Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 38 oppslagsord

son

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sonr, sunr

Tyding og bruk

  1. avkom, barn av hankjønn, motsett dotter
    Døme
    • dei har ein son og to døtrer;
    • han er sonen til, åt ein vegarbeidar og ei vaskekone
    • Jesus
      • Faderen, Sonen og Den heilage ande
  2. mann i høve til det miljøet og den staden han er fødd og oppvaksen
    Døme
    • ein son av folket

Faste uttrykk

  • vere sonen til far sin
    likne far sin

sone 2

sona

verb

Opphav

frå lågtysk av sone ‘vederlag’

Tyding og bruk

  1. gjere bot for, bøte for
    Døme
    • sone syndene sine
  2. Døme
    • sone (for) det andre har gjort;
    • sone ein dom på fem år

vere sonen til far sin

Tyding og bruk

likne opphavet;
Sjå: son

fø fram

Tyding og bruk

ale eller fostre opp;
Sjå:
Døme
  • fø fram ein kalv;
  • ho fødde fram ein son

fegge etter fegge

Tyding og bruk

son etter far

hidalgo

substantiv hankjønn

Opphav

av spansk hijo de algo ‘son av noko’

Tyding og bruk

spansk lågadelsmann

hosianna 2

interjeksjon

Opphav

frå hebraisk ‘gje frelse!’, ‘hjelp!'

Tyding og bruk

jødisk hyllingsrop
Døme
  • hosianna, Davids son!

far 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt faðir; same opphav som fader

Tyding og bruk

  1. mann som har barn
    Døme
    • han blir snart far;
    • bli far til ei jente;
    • far og son;
    • faren til Per;
    • far min er sterk;
    • god natt, far!
    • han far er ute;
    • far sjølv i stova
  2. i fleirtal: forfedrar
    Døme
    • landet som fedrane bygde
  3. særleg om Gud: vernar
    Døme
    • himmelske Far;
    • vår Far i himmelen
  4. Døme
    • far til lova
  5. i tiltale til gut eller mann
    Døme
    • å nei, far, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • sjuande far i huset
    (etter folkeeventyret Den sjuande far i huset) eldre, gretten person som følgjer med på alt og vil ha det avgjerande ordet
    • pensjonisten har ikkje tenkt å bli ein sjuanda far i huset

ødipuskompleks

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet til den greske segnkongen Ødipus, som drap far sin og gifta seg med mor si utan å vite at han var sonen deira

Tyding og bruk

i psykoanalyse: nemning på erotisk binding mellom son og mor, med tilhøyrande sjalusi og hat mot faren

einboren

adjektiv

Opphav

etter tysk eingeboren, opphavleg av latin unigenitus; av ein (2 og -boren

Tyding og bruk

i bibelspråk, brukt om Jesus: som er einaste avkom
Døme
  • Jesus Kristus, Guds einborne son