Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
7520 результатів

Словник букмола 3470 oppslagsord

han

займенник

Походження

norrønt nominativ og akkusativ hann, dativ honum, genitiv hans

Значення та вживання

  1. brukt om person av hankjønn:
    Приклад
    • den hatten er hans;
    • han holder seg godt, far din;
    • han Per er gutten sin, det;
    • gutten er snill, han;
    • fanden har hestehov, og han halter;
    • jeg spurte han eller ham hva han egentlig mente;
    • faren min sa at han skulle gjøre det
    • brukt som påpekende pronomen:
      • han er det !
      • han med den blå genseren
  2. tidligere brukt i tiltale overfor en underordnet, nå spøkefullt:
    Приклад
    • vil han øyeblikkelig gjøre som jeg sier
  3. i visse titler:
    Приклад
    • Hans Kongelige Høyhet;
    • Hans Majestet
  4. i dialekt om vær- og vindforhold:
    Приклад
    • han dreide vestlig;
    • han er kald i dag
Сторінка статті

åndelig

прикметник

Походження

jamfør norrønt andaligr, andligr

Значення та вживання

  1. som gjelder følelseslivet;
    til forskjell fra legemlig (1), sanselig (1)
    Приклад
    • være godt utrustet både åndelig og kroppslig
  2. som har med religion å gjøre;
    motsatt verdslig (2)
    Приклад
    • åndelige sanger;
    • samtale om åndelige ting
  3. som gjelder bruk av intellekt og skaperevne
    Приклад
    • han har vært i åndelig virksomhet, lest bøker og skrevet dikt

Фіксовані вирази

  • åndelig føde
    noe som tjener til inspirasjon
Сторінка статті

vrenge

дієслово

Походження

norrønt rengja; jamfør vrang

Значення та вживання

  1. snu innsiden ut;
    vri slik at vrangsiden vender ut
    Приклад
    • vrenge genseren;
    • vrenge lommene;
    • vinden vrengte paraplyen;
    • jeg vrenger av meg de våte klærne
    • brukt som adjektiv:
      • en vrengt paraply
  2. vri eller tvinge ut av stilling eller retning;
    gjøre om
    Приклад
    • han vrengte munnen til et spydig smil;
    • hun vrenger på stemmen;
    • sjåføren vrengte bilen inn på gårdsplassen;
    • vrenge gitaren
    • brukt som adjektiv:
      • vrengte gitarriff
  3. (under press) la skjulte deler av (følelses)livet bli synlig for andre;
    Приклад
    • vrenge sjelen sin;
    • artisten fikk hele privatlivet sitt vrengt ut i offentligheten
  4. gi en gal tolkning eller et vrengebilde av noe;
    Приклад
    • vri og vrenge på alt som blir sagt;
    • vrenge på ordene;
    • de vrenger på sannheten

Фіксовані вирази

  • vrenge seg
    • vri seg så innsiden kommer ut
      • paraplyen vrengte seg
    • knytte seg av kvalme eller vemmelse
      • magen vrengte seg
Сторінка статті

vrang

прикметник

Походження

norrønt (v)rangr

Значення та вживання

  1. med innsiden ut;
    vrengt
    Приклад
    • strømpebuksa var vrang
    • brukt som adverb:
      • ta genseren vrangt på
  2. om maske (2: som en lager ved å trekke tråden gjennom en løkke fra baksiden;
    til forskjell fra rett (3, 4)
    Приклад
    • et mønster med rette og vrange masker
    1. brukt som adverb:
      • strikke rett og vrangt
    2. brukt som substantiv:
      • strikke en rett og en vrang
  3. som ikke er riktig (i en bestemt situasjon);
    uriktig, falsk;
    feil
    Приклад
    • felle vrange dommer;
    • vite hva som er rett og vrangt i livet
    • brukt som adverb:
      • svelge vrangt
  4. som volder bry;
    Приклад
    • det var et vrangt arbeid
    • brukt som adverb:
      • stedet ligger vrangt til
  5. som er tverr og stri;
    Приклад
    • ikke vær så vrang, da!
    • være vrien og vrang;
    • være vrang i ord

