Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
55 treff

Bokmålsordboka 28 oppslagsord

funn

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt fundr m; beslektet med finne (4

Betydning og bruk

  1. det å finne noe
    Eksempel
    • gjøre store funn;
    • funn av olje
  2. noe som er eller blir funnet
    Eksempel
    • vise fram funnene fra undersøkelsen i en tabell;
    • analysere det ferskeste funnet fra åstedet
  3. verdifull ting eller person;
    viktig oppdagelse
    Eksempel
    • det var litt av et funn!
    • han er et funn for laget
Artikkelside

fund

substantiv ubøyelig

Opphav

samme opprinnelse som funn

Faste uttrykk

  • komme under fund med
    (etter lavtysk to vunde komen) få greie på, gjennomskue, få klarhet i
Artikkelside

fra 2, ifra

preposisjon

Opphav

norrønt frá, ífrá; samme opprinnelse som fram

Betydning og bruk

  1. brukt for å angi utgangspunkt ved sted eller rom;
    med utgangspunkt i
    Eksempel
    • reise fra Bergen;
    • komme fra jobb;
    • trafikken fra fjellet;
    • komme fra alle kanter;
    • fra lufta kunne vi se hele byen
    • brukt som adverb
      • sparke fra;
      • båten bare driver fra
  2. ved (måling av) utgangspunktet for strekning, område, størrelse, intervall
    Eksempel
    • fra Lindesnes til Nordkapp;
    • fra ende til annen;
    • fra topp til tå;
    • fra hånd til munn;
    • 50 m fra stranda;
    • aldersgrensen er fra 18 år og oppover
  3. ved utgangspunktet for tid
    Eksempel
    • fra gammelt av;
    • fra morgen til kveld;
    • fra da av reiste jeg heller alene;
    • fra mars til oktober;
    • fra først til sist;
    • fra evighet til evighet
  4. ved utvikling, endring
    Eksempel
    • vokse fra gutt til mann;
    • fra larve til sommerfugl;
    • avansere fra fenrik til løytnant
  5. med opphav, opprinnelse, årsak, grunnlag, kilde
    Eksempel
    • være fra Skien;
    • stamme fra apene;
    • snøen fra i fjor;
    • funn fra oldtiden;
    • en bok fra 1986;
    • hilse fra noen;
    • fritt oversatt fra tysk;
    • blø fra såret;
    • ordre fra høyeste hold
    • brukt som adverb
      • hvor har du det fra?
  6. ved fjerning, atskillelse eller avstand i forhold til
    Eksempel
    • du må ikke forsvinne fra meg;
    • hun reiste seg fra stolen;
    • flykte fra landet;
    • rømme fra hele situasjonen;
    • flytte fra byen;
    • være borte fra arbeid;
    • gå fra bordet;
    • ta fra hverandre en klokke;
    • leve sammen til de skilles eller dør fra hverandre;
    • si fra seg retten;
    • koble av fra maset;
    • bordet står fra veggen
    • brukt som adverb
      • fra totalsummen skal denne summen trekkes fra;
      • du må bare si fra

Faste uttrykk

  • falle fra
    • dø
    • forlate, svikte;
      slutte
  • fra eller til
    uten stor forskjell i den ene eller andre retningen
    • det spiller liten rolle fra eller til
  • fra seg
    ukontrollert, desperat, vill
    • sauene var fra seg av skrekk
  • fra tid til annen
    av og til
  • fra vettet
    uten evne til å tenke eller handle rasjonelt
    • er du helt fra vettet?
    • jeg trodde rektor var gått fullstendig fra vettet
  • fra … til …
    brukt for å vise spenn i tid, omfang eller lignende
    • utstillingen er åpen fra tirsdag til søndag
  • gå ut fra
    bygge på, regne med
  • til forskjell fra
    ulikt, i motsetning til
    • til forskjell fra broren sin lever han et regelmessig liv
  • til og fra
    fram og tilbake
  • til å komme fra
    brukt for å uttrykke at en ikke kan unngå noe
    • disse forskjellene er dessverre ikke til å komme fra;
    • det var ikke til å komme bort fra at utfallet ble verre enn ventet
  • vokse fra
    bli for stor for
    • slike barnslige leker hadde hun vokst fra
Artikkelside

