Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
83 результатів

Словник букмола 40 oppslagsord

astronomi

іменник чоловічий

Вимова

astronomiˊ

Походження

jamfør -nomi

Значення та вживання

vitenskapen om verdensrommet og himmellegemene
Сторінка статті

de frie kunster

Значення та вживання

kunnskap som en borger i middelalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
Se: kunst
Сторінка статті

kunst

іменник чоловічий

Походження

av lavtysk , opprinnelig ‘det å kunne’

Значення та вживання

  1. oppøvd evne;
    dyktighet
    Приклад
    • lære kunsten å gå på ski;
    • trene opp dyr til å gjøre kunster;
    • han kan gjøre magiske kunster
  2. uttrykk for eller bevisst bruk av menneskelig fantasi og skaperevne til å skape verk som påvirker mottakeren følesesmessig, estetisk eller intellektuelt
    Приклад
    • vitenskap og kunst;
    • vie sitt liv til kunsten
  3. produkt av kunsterisk virksomhet;
    Приклад
    • han har investert i kunst
  4. Приклад
    • hun brukte alle slags kunster for å slippe å gjøre lekser
  5. brukt som forledd i sammensetninger: kunstig eller syntetisk framstilt produkt;
    til forskjell fra naturprodukt

Фіксовані вирази

  • de frie kunster
    kunnskap som en borger i middelalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
    allmenndannelse
  • det er ingen kunst
    det er ikke vanskelig;
    det er ikke et problem
    • det er ingen kunst å få plantene til å trives;
    • å koke kaffe er ingen kunst;
    • å stå på skøyter? Det er jo ingen kunst!
  • det muliges kunst
    det er mulig eller realistisk å oppnå eller gjøre
    • byutvikling er det muliges kunst
  • etter alle kunstens regler
    nøyaktig slik noe skal gjøres;
    svært grundig
Сторінка статті

teleskop

іменник середній

Походження

av tele- og -skop

Значення та вживання

stor kikkert, særlig brukt i astronomi
Приклад
  • de så på stjernene i teleskopet;
  • du må ha et kraftig teleskop for å se kometen
Сторінка статті

hvit dverg

Значення та вживання

i astronomi: stjerne (1) med svært varm overflate og liten radius;
Se: dverg
Сторінка статті

vår 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vár nøytrum

Значення та вживання

  1. i dagligtale: årstid som danner overgangen fra vinter til sommer og oftest omfatter månedene mars, april og mai
    Приклад
    • sen, tidlig vår;
    • om våren;
    • i fjor vår;
    • til våren;
    • lengte etter våren;
    • det gikk både vinter og vår – svært lang tid ; se vinter (1)
  2. i astronomi: tiden fra vårjevndøgn til sommersolverv
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligger mellom 0 °C og 10 °C

Фіксовані вирази

  • i vår/våres
    våren en er inne i (eller som nylig har vært)
    • gutten fylte fem år i vår;
    • vi skal til Italia nå i våres
Сторінка статті

vinter

іменник чоловічий

Походження

norrønt vetr; jamfør dansk vinter

Значення та вживання

  1. kaldeste og mørkeste tid av året;
    årstid mellom høst og vår (som i Norge i alle fall omfatter månedene desember, januar og februar)
    Приклад
    • milde vintre ved kysten;
    • det ble en hard vinter;
    • midt på svarte vinteren;
    • bo i Syden om vinteren;
    • jeg vil være her vinteren over;
    • det skjedde utpå vinteren
  2. brukt for å angi alder: år (2)
    Приклад
    • hun var 20 vintre gammel
  3. i astronomi: tid fra vintersolverv til vårjevndøgn
  4. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen er lavere enn 0 °C

Фіксовані вирази

  • både vinter og vår
    svært lang tid
  • i vinter
    vinteren en er inne i (eller som nylig har vært)
  • kong vinter
    vinteren
    • kong vinter kommer med frost og minusgrader
Сторінка статті

tåke

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt þoka

Значення та вживання

  1. samling av små, svevende vanndråper som danner seg ved avkjøling under doggpunktet, og som gir dårlig eller ingen sikt;
    Приклад
    • tåka ligger tykk;
    • tåka letter
  2. i astronomi: lyst eller mørkt område på himmelen som ligner tåke (1);
    jamfør stjernetåke
  3. uklar tilstand
    Приклад
    • hun snakket i tåka

