Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
153 результатів

Словник букмола 53 oppslagsord

berg

іменник середній

Походження

norrønt bjarg, berg

Значення та вживання

  1. hel eller sammenhengende steinmasse;
    Приклад
    • bygge på berg;
    • på to meters dyp støtte de på berg
  2. stor høyde av berg (1);
    Приклад
    • over berg og dal;
    • berget det blå
  3. stor haug, dunge
    Приклад
    • et berg av frukt, grønnsaker

Фіксовані вирази

  • her på berget
    (fra Holbergs ‘Erasmus Montanus’) her hjemme
Сторінка статті

berge

дієслово

Походження

norrønt bjarga ‘frelse, redde’, opprinnelig ‘skjule’

Значення та вживання

  1. føre eller hjelpe til et trygt sted fra et sted der det er fare for skade eller ødeleggelse;
    Приклад
    • mannskapet på den forliste båten ble berget;
    • de berget livet ved å hoppe ut gjennom vinduet
  2. bringe i hus, sikkerhet
    Приклад
    • berge avlingen
  3. i idrett, i overført betydning: unngå tap, nedrykk
    Приклад
    • berge seieren

Фіксовані вирази

  • berge seg
    • (greie å) forsørge seg
      • kystbefolkningen kunne berge seg med fisk
    • (greie å) redde seg
      • de berget seg opp av sjøen
  • berge seil
    minke på seilføringen (i sterk vind)
Сторінка статті

tivoli

іменник середній

Походження

etter navnet på byen Tivoli i Italia, kjent for hageanleggene sine

Значення та вживання

park (2) med karuseller, berg-og-dal-baner, lotterispill, matboder eller andre attraksjoner
Сторінка статті

gjel 2

іменник середній

Походження

norrønt gil

Значення та вживання

trang og dyp kløft i berg eller fjell
Приклад
  • elva skjærer seg ned i et dypt gjel;
  • innerst i gjelet stuper et fossefall
Сторінка статті

stein 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt steinn; jamfør stein (2

Значення та вживання

  1. fast og hardt mineralsk materiale som fins i store og små stykker i jordskorpa;
    til forskjell fra jord (3), sand (1) og grus
    Приклад
    • grave seg ned til stein;
    • bryte stein
  2. blokk eller klump av stein (1, 1)
    Приклад
    • kaste stein;
    • få stein i skoen;
    • hoppe fra stein til stein over elva;
    • steinene raste ned fjellsiden
  3. stykke som er tilhogd av stein (1, 1) eller laget av betong, tegl eller lignende og brukt til et bestemt formål
    Приклад
    • reise en stein på graven;
    • legge ny stein på taket

Фіксовані вирази

  • bygge/legge stein på stein
    arbeide tålmodig for å nå et mål
    • jentene bygger stein på stein for å nå målet;
    • derfra har vi lagt stein for stein
  • en skal ikke kaste stein når en sitter i glasshus
    en bør ikke kritisere andre for noe en selv kan kritiseres for
  • erte på seg en stein
    terge så selv den roligste mister tålmodigheten
  • falle en stein fra noens hjerte
    bli fri fra en tung byrde (2)
    • med den forklaringen falt en stein fra hjertet mitt
  • få en stein til å gråte
    få selv den mest ufølsomme til å føle medynk
  • ha et hjerte av stein
    være svært hardhjertet
  • hard som stein
    svært hard
  • hogd/skrevet i stein
    umulig å endre
    • planen er ikke hogd i stein;
    • boken gir ingen svar skrevet i stein
  • ikke være stein tilbake på stein
    være fullstendig ødelagt
  • kaste den første steinen
    være den første til å fordømme eller kritisere
  • kaste stein i glasshus
    kritisere noen for noe en selv har gjort feil
    • det er altfor lett å kaste stein i glasshus
  • legge stein til byrden
    øke vanskene for andre
    • hun vil ikke legge stein til byrden for dem som har det tøft
  • snu hver stein
    undersøke nøye;
    belyse hver detalj
  • sove som en stein
    sove tungt
  • steiner for brød
    noe verdiløst i stedet for noe nyttig
Сторінка статті

troll

іменник середній

Походження

norrønt troll, kanskje samme opprinnelse som middelhøytysk trol, trolle ‘uhyre, spøkelse’; jamfør trylle