votivfunn

substantiv intetkjønn

Opphav

av votiv-

Betydning og bruk

i arkeologi: funn av (nedgravd) votivgave
Artikkelside

tilslag 1

substantiv intetkjønn

Opphav

jamfør slag (1

Betydning og bruk

  1. det å slå, rykke eller sparke til
    Eksempel
    • få skikkelig tilslag på ballen;
    • gi hardt tilslag med fiskestanga
  2. det å få tilbudet sitt godtatt, i en auksjon eller en anbudsrunde
    Eksempel
    • de fikk tilslaget på eiendommen
  3. funn (1), treff (1), for eksempel ved nettsøk eller ransaking
    Eksempel
    • ved søk på nettet fikk jeg 55 tilslag på ordet;
    • gjøre tilslag i kriminelle miljøer
Artikkelside

varp

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt varp; samme opprinnelse som verpe (2

Betydning og bruk

  1. kast (3) med garn eller not
  2. i overført betydning: heldig foretakende;
    Eksempel
    • gjøre et virkelig varp på salget;
    • et stort varp for tollerne
  4. trosse (1 til å flytte et fartøy med
Artikkelside

skattefunn

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

funn av (nedgravd) skatt (2) (fra eldre tid)
Artikkelside

sykdom, sjukdom

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

det å være syk;
tilstand da en er syk
Eksempel
  • få en smittsom sykdom;
  • funn av sykdom på laks
Artikkelside

gjenfunn

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

funn av pattedyr, fugl eller fisk som tidligere er merket
Artikkelside

boplass, buplass

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

sted der det har bodd folk, særlig i forhistorisk tid
Eksempel
  • funn av boplasser fra bronsealderen
Artikkelside

Nynorskordboka 27 oppslagsord

funn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt fundr m; samanheng med finne (5

Tyding og bruk

  1. det å finne noko
    Døme
    • gjere store funn av gass;
    • funn av daude fuglar bekymrar forskarane;
    • det har vorte gjort arkeologiske funn i området
  2. noko som er eller blir funne
    Døme
    • presentere funna frå undersøkinga
  3. verdfull ting eller person;
    viktig oppdaging
    Døme
    • boka er eit funn for fotografar;
    • ho er eit funn for bedrifta
Artikkelside

føregransking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å gjere gransking føreåt
Døme
  • det vart gjort funn under dei arkeologiske føregranskingane

Faste uttrykk

  • rettsleg føregransking
    gransking som blir leidd av tingretten (og ikkje av politiet) for å avgjere om det skal reisast tiltale mot ein mistenkt
Artikkelside

frå 1, ifrå

preposisjon

Opphav

norrønt frá, ífrá; same opphav som fram

Tyding og bruk

  1. brukt for å gje utgangspunkt ved stad eller rom;
    med utgangspunkt i
    Døme
    • reise frå Bodø;
    • trafikken frå fjellet;
    • kome frå jobb;
    • samle seg frå alle kantar;
    • frå kontoret ser eg heile byen
    • brukt som adverb
      • sparke frå;
      • båten driv frå
  2. ved (måling av) utgangspunktet for strekning, område, storleik, intervall
    Døme
    • frå Lindesnes til Nordkapp;
    • frå ende til annan;
    • frå topp til tå;
    • frå hand til munn;
    • 20 m frå huset;
    • prisar frå 10 kr og oppover;
    • frå dei eldste til dei yngste
  3. ved utgangspunktet for tid
    Døme
    • frå 1. mai til 1. juli;
    • frå gammalt av;
    • frå da av tok eg heller bussen enn å gå;
    • frå først til sist;
    • frå først av var det slik;
    • frå æve til æve
  4. ved utvikling, endring
    Døme
    • vekse frå gut til mann;
    • frå det kjende til det ukjende
  5. med opphav, årsak, grunnlag eller kjelde i
    Døme
    • vere frå landet;
    • stamme frå apane;
    • funn frå Egypt;
    • boka hennar frå 1959;
    • snøen frå i fjor;
    • helse frå nokon;
    • ordre frå høgaste hald;
    • arve frå ein onkel;
    • få hjelp frå vener;
    • høyre sladder frå nokon;
    • blø frå såret;
    • snakke frå levra;
    • fritt omsett frå tysk
    • brukt som adverb
      • ein kan lure kvar dette kjem frå
  6. med fjerning, åtskiljing, skilje eller avstand i høve til
    Døme
    • reise frå gard og grunn;
    • han reiste seg frå stolen;
    • rømme frå fengselet;
    • vere borte frå arbeidet;
    • setje frå seg nøklane;
    • bordet står noko frå veggen;
    • halde nokon frå å gjere noko;
    • ta ei klokke frå kvarandre;
    • vere skild frå nokon;
    • seie frå seg retten;
    • kople av frå maset;
    • sovne frå lyset
    • brukt som adverb
      • dei skadelidne må melde frå;
      • denne summen skal du trekkje frå