Фіксовані вирази

Сторінка статті

sfære

іменник чоловічий

Походження

av gresk sphaira ‘kule, klode’

Значення та вживання

  1. i eldre astronomi: gjennomsiktig kule som en trodde himmellegemene var festet til i bane rundt jorda
  2. felt, område, nivå
    Приклад
    • den private sfæren;
    • han beveger seg alltid i de høyere sfærer når han holder foredrag

Фіксовані вирази

  • sfærenes musikk
    toner som en i eldre forestillinger mente planetene kunne frambringe ved sin bevegelse, og som det menneskelige øre ikke kunne oppfatte;
    sfæremusikk, sfærisk musikk
Сторінка статті

periode

іменник чоловічий

Походження

fra gresk , av peri- og hodos ‘vei’

Значення та вживання

  1. avgrenset tidsrom;
    Приклад
    • hun har hatt det travelt i perioder;
    • en periode med godt vær
  2. så lang tid som en tilbakevendende prosess tar før den blir gjentatt;
    Приклад
    • perioden i en pendelbevegelse
  3. i astronomi: et himmellegemes omløpstid
  4. i språkvitenskap: språklig helhet som kan stå alene;
    del av en tekst som står mellom to store skilletegn (punktum, spørsmålstegn eller utropstegn);
  5. i matematikk: rekke av tall som stadig gjentas
  6. i musikk: gruppe av takter som hører sammen (i tradisjonell musikk 8 eller 16)

Фіксовані вирази

  • geologisk periode
    lengre tidsrom i jordas historie
Сторінка статті

Словник нюношка 43 oppslagsord

astronomi

іменник чоловічий

Вимова

astronomiˊ

Походження

jamfør -nomi

Значення та вживання

vitskapen om verdsrommet og himmellekamane
Сторінка статті

parallelt univers

Значення та вживання

Sjå: parallell
  1. (førestillings)verd som liknar på vår eiga verd, men som har fundamentale forskjellar
    Приклад
    • i det parallelle universet i boka er Oslo fylt av tussar og troll;
    • dei rike lever i eit parallelt univers
  2. i astronomi: førestilling om at det eksisterer mange univers, som ikkje kan observerast direkte, men som kan påverke og bli påverka av vårt univers
Сторінка статті

kunst

іменник чоловічий або жіночий

Походження

av lågtysk , opphavleg ‘det å kunne’

Значення та вживання

  1. oppøvd evne;
    Приклад
    • kunsten å gå på ski;
    • gjere kunstar på hesteryggen;
    • magiske kunstar
  2. uttrykk for eller medviten bruk av menneskeleg fantasi og skaparevne til å skape verk som påverkar mottakaren kjenslemessig, estetisk eller intellektuelt
    Приклад
    • kunst og kultur;
    • norsk kunst;
    • ofre seg for kunsten
  3. produkt av kunstnarleg verksemd;
    Приклад
    • ho har mykje kunst på veggene
  4. Приклад
    • bruke alle slags kunstar for å kome unna
  5. brukt som føreledd i samansetningar: kunstig eller syntetisk framtilt produkt;
    til skilnad frå naturprodukt

Фіксовані вирази

  • dei frie kunstane
    kunnskap som ein borgar i mellomalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
    allmenndanning
  • det er ingen kunst
    det er ikkje eit problem;
    det er ikkje vanskeleg
    • det er ingen kunst å lage gode vaflar;
    • å stå på ski er ingen kunst;
    • å gå på hender? Det er jo ingen kunst!
  • etter alle kunstens reglar
    etter god skikk for det som skal gjerast;
    svært grundig
Сторінка статті

dei frie kunstane

Значення та вживання

kunnskap som ein borgar i mellomalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
Sjå: kunst
Сторінка статті

teleskop

іменник середній

Походження

av tele- (1) og -skop

Значення та вживання

stor kikert (2, særleg nytta i astronomi
Приклад
  • dei studerte stjernene i teleskopet;
  • du må ha eit kraftig teleskop for å sjå kometen
Сторінка статті

vår 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vár n

Значення та вживання

  1. i kvardagsmål: årstid som lagar overgangen frå vinter til sommar og jamnast femner om månadene mars, april og mai
    Приклад
    • sein, tidleg vår;
    • i fjor vår;
    • til våren;
    • lengte etter våren;
    • det gjekk både vinter og vår – svært lang tid
  2. i astronomi: tid frå vårjamdøger til sommarsolsnu
  3. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen ligg mellom 0 og 10 °C