Фіксовані вирази

  • slå seg vrang
    • gjøre seg vanskelig;
      bli trassig og sta
      • hesten slo seg vrang;
      • minstegutten slår seg vrang når han skal sove
    • slutte å virke som normalt
      • motoren slo seg vrang;
      • magen hadde slått seg vrang
Сторінка статті

ugrei

прикметник

Значення та вживання

  1. som er vanskelig å få oversikt over;
    innfløkt, innviklet;
    rotete, uklar
    Приклад
    • det var dårlig vær og ugreit terreng;
    • en ugrei framstilling
    • brukt som adverb:
      • snakke ugreit
  2. ikke bra;
    problematisk, betenkelig
    Приклад
    • en ugrei situasjon;
    • ugrei oppførsel;
    • ugreie opplevelser
    • brukt som adverb:
      • oppføre seg ugreit
  3. om person eller dyr: vrang (5), vanskelig (2)
    Приклад
    • ugreie og masete unger
    • brukt som adverb:
      • han slo seg ugrei
Сторінка статті

tverr

прикметник

Походження

norrønt þverr, egentlig ‘som går på tvers’

Значення та вживання

  1. jamfør tverrstanse
    Приклад
    • en tverr vending til venstre
  2. Приклад
    • han sa tvert nei til forslaget
  3. Приклад
    • være tverr og mutt
Сторінка статті

sta

прикметник

Походження

norrønt staðr; beslektet med stå (3

Значення та вживання

  1. om trekkdyr: som ikke vil røre seg;
    som ikke vil gå av flekken
    Приклад
    • den sta hesten nektet å dra lasset;
    • dette eselet er det staeste som fins
  2. om mennesker: som holder fast på sin mening eller handlemåte og ikke vil forandre den;
    Приклад
    • han er sta og holder på sitt;
    • være sta på noe

Фіксовані вирази

  • sta som et esel
    som holder svært fast på sin mening eller handlemåte
    • mor er sta som et esel
Сторінка статті

skape

дієслово

Походження

norrønt skapa

Значення та вживання

  1. gi en bestemt form;
    Приклад
    • være pent skapt
  2. la oppstå, la bli til
    Приклад
    • i begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda;
    • det er ikke mening skapt i slikt
  3. brukt som adjektiv: som er blitt til, som fins;
    tenkelig
    Приклад
    • hver skapte dag
  4. få i stand;
    frambringe
    Приклад
    • skape noe nytt;
    • de skapte seg en framtid i USA;
    • det er bra at noen skaper blest om problemet
    • brukt som adjektiv:
      • skapende virksomhet;
      • ha skapende evner;
      • en skapende kunstner
  5. være årsak til;
    Приклад
    • skape forventninger;
    • beskjeden skapte uro og forvirring

Фіксовані вирази

  • ikke det skapte grann
    absolutt ingenting
  • skape om
    omdanne, omforme;
    endre;
    forvandle
  • skape seg
    • gjøre seg annerledes enn en virkelig er;
      oppføre seg unaturlig;
      gjøre seg til
      • ikke skap deg!
    • gjøre seg umulig;
      slå seg vrang
      • treåringen hylte og skapte seg
  • skape seg til
    gjøre seg annerledes enn en virkelig er;
    gjøre seg til;
    skape seg (1)
    • de forsto at han skapte seg til
  • skape seg vrang
    gjøre seg stri og vrang (5)
  • være som skapt for/til
    passe svært godt til
    • de er som skapt for hverandre;
    • hun er som skapt til oppgaven
Сторінка статті

visst

прислівник

Походження

nøytrum av viss (1

Значення та вживання

  1. brukt trykksterkt: helt sikkert
    Приклад
    • visst er det sant;
    • visst har det blitt fint der;
    • ja visst!
    • jo visst!
    • nei visst!
  2. brukt trykklett: sannsynligvis, trolig, visstnok
    Приклад
    • det var visst i fjor;
    • det er visst sant
  3. brukt trykklett i ironiske uttalelser
    Приклад
    • han mente visst at jeg var farlig
  4. brukt trykklett om noe en nettopp er blitt oppmerksom på
    Приклад
    • det har visst begynt å regne;
    • det har jeg visst ikke tenkt på

