade for
    • i setninga ‘eg gav jenta ei bok’ er ‘jenta’ indirekte objekt
Сторінка статті

innforstått

прикметник

Походження

etter tysk einverstanden

Значення та вживання

  1. som kjenner til og godtek usagde premissar
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • ei innforstått tolking av verket;
      • innforståtte tolkingar av litterære verk
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • kunnskapen deira var innforstått;
      • kunnskapane deira var innforstått
  2. som indirekte uttrykkjer felles forståing
    • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
      • eit innforstått blikk;
      • innforståtte blikk
    • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
      • blikket var innforstått;
      • blikka var innforstått
  3. brukt som adverb: på ein måte som indirekte uttrykkjer felles forståing
    Приклад
    • ho smilte innforstått

Фіксовані вирази

  • vere innforstått med
    vere klar over og godta
    • bøndene var innforstått med at prisen på mjølk måtte ned
Сторінка статті

direkte

прикметник

Вимова

direkˊte eller  dirˊekte

Походження

av latin dirigere

Значення та вживання

  1. utan omvegar eller avbrot
    Приклад
    • direkte vegsamband
    • brukt som adverb
      • gå direkte heim
  2. utan mellomledd;
    beinveges;
    til skilnad frå indirekte
    Приклад
    • ha direkte kjennskap til noko;
    • den direkte årsaka til ulykka var glatt vegbane
    • brukt som adverb
      • kjøpe direkte frå produsent
  3. som går rett på sak;
    beintfram
    Приклад
    • eit direkte spørsmål;
    • dei tykte han var for direkte
  4. brukt som adverb: rett og slett;
    heilt
    Приклад
    • direkte pinleg;
    • dette er direkte feil;
    • det er direkte farleg å køyre på denne vegen;
    • ei ordning som er direkte i strid med lova

Фіксовані вирази

  • direkte aksjon
    utanomparlamentarisk kampmåte som streik, demonstrasjon, sabotasje eller liknande
    • gå til direkte aksjon mot tvangsauksjonar
  • direkte objekt
    setningsledd som uttrykkjer den eller det som verbalhandlinga er retta mot
    • i setninga ‘ho kjøpte ny bil’ er ‘ny bil’ det direkte objektet
  • direkte skatt
    skatt av inntekt og formue
  • direkte tale
    • ordrett attgjeving av noko ein annan har sagt (i ei tekst)
    • klart og skjøneleg språk
      • ein politikk prega av klare markeringar og direkte tale
  • direkte val
    val der veljarane røystar på dei personane som dei ynskjer å ha som representantar i eit parlament eller liknande;
    til skilnad frå indirekte val
  • på direkten
    • utan førebuing;
      på sparket
      • ta utfordringa på direkten
    • i direktesending
      • bli intervjua på direkten
    • i ballspel: utan å dempe ballen før ein sender han vidare
      • skåre på direkten
Сторінка статті

anten, enten

сурядний сполучник

Походження

norrønt annat tveggja ‘det eine av to’

Фіксовані вирази

  • anten … eller …
    • brukt for å uttrykkje at berre eitt av alternativa gjeld eller er moglege
      • anten du eller eg må dra
    • brukt for å innleie vilkårssetningar og indirekte spørjesetningar
      • anten du kjem eller går, er det ingen som ser det;
      • ho visste ikkje anten han kom eller ikkje
    • brukt etter nekting: verken (2
      • dei var ikkje heime anten faren eller mora
Сторінка статті