Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
13 treff

Bokmålsordboka 0 oppslagsord

Nynorskordboka 13 oppslagsord

skøyar

substantiv hankjønn

Opphav

frå nederlandsk ‘omstreifar’; jamfør skøye

Tyding og bruk

person som ofte skjemtar;
morosam, humoristisk person;
Døme
  • vere ein stor skøyar
Artikkelside

skøye

skøya

verb

Opphav

av nederlandsk schooien ‘drive omkring og tigge’

Tyding og bruk

ha moro;
Døme
  • skøye og le;
  • ho skøyar med ungane
Artikkelside

skøy

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av skøye

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • på skøy
    for moro skuld
Artikkelside

skjelm 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk, opphavleg ‘kadaver’

Tyding og bruk

Døme
  • det lurte ein skjelm i auga hans

Faste uttrykk

  • ein annan gang er ein skjelm
    det er ikkje sikkert at det kjem ein ny sjanse
  • gjere ein skjelm urett
    tru at nokon er verre enn dei er;
    ta feil av nokon
Artikkelside

å 5

interjeksjon

Opphav

norrønt ó

Tyding og bruk

  1. brukt i tilrop eller utrop, som uttrykk for undring, overrasking eller liknande
    Døme
    • å, Jens, kom hit!
    • å, din skøyar!
    • å du, å du som det har endra seg her!
    • å, herregud!
  2. brukt i uttrykk for ynske eller oppmoding
    Døme
    • å, la meg få sjå!
    • å, gjev det var så vel!
    • å, gjev meg boka!
    • å, tenk på noko anna!
  3. brukt i uttrykk for kjensler som glede, sorg, redsle og liknande
    Døme
    • å, kor vondt det var!
    • å, kor fint vi skal få det!
    • å nei, at det skulle gå slik!
    • å, for ei ulykke!
  4. brukt i svar på tiltale for å uttrykkje skepsis, tvil, undring
    Døme
    • å?
    • å, jaså?
    • å, det trur eg no det eg vil om!
  5. brukt til å uttrykkje overrasking, undring, ettertanke eller lette
    Døme
    • å!
    • å nei!
    • å, for alt det folk!
    • å, er det slik å forstå!
  6. brukt i vedgåing eller stadfesting, til dømes i svar på noko ein er spurd om
    Døme
    • å ja, det kan vel hende;
    • å nei, det kunne vel ikkje lykkast;
    • å, ho likte det ikkje;
    • å, han får sjå det sidan;
    • å, det går seint;
    • å, han er ikkje noko vidare tess
  7. brukt i uttrykk for likesæle, mothug, avvising og liknande:
    Døme
    • å, la dei få det;
    • å, langt ifrå!
    • å, kom ikkje med slikt!
    • å, for noko tull!
  8. brukt forsterkande i svar på spørsmål
    Døme
    • vil du vere med? – Å ja!
Artikkelside

lurifaks

substantiv hankjønn

Opphav

av lågtysk lurfiks, av tysk lure og Fex ‘narr’; jamfør lure (1

Tyding og bruk

Døme
  • du er ein liten lurifaks!
Artikkelside

skøyarfant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

garp

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt garpr ‘uredd kar, hardhaus’

Tyding og bruk

  1. rå, vørdlaus person;
    høgrøysta, flåkjefta person;
  2. om eldre forhold: nemning på hanseat i Bergen
Artikkelside

knekt

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: soldat, dreng, tenestegut;
    bergverksarbeidar
  2. skøyar, frekk fyr
  3. lågaste biletkort i kortstokk
  4. trekanta eller vinkelforma stykke av tre eller metall som stør hylle eller liknande
Artikkelside

kanalje

substantiv hankjønn

Uttale

kanalˊje

Opphav

gjennom fransk, frå italiensk canaglia ‘hundepakk’; av latin canis ‘hund’

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 1 av 2