Faste uttrykk

  • falle frå
    • døy
    • forlate, svikte;
      slutte
  • frå eller til
    utan stor skilnad i den eine eller andre retninga
    • vi kan ikkje gjere stort frå eller til
  • frå seg
    ukontrollert, styrlaus, galen; i uvit
    • dei vart frå seg av sinne
  • frå tid til anna
    somtid, av og til
    • slike ting skjer frå tid til anna
  • frå vitet
    utan evne til å tenkje eller handle rasjonelt
    • støyen kunne få kven som helst til å gå frå vitet
  • frå … til …
    brukt til å syne spenn i tid, omfang eller anna
    • utstillinga er open frå laurdag til måndag;
    • isen er frå ti til tjue cm tjukk
  • gå ut frå
    byggje på, rekne med (noko)
    • gå ut frå at alt er rett
  • til og frå
    fram og tilbake
  • til skilnad frå
    ulikt, i motsetnad til
    • til skilnad frå foreldra bryr ikkje dei unge seg om å kjøpe hus
  • til å kome frå
    brukt for å uttrykkje at ein ikkje kan unngå noko
    • det er ikkje til å kome frå at språk kan vere vanskeleg
  • vekse frå
    bli for stor for
    • slikt hadde dei vakse frå
Artikkelside

votivfunn

substantiv inkjekjønn

Opphav

av votiv-

Tyding og bruk

i arkeologi: funn av (nedgraven) votivgåve
Artikkelside

varp

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt varp; same opphav som verpe (2

Tyding og bruk

  1. kast (3) med garn eller not
  2. i overført tyding: heldig handling;
    Døme
    • gjere eit verkeleg varp på salet;
    • litt av eit varp for tollarane
  4. trosse til å flytte eit fartøy med
Artikkelside

tilslag 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør slag (1

Tyding og bruk

  1. det å slå, rykkje eller sparke til
    Døme
    • få skikkeleg tilslag på ballen;
    • gje hardt tilslag med fiskestonga
  2. i overført tyding: tiltak, livsmot
    Døme
    • det er tilslag i han
  3. det å få tilbodet sitt godteke, i ein auksjon eller ei tevling om oppdrag
    Døme
    • få tilslaget på eit tilbod;
    • gje nokon tilslaget
  4. funn (1), treff (1), til dømes ved nettsøk eller ransaking
    Døme
    • få over hundre tilslag ved eit søk på nettet
Artikkelside

skattefunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

funn av ein (nedgraven) skatt (2) (frå eldre tid)
Artikkelside

gigantfunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

om naturressurs: svært stort funn (2)
Døme
  • gigantfunn i Nordsjøen
Artikkelside

malmfunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

funn av malm (1, 1)
Artikkelside

oppdaging

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å oppdage eller bli oppdaga
    Døme
    • oppdaginga av Amerika
  2. noko som ein oppdagar;
    Døme
    • gjere ei viktig oppdaging
Artikkelside
Side 1 av 3