Avansert søk

Ett treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

mal

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom nederlandsk, frå latin modulus ‘(lite) mål’; samanheng med modell

Tyding og bruk

flat modell som gjev omrisset til ein ting som skal lagast;

male

mala

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt mala

Tyding og bruk

  1. knuse til mjøl (med kvern), pulverisere
    Døme
    • male korn;
    • mølla mel mjøl;
    • kverna mel fint;
    • skuta vart malen sund av isen
  2. svive rundt (som ei kvern)
    Døme
    • tankane mol i hovudet hennar
  3. låte som ei kvern
    Døme
    • katten mel når han er i godlag
  4. ta opp att og opp att noko;
    gnåle (om)
    Døme
    • gå og male på det same

lære 2

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

av tysk Lehre; same opphav som lære (1

Tyding og bruk

  1. modell til å arbeide etter;
  2. måleverktøy for små lengder, tjukkleikar og djupner

maltraktere

maltraktera

verb

Opphav

frå fransk , av mal ‘dårleg’ og traiter ‘handsame’; same opphav som traktere

Tyding og bruk

Døme
  • rovdyret maltrakterer byttet;
  • tjuven maltrakterte innbuet

malplassert

adjektiv

Uttale

maˊlplasert; malplaseˊrt

Opphav

av fransk mal placé ‘dårleg plassert’

Tyding og bruk

på uheldig stad;
uhøveleg, upassande
Døme
  • ein malplassert spøk

maksel

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; jamfør make (2

Tyding og bruk

fasong, form;
mal, modell, mønster
Døme
  • det er god maksel på den skeia;
  • arbeide etter maksel

frontfagsmodell

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

måte å danne ei norm for løn på, der omsynet til konkurranseutsett industri legg ein mal for lønsoppgjer i dei andre sektorane;
jamfør frontfag
Døme
  • forhandle i ein frontfagsmodell

grand mal

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

epileptisk anfall med krampar og tap av medvit;
til skilnad frå petit mal

malapropos

adverb

Uttale

malapropoˊ

Opphav

fransk mal à propos, av mal ‘dårleg’ og à propos ‘til saka’; jamfør apropos (2

Tyding og bruk

uhøveleg, i utide
Døme
  • vitsane hans kom svært malapropos

petit mal

substantiv hankjønn

Uttale

petimalˊl

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

kortvarig epileptisk anfall;
til skilnad frå grand mal