Фіксовані вирази

  • så visst
    uten tvil;
    visselig
    • så visst kan hun svømme;
    • jeg er så visst ikke den første som sier dette
Сторінка статті

viss 1

прикметник

Походження

norrønt víss, opprinnelig sammenfall med víss ‘vis’, beslektet med vis (2 og vite

Значення та вживання

  1. sikker, utvilsom;
    jamfør visst (1)
    Приклад
    • være viss på noe;
    • vite for visst;
    • den visse død;
    • sant og visst;
    • det skal være sikkert og visst
  2. bestemt, fastsatt
    Приклад
    • av visse grunner;
    • med visse mellomrom;
    • på visse måter;
    • en viss herr Ås;
    • være til en viss hjelp

Фіксовані вирази

  • en viss mann
    fanden;
    jamfør hinmann
    • de kjører som om de har en viss mann i hælene
  • et visst sted
  • i en viss fart
    svært fort;
    brennfort
    • han forsvant ut døra i en viss fart
  • i/til en viss grad
    delvis
    • jeg vil til en viss grad gi dem rett;
    • i en viss grad kan en tolke resultatet negativt
Сторінка статті

Словник нюношка 4050 oppslagsord

han

займенник

Походження

norrønt hann, akkusativ hann, dativ honum, genitiv hans

Значення та вживання

  1. brukt om person eller annan skapning av hankjønn (1) og om ting eller omgrep med namn av hankjønn (2) når desse er (rekna for) eller blir kjende i samanhengen:
    Приклад
    • far min sa at han skulle gjere det;
    • der kjem Ola, han spring;
    • eg spurde han kva han eigenleg meinte;
    • fanden har hestehov, og han haltar;
    • ormen freste høgt, men han hogg ikkje;
    • båten rulla, men han kantra ikkje
    • brukt etter ei setning for å ta opp att og utheve subjektet:
      • guten var snill, han
    • med eit etterfølgjande ledd som avgrensar innhaldet av pronomenet:
      • han var småbrukar, faren
    • brukt rett etter eit trykksterkt substantiv for å ta opp att dette:
      • kofferten, han kan du ta
    • brukt føre mannsnamn:
      • han Per;
      • han far
    • i genitiv:
      • den hatten er hans;
      • kona hans Gunnar
    • brukt som peikande pronomen:
      • han med den blå genseren;
      • han er det!
  2. brukt med tyding nær det ubundne pronomenet ein:
    Приклад
    • han må nok passe seg i dag det er så glatt
  3. brukt med same tyding som det om luft- og vêrtilhøve:
    Приклад
    • han regnar, er kald, blæs
  4. i uttrykk:
    Приклад
    • vere tidleg på han – vere tidleg oppe

Фіксовані вирази

  • vere på han
    vere full
Сторінка статті

vrangsnudd, rangsnudd

прикметник

Походження

av vrang

Значення та вживання

  1. snudd feil veg;
    med vrangsida ut
    Приклад
    • ein vrangsnudd stokk
  2. motsett det som er vanleg eller naturleg;
    Приклад
    • verda er vrangsnudd
  3. forvrengd, fordreidd
    Приклад
    • vrangsnudde meiningar
  4. om person: som er vrang (5) og vrien;
    Приклад
    • vrangsnudd hadde han vore all sin dag
Сторінка статті

voren

прикметник

Значення та вживання

  1. som er laga på ein viss måte eller har ein viss eigenskap;
    skikka, stelt
    Приклад
    • korleis er denne sleden voren sidan han går så tungt?
    • dei er ikkje slik vorne;
    • det var ille vore
  2. brukt som etterledd i samansetningar med adjektiv eller verb: med den eigenskapen som førsteleddet nemner, men ofte i mindre grad
  3. brukt som etterledd i samansetningar med substantiv: som liknar på eller minner om det som førsteleddet nemner
Сторінка статті

sjuk

прикметник

Походження

norrønt sjúkr

Значення та вживання

  1. som lid av noko;
    Приклад
    • bli alvorleg sjuk;
    • leggje seg sjuk;
    • liggje sjuk;
    • den sjuke guten;
    • sjuke dyr;
    • ei sjuk plante
    • brukt som substantiv:
      • den sjuke er innlagd på sjukehus;
      • ho tek seg av dei sjuke
  2. Приклад
    • vere sjuk av heimlengt;
    • han er sjuk etter å kome ut på fjorden
  3. Приклад
    • eit sjukt samfunn;
    • det er heilt sjukt at nokon vil gjere noko slikt
  4. brukt som forsterkande adverb: umåteleg, kolossal, overlag
    Приклад
    • sjukt bra stemning
Сторінка статті

