Avansert søk

14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

sedvane

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt siðvani

Tyding og bruk

  1. Døme
    • mot sedvane kom ho ikkje;
    • etter sedvane
  2. skikk og bruk;
    uskriven lov;
    Døme
    • gammal sedvane

vane

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt vani; av van (3

Tyding og bruk

  1. tilvand framferd, handlemåte
    Døme
    • ein god vane;
    • ein inngrodd vane;
    • fine, dyre vanar;
    • av gammal vane;
    • ha for vane;
    • kome ut av vane;
    • kjenne vanane til folk

uskriven

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • det er ein uskriven lov, regelfast skikk, regel, sedvane

skikk

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk ‘form, rett tilstand’; av skikke

Tyding og bruk

  1. rett skipnad;
    Døme
    • få skikk på noko
  2. Døme
    • ein gammal skikk

Faste uttrykk

  • skikk og bruk
    vanleg og tradisjonsbunden veremåte
    • ei framferd i samsvar med skikk og bruk
  • ta skikken der ein kjem
    tilpasse seg

sedvanleg

adjektiv

Tyding og bruk

som er sedvane, vanleg
Døme
  • følgje den sedvanlege måten;
  • som sedvanlegsom elles

bruk 1

substantiv inkjekjønn eller hankjønn

Opphav

frå lågtysk; av bruke

Tyding og bruk

  1. det å bruke eller bli brukt
    Døme
    • gjere bruk av militærmakt;
    • berre til utvortes bruk;
    • spaden var sliten av bruken;
    • alt til sitt bruk
  2. Døme
    • verksemda har stor bruk av råstoff
  3. Døme
    • det var gammal bruk blant dei

Faste uttrykk

  • få bruk for
    få behov for
    • vi får bruk for meir plass
  • gå av bruk
    ikkje vere vanleg å bruke lenger
    • ei nemning som har gått av bruk
  • ha bruk for
    ha behov for;
    trenge (1
    • vi har bruk for fagfolk
  • skikk og bruk
    vanleg og tradisjonsbunden veremåte
    • ei framferd i samsvar med skikk og bruk
  • ta i bruk
    begynne å bruke
    • dei tek i bruk nye metodar

tradisjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

  1. det som særleg munnleg blir ført vidare frå generasjon til generasjon, til dømes folkeminne, segner og truer;
    jamfør folklore (1)
    Døme
    • etter tradisjonen var haugen ei vikinggrav;
    • eit område med rike tradisjonar
  2. sed og skikk;
    hevdvunnen sedvane
    Døme
    • for mange er det tradisjon å gå i kyrkja på dei store høgtidene;
    • julefeiringa er ein gammal tradisjon;
    • tradisjonen tru vekte russen lærarane om morgonen 17. mai;
    • somme rettsavgjerder må byggje på tradisjon
  3. overlevert kunnskap om eit fagområde;
    Døme
    • dikttolkingane hennar skapte tradisjon

usus

substantiv hankjønn

Opphav

latin

Tyding og bruk

sedvane, hevd, vanleg bruk

kutyme

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk coutume

Tyding og bruk

skikk og bruk;
Døme
  • kongeleg kutyme

sed

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt siðr

Tyding og bruk

tilvand åtferd, vane
Døme
  • gamle seder og skikkar;
  • lære seg gode seder