Значення та вживання

  1. i folketro: (stort) stygt, sterkt og ofte farlig, men dumt og godtroende, menneskelignende vesen som holder til i skog, berg eller sjø
    Приклад
    • tro på tusser og troll
  2. lekefigur som forestiller et troll (1)
  3. slem, skremmende eller vrang skapning, særlig menneske
    Приклад
    • han var et troll av en unge;
    • han er et ordentlig troll
  4. jamfør trolle (2
    Приклад
    • det er mange troll i kommentarfeltene på internett
  5. betegnelse for ulike små dyr som ofte er regnet som ekle eller plagsomme;
    småkryp

Фіксовані вирази

  • gå troll i ord
    bli til virkelighet
    • han tipper 2–1 og tror det går troll i ord
  • som troll av eske
    plutselig, overraskende
    • en politibetjent dukket opp som troll av eske
  • troll i eske
    leketøy med figur som spretter opp av en eske når lokket åpnes
Сторінка статті

klippe 1

іменник чоловічий

Походження

fra lavtysk

Значення та вживання

  1. bratt fjell;
    Приклад
    • steile klipper;
    • falle utfor en bratt klippe
  2. i overført betydning: noe som er stødig og urokkelig
    Приклад
    • en klippe i midtforsvaret;
    • være en klippe i stormen

Фіксовані вирази

  • Den tarpeiske klippe
    utgangspunktet for fornedrelse
    • politikeren nærmer seg Den tarpeiske klippe;
    • det er kort vei fra Kapitol til Den tarpeiske klippe
Сторінка статті

grunn 1

іменник чоловічий

Походження

sammenfall av norrønt grunnr maskulinum ‘bunn, grunn, grunt sted i vannet’ og grund femininum ‘mark, slette’

Значення та вживання

  1. jordoverflate, mark, bakke
    Приклад
    • bryte grunn
  2. jordeiendom, landområde
    Приклад
    • på annen manns grunn;
    • på norsk grunn;
    • avstå grunn til kommunen
  3. fast fjell eller berg
    Приклад
    • grunn av gneis
  4. Приклад
    • skipet gikk på grunn;
    • bli trukket av grunnen
  5. Приклад
    • svarte bokstaver på hvit grunn
  6. jordfast underlag, fundament;
    Приклад
    • grave grunnen til et hus;
    • brenne ned til grunnen;
    • bygge på solid grunn
  7. årsak, motiv, grunnlag
    Приклад
    • ha skjellig grunn til mistanke;
    • du har vel dine grunner;
    • jeg har ingen grunn til å tro på henne;
    • av en eller annen uforklarlig grunn;
    • det var ikke uten grunn at han byttet jobb

Фіксовані вирази

  • av den grunn
    derfor
    • sjefen er på reise og kan av den grunn ikke være med på dagens møte
  • fast grunn under føttene
    • beina på landjorda (etter en periode til sjøs)
      • to dager igjen til vi får fast grunn under føttene
    • i overført betydning: trygt sted, trygg tilstand eller posisjon
      • jeg har endelig begynt å få fast grunn under føttene igjen;
      • de strevde med å finne fast grunn under føttene
  • gå til grunne
    ødelegges, gå fortapt;
    bukke under
  • gård og grunn
    • gård (1, 1) med bygninger og dyrkingsjord
      • gjeldsrammede småbønder som måtte gå fra gård og grunn
    • alt en eier
      • spille seg fra gård og grunn;
      • tape både gård og grunn
  • i bunn og grunn
    helt igjennom, dypest sett, egentlig
    • hun er i bunn og grunn et sympatisk menneske
  • i grunnen
    egentlig, alt i alt
    • det er i grunnen en enkel oppgave;
    • rommet ble i grunnen ganske fint
  • legge til grunn
    ha som utgangspunkt eller forutsetning
    • legge egen forståelse til grunn for avgjørelsen
  • ligge til grunn
    være årsak til eller grunnlag for
    • hendelsene som ligger til grunn for rapporten;
    • materialet som ligger til grunn for analysen
  • på grunn av
    som følge av;
    forkortet pga.
    • hun kan ikke delta på grunn av sykdom
  • på gyngende grunn
    i en usikker situasjon eller tilstand
    • forsvaret var på gyngende grunn i andre omgang av kampen
  • rå grunnen
    ha den sterkeste posisjonen;
    herske, dominere
    • om våren er det løvetannen som rår grunnen;
    • det er optimismen som rår grunnen i partiet;
    • han rår grunnen alene
Сторінка статті

underjordsfolk

іменник середній

Значення та вживання

i folketro: vetter som lever under jorda, i berg, i hauger eller lignende;
Приклад
  • stå på god fot med underjordsfolket
Сторінка статті

steinbed

іменник середній

Значення та вживання

blomsterbed med steiner (og berg) mellom plantene
Сторінка статті

Словник нюношка 100 oppslagsord

berg

іменник середній

Походження

norrønt berg, bjarg

Значення та вживання

  1. heil eller samanhengande steinmasse;
    Приклад
    • byggje på berg;
    • nakne berget stikk fram
  2. fjellslag, bergart
    Приклад
    • hardt berg
  3. stor høgd av berg (1);
    (lite) fjell
    Приклад
    • mellom bakkar og berg utmed havet;
    • stø som berg
  4. stor haug, dunge
    Приклад
    • eit berg av mjølsekker