Фіксовані вирази

  • i vår
    våren ein er inne i (eller som nyleg har vore)
    • ho skal konfirmere seg i vår
Сторінка статті

vinter

іменник чоловічий

Походження

norrønt vetr; jamfør dansk vinter

Значення та вживання

  1. kaldaste og mørkaste tid av året;
    årstid mellom haust og vår (som i Noreg i alle høve femner om månadene desember, januar og februar)
    Приклад
    • milde vintrar ved kysten;
    • det vart ein hard vinter;
    • han bur her i dalen om vinteren;
    • eg skal vere her vinteren over
  2. brukt for å oppgje alder: år (3, 2)
    Приклад
    • han var 20 vintrar gammal
  3. i astronomi: tid frå vintersolkverv til vårjamdøgn
  4. i meteorologi: tidsrom da middeltemperaturen er lågare enn 0 °C

Фіксовані вирази

  • både vinter og vår
    svært lang tid
  • i vinter
    vinteren ein er inne i (eller som nyleg har vore)
  • kong vinter
    vinteren
    • kong vinter heldt eit iskaldt grep på dalen
Сторінка статті

tåke

іменник жіночий

Походження

norrønt þoka

Значення та вживання

  1. samling av små vassdropar som sviv i lufta, som er laga når temperaturen går ned til under doggpunktet, og som gjev dårleg eller inga sikt;
    Приклад
    • tåka ligg tjukk i dalen;
    • tåka lettar;
    • gå seg vill i tåka
  2. i astronomi: lyst eller mørkt område på himmelen som liknar tåke (1);
    jamfør stjernetåke
  3. uklar tilstand
    Приклад
    • alt er berre tåke

Фіксовані вирази

Сторінка статті

periode

іменник чоловічий

Походження

frå gresk , av peri- og hodos ‘veg’

Значення та вживання

  1. avgrensa tidsrom;
    Приклад
    • han har periodar med for mykje arbeid;
    • vi har hatt ein periode med mykje regn
  2. så lang tid som ein tilbakevendande prosess varer før han blir gjenteken;
    Приклад
    • perioden i ei pendelrørsle
  3. i astronomi: omløpstida til ein himmellekam
  4. i språkvitskap: språkleg heilskap som kan stå aleine;
    del av ein tekst som står mellom to store skiljeteikn (det vil seie punktum, spørjeteikn og utropsteikn);
  5. i matematikk: rekkje av tal som stadig blir gjentekne
  6. i musikk: gruppe av takter som høyrer saman (i tradisjonell musikk 8 eller 16)

Фіксовані вирази

  • geologisk periode
    lengre tidsrom i historia til jorda
Сторінка статті

parallell 2

прикметник

Походження

av gresk parallelos ‘ved sida av einannan’

Значення та вживання

  1. i matematikk om to eller fleire beine linjer eller plan: som går jamsides og alltid i same avstand frå kvarandre
    Приклад
    • parallelle sider
  2. ved sida av, jamsides;
    tilsvarande, motsvarande, lik
    Приклад
    • ei parallell utvikling;
    • stemmene går i parallelle kvintar
    • brukt som adverb:
      • lese- og skriveopplæring går parallelt

Фіксовані вирази

  • parallelt univers
    • (førestillings)verd som liknar på vår eiga verd, men som har fundamentale forskjellar
      • i det parallelle universet i boka er Oslo fylt av tussar og troll;
      • dei rike lever i eit parallelt univers
    • i astronomi: førestilling om at det eksisterer mange univers, som ikkje kan observerast direkte, men som kan påverke og bli påverka av vårt univers
Сторінка статті