Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
603 treff

Nynorskordboka 603 oppslagsord

eg 2

pronomen

Opphav

norrønt ek, akkusativ mik

Tyding og bruk

1. person eintal, brukt av talaren eller skrivaren om seg sjølv; jamfør min (1
Døme
  • eg tek med meg boka mi;
  • det er berre eg;
  • du er større enn eg (el. meg);
  • du er meg ein luring;
  • trøyste meg!
  • arme meg!
Artikkelside

sytten 2

interjeksjon

Tyding og bruk

Døme
  • fy sytten!
  • det var da som sytten!
  • kva sytten har dette med meg å gjere?

Faste uttrykk

  • gje sytten i
    ikkje bry seg om;
    vere likeglad med
Artikkelside

såleis, soleis

adverb

Opphav

norrønt sváleiðis; jamfør så (5 og -leis

Tyding og bruk

  1. på den måten;
    slik, sånn
    Døme
    • såleis gjekk det til;
    • ho er no eingong såleis;
    • sjå ikkje såleis på meg
  2. av den grunn;
    Døme
    • eg var ikkje til stades og har såleis ikkje sett noko
Artikkelside

søvnig, svevnig, svevnug, søvnug

adjektiv

Opphav

norrønt svefnugr

Tyding og bruk

som kjenner trong til å sove;
Døme
  • eg er så søvnig at eg går og legg meg;
  • sjå på nokon med søvnige auge
Artikkelside

søvn, svevn 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt svefn; jamfør sove

Tyding og bruk

  1. fysisk og mental kviletilstand der ein lukkar auga;
    det å sove (1)
    Døme
    • liggje i djup søvn;
    • få for lite søvn;
    • vekkje nokon av søvnen;
    • bli rykt ut av søvnen av vekkjarklokka;
    • eg må få meg litt søvn
  2. tilstand (hos levande organismar) med nedsett aktivitet, stopp i vekst og nedsette livsfunksjonar;
  3. materie ein får i augekroken når ein søv
    Døme
    • pirke søvnen ut av augekroken

Faste uttrykk

  • evig søvn
    død (1, 1)
    • han fall i evig søvn;
    • ho søver den evige søvnen
  • falle i søvn
    gå frå vaken til sovande tilstand;
    sovne
  • gni søvnen ut av auga
  • i søvne
    medan ein søv;
    i ørska
    • gå i søvne;
    • han går omkring som i søvne
Artikkelside

skjellsord

substantiv inkjekjønn

Opphav

av skjelle (2

Tyding og bruk

ord som ein bruker for å skjelle ut nokon;
fornærmande og krenkjande ord eller uttrykk;
Døme
  • skjellsord og banning;
  • dei norske skjellsorda handlar ofte om religion og kjønnsliv;
  • skjellsorda hagla over meg
Artikkelside

skjelle 2

skjella

verb

Opphav

norrønt skella; av skjelle (3

Tyding og bruk

gje uttrykk for sinne og misnøye på ein høgrøysta måte;
bruke kjeft på, kjefte, skjenne
Døme
  • han skjeller på ungane;
  • nabokjerringa står på trappa og skjeller

Faste uttrykk

  • skjelle huda full
    gje (nokon) drygt med vondord;
    kjefte veldig, refse
    • dei skjelte meg huda full
  • skjelle og smelle
    kjefte høgt på nokon
  • skjelle ut
    gje høglydt uttrykk for misnøye;
    kjefte veldig, refse
    • han skjelte ut ordføraren
Artikkelside

storme rundt

Tyding og bruk

vere i ein situasjon prega av oppstyr, kritikk eller konflikt;
Sjå: storme
Døme
  • det stormar ofte rundt samfunnsdebattanten;
  • eg står trygt når det stormar rundt meg
Artikkelside

storme

storma

verb

Opphav

av storm

Tyding og bruk

  1. blåse sterkt
    Døme
    • det regna og storma
  2. vere i sterkt opprør eller konflikt med seg seg sjølv eller andre
    Døme
    • kjenslene storma i han;
    • det stormar ute i verda
  3. springe eller flytte seg fort;
    fare, renne;
    skunde
    Døme
    • storme av garde;
    • publikum storma ut på bana
  4. ta med stormåtak;
    ta med makt
    Døme
    • storme stillingane til fienden;
    • politiet storma det okkuperte huset;
    • publikum storma sperringane

Faste uttrykk

  • storme fram
    • kome seg raskt fram til noko
      • publikum storma fram til scena
    • få rask utbreiing eller framgang
      • partiet stormar fram på meiningsmålingane
  • storme rundt
    vere i ein situasjon prega av oppstyr, kritikk eller konflikt
    • det stormar ofte rundt samfunnsdebattanten;
    • eg står trygt når det stormar rundt meg
Artikkelside

seie frå seg

Tyding og bruk

gje (munnleg) avkall på;
Sjå: seie
Døme
  • eg seier frå meg stillinga mi som ordførar
Artikkelside
Side 1 av 61