Фіксовані вирази

  • her på berget
    (frå Holbergs ‘Erasmus Montanus’) her heime
  • stå som i berg
    stå heilt fast
    • maskinen stod som i berg
  • tru kan flytte berg
    tru kan utrette store ting
Сторінка статті

berge

berga

дієслово

Походження

norrønt bjarga, opphavleg ‘gøyme’

Значення та вживання

  1. føre eller hjelpe til ein trygg stad frå ein stad der det er fare for skade eller øydelegging;
    ta vare på
    Приклад
    • berge ein druknande;
    • berge livet
  2. hauste (inn)
    Приклад
    • berge høyet i hus;
    • berge kornet i hus;
    • berge potetene i hus
  3. i idrett, i overført tyding: unngå tap, nedrykk
    Приклад
    • laget berga sigeren

Фіксовані вирази

  • berge seg
    • (greie å) livnære seg
      • ha lite å berge seg med
    • (greie å) redde seg
      • berge seg gjennom mange farar
    • halde seg, styre seg
      • eg kunne ikkje berge meg for lått
  • berge segl
    minke på seglføringa (i sterk vind)
Сторінка статті

snaublåsen

прикметник

Значення та вживання

som er blåsen rein
Приклад
  • snaublåsne berg
Сторінка статті

tivoli

іменник середній

Походження

etter namnet på byen Tivoli i Italia, kjend for hageanlegga sine

Значення та вживання

park (2) med karusellar, berg-og-dal-baner, lotterispel, matbuer eller andre attraksjonar
Сторінка статті

bergrise

іменник чоловічий

Походження

norrønt bergrisi

Значення та вживання

i folketru: jutul som lever i berg;
Сторінка статті

tufte 2

tufta

дієслово

Значення та вживання

  1. lage tuft (1, 2) til ein bygning;
    Приклад
    • huset er tufta på berg;
    • no skal dei til å tufte
  2. ha som grunnlag eller opphav;
    Приклад
    • partiet er tufta på liberale idear;
    • dette tuftar på ei mistolking
Сторінка статті

klippe 1

іменник жіночий

Походження

gjennom bokmål; frå lågtysk

Значення та вживання

  1. bratt fjell;
    Приклад
    • steile klipper;
    • falle utfor ei bratt klippe
  2. i overført tyding: noko som er stødig og urokkeleg
    Приклад
    • ei klippe i midtforsvaret;
    • vere ei klippe i stormen

Фіксовані вирази

  • Den tarpeiske klippa
    utgangspunktet for fornedring
    • ho styrtar utfor Den tarpeiske klippa og mistar all makt;
    • det er ikkje langt frå Kapitol til Den tarpeiske klippa
Сторінка статті

stein 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt steinn

Значення та вживання

  1. fast og hardt mineralsk materiale som finst i store og små stykke i jordskorpa;
    til skilnad frå jord (3), sand (1) og grus (1
    Приклад
    • bryte stein;
    • i Noreg er det mykje stein
  2. blokk eller klump av stein (1, 1)
    Приклад
    • kaste stein;
    • få stein i skoen;
    • hoppe frå stein til stein over elva;
    • steinane rasa ned fjellsida
  3. stykke som er tilhogge av stein (1, 1) eller laga av betong, tegl eller liknande og nytta til eit særskilt føremål
    Приклад
    • reise ein stein på grava;
    • leggje ny stein på taket
  4. edelt (fargerikt) mineral (1) brukt i smykke;
    Приклад
    • edle steinar
  5. frø av steinfrukt med hardt skal rundt
    Приклад
    • spytte ut steinen
  6. hardt frø i bær
    Приклад
    • druer utan stein
  7. i medisin: liten fast lekam som blir skild ut, særleg i kjertlar