trutne 2

trutna

дієслово

Походження

norrønt þrútna; av truten

Значення та вживання

  1. svelle opp;
    hovne
    Приклад
    • føtene har trutna
  2. om treverk: svelle ut eller bli tett av væte
    Приклад
    • den gisne stampen har trutna etter han vart sett i vatn;
    • døra har trutna så ho går ikkje att
Сторінка статті

trist

прикметник

Походження

gjennom tysk, frå fransk; av latin tristis

Значення та вживання

  1. Приклад
    • triste andlet;
    • ho vart trist og lei seg
    • brukt som adverb:
      • han såg trist ut
  2. Приклад
    • ei trist melding;
    • dette er ein trist dag for alle i bydelen
  3. utan liv og variasjon;
    Приклад
    • triste fargar;
    • triste omgivnader
Сторінка статті

svalle 1

svalla

дієслово

Походження

same opphav som svalle (2

Значення та вживання

tale om uviktige ting;
samrøde lett, prate, snakke
Приклад
  • svalle med nokon;
  • ho svallar om mangt;
  • han har svalla med fagfolk
Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lågtysk swak

Значення та вживання

  1. som har liten styrke;
    Приклад
    • ha svake musklar;
    • han er svakare enn andre barn;
    • ein svak vind;
    • motoren var for svak
  2. som toler lite;
    sjukleg, skrøpeleg
    Приклад
    • ha svake nervar;
    • ho er framleis svak etter operasjonen
  3. som har liten innverknad eller kraft
    Приклад
    • ei svak gruppe;
    • svak motstand
    • brukt som substantiv:
      • dei svake i samfunnet
    • brukt som adverb:
      • sjå behova til dei svakast stilte
  4. som har liten makt eller autoritet
    Приклад
    • ei svak regjering;
    • få kritikk for svak leiing
  5. som ein nesten ikkje legg merke til
    Приклад
    • ei svak lukt;
    • ein svak nedgang i talet på selde bustader;
    • veksten var svakare enn venta
    • brukt som adverb:
      • eit svakt opplyst rom;
      • ho klemde handa hans svakt
  6. lite fast;
    ettergjevande
    Приклад
    • vere svak i trua
  7. lite solid;
    usikker
    Приклад
    • ha svak økonomi
  8. lite vellukka;
    dårleg
    Приклад
    • ein svak prestasjon;
    • svake resultat;
    • laget har hatt ein svak start på sesongen;
    • dette er den svakaste boka hennar;
    • regelverket er for svakt
    • brukt som adverb:
      • den norske krona står svakt
  9. i grammatikk: med regelviss bøying;
    til skilnad frå sterk (11)

Фіксовані вирази

  • det svake kjønn
    utdatert nemning for kvinner
  • svak bøying
    bøying med tillagd ending i preteritum;
    linn bøying;
    til skilnad frå sterk bøying
  • svak side
    feil, mangel
    • ei svak side ved rapporten;
    • undersøkinga har svake sider
  • svake substantiv
    substantiv som endar på trykklett vokal;
    linne substantiv;
    til skilnad frå sterke substantiv
  • svake verb
    verb som får bøyingsending i preteritum;
    linne verb;
    til skilnad frå sterke verb
  • vere svak for
    gjerne ville ha;
    ikkje kunne motstå
    • ho er svak for det søte
Сторінка статті

slegen

прикметник

Походження

av slå (2

Значення та вживання

som er sett ut av spel;
overvelda;
Приклад
  • han har vorte ein slegen mann;
  • dei slegne motstandarane;
  • eg vart slegen av angst;
  • dei vart slegne av undring
Сторінка статті

skjelven

прикметник

Значення та вживання

som skjelv, ristar eller dirrar (ofte av redsle, nervøsitet eller andre kjensler)
Приклад
  • vere skjelven i røysta;
  • han var heilt skjelven etter talen;
  • bli skjelven av redsle
Сторінка статті