Фіксовані вирази

  • byggje/leggje stein på stein
    arbeide tolmodig for å nå eit mål
    • bedrifta bygde stein på stein i etableringsfasen;
    • vi må leggje stein på stein for å få framgang
  • ein skal ikkje kaste stein når ein sit i glashus
    ein bør ikkje kritisere andre for noko ein sjølv kan kritiserast for
  • erte på seg stein
    terge til den aller rolegaste blir oppøst
  • falle ein stein frå nokons hjarte
    bli fri frå ei tung bør (1, 2)
    • det fall ein stein frå hjartet hans da han fekk vite sanninga
  • få ein stein til å gråte
    få den mest kjenslelause til å ynkast over nokon
  • ha eit hjarte av stein
    vere hard og kjenslelaus
  • hard som stein
    svært hard
  • hoggen/skriven i stein
    umogleg å endre
    • framtida er ikkje hoggen i stein;
    • planane er ikkje skrivne i stein
  • ikkje liggje att stein på stein
    vere eller bli heilt øydelagd
  • kaste den første steinen
    vere den første til å døme eller kritisere
  • kaste stein i glashus
    kritisere nokon for noko ein sjølv har gjort feil
    • opposisjonspartiet kastar stein i glashus
  • leggje stein til børa/byrda
    auke vanskane for andre
    • denne lova legg stein til byrda for dei som er komne i ein vanskeleg situasjon;
    • den låge lønsveksten la stein til børa
  • snu kvar stein
    undersøkje nøye;
    saumfare
  • sove som ein stein
    sove tungt
  • steinar for brød
    noko verdilaust i staden for noko nyttig
Сторінка статті

grunn 1

іменник чоловічий

Походження

samanfall av norrønt grunnr m ‘botn, grunn, grunn plass i vatnet’ og grund f ‘mark, slette’

Значення та вживання

  1. jordoverflate, mark, bakke
    Приклад
    • bryte ny grunn
  2. jordeigedom, landområde
    Приклад
    • jakte på annan manns grunn;
    • avstå grunn til kommunen
  3. fast fjell eller berg
    Приклад
    • grunn av gneis
  4. Приклад
    • skipet gjekk på grunn;
    • trekkje båten av grunnen
  5. Приклад
    • raud kross på kvit grunn
  6. jordfast underlag, fundament;
    utgangspunkt, føresetnad
    Приклад
    • støype grunn til eit hus;
    • huset brann ned til grunnen;
    • byggje på solid grunn;
    • granske noko frå grunnen av
  7. årsak, motiv, grunnlag
    Приклад
    • ha grunn til å tru at ting snart blir betre;
    • dette gjev grunn til mistanke;
    • grunnen til fråværet er sjukdom;
    • av gode grunnar vart eg verande heime

Фіксовані вирази

  • av den grunn
    derfor
    • ho hugsa ingenting frå ulykka og vart av den grunn ikkje ført fram som vitne
  • fast grunn under føtene
    • beina på landjorda (etter ei tid til sjøs)
      • det vart berre nokre timar med fast grunn under føtene
    • i overført tyding: trygg stad, tilstand eller posisjon
      • ungdommen treng å ha fast grunn under føtene
  • gard og grunn
    • gard (1) med hus og dyrkingsjord
      • eige gard og grunn;
      • bønder som må gå frå gard og grunn
    • alt ein eig
      • satse gard og grunn;
      • somme drakk seg frå gard og grunn
  • gå til grunne
    bli øydelagd, gå fortapt;
    bukke under
  • i botn og grunn
    heilt opp, fullt ut; i grunnen
  • i grunnen
    eigenleg, alt i alt
    • det er i grunnen ikkje så vanskeleg;
    • eg har i grunnen aldri vore særleg redd av meg
  • leggje til grunn
    ha som utgangspunkt eller føresetnad
    • leggje eiga erfaring til grunn for avgjerda
  • liggje til grunn
    vere årsak til eller grunnlag for
    • visjonane som ligg til grunn for satsinga
  • på grunn av
    som følgje av;
    forkorta pga.
    • brua er stengd på grunn av uvêret
  • på gyngande grunn
    i ein usikker situasjon eller tilstand
    • leiaren for verksemda innrømmer at dei er på gyngande grunn
  • rå grunnen
    ha den sterkaste posisjonen;
    herske, dominere
    • tradisjonelt er det husdyrhald som har rådd grunnen i området;
    • han rår grunnen aleine
Сторінка статті

den 2

детермінатив демонстративний

Походження

av den

Значення та вживання

i hokjønn og hankjønn eintal:
Приклад
  • Nils Berg den yngre (fork. d.y.), den eldre (fork. d.e.) – junior, senior;
  • Olav den heilage;
  • den 17. mai;
  • den nyfødde;
  • den største (av dei);
  • den gamle vogna, bilen

Фіксовані вирази

  • den dag i dag
    i samb
    som adverb, framleis
    • vonde minne plagar han den dag i dag
Сторінка статті