Avansert søk

61 treff

Bokmålsordboka 29 oppslagsord

riksdag

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. om eldre forhold: møte der representanter for et lands stender drøftet rikets saker
  2. i visse land, for eksempel Sverige og Finland: nasjonalforsamling

Faste uttrykk

  • polsk riksdag
    larmende forsamling

mark 3

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

samme opprinnelse som mark (2

Betydning og bruk

  1. gammel norsk myntenhet
  2. tidligere myntenhet i Tyskland og Finland
    Eksempel
    • 1 tysk mark = 100 pfennig;
    • finske mark
  3. Eksempel
    • 3 mark skyld

Norden

egennavn

Opphav

trolig fra tysk eller lavtysk; beslektet med norda

Betydning og bruk

fellesbetegnelse på Danmark, Finland, Færøyene, Island, Norge og Sverige
Eksempel
  • arbeide for et samlet Norden

Nordkalotten

egennavn

Betydning og bruk

fellesbetegnelse for de delene av Norge, Sverige og Finland som ligger nord for polarsirkelen

landshøvding

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

  1. om eldre forhold: stattholder, guvernør (1)
  2. i Finland og Sverige: administrativ leder for et len (3), tilsvarende statsforvalter i Norge

naboland

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

tilgrensende land;
Eksempel
  • Norge og Finland er naboland

læstadianisme

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

pietistisk og bibeltro vekkelsesbevegelse som ble skapt av Lars Levi Læstadius fra 1846, og som særlig har tilhengere i den nordlige delen av Norge, Sverige og Finland

len

substantiv intetkjønn

Opphav

norrønt lén, fra lavtysk; samme opprinnelse som lån (2

Betydning og bruk

  1. om eldre forhold: råderett over en fyrstes jordegods mot visse gjenytelser, for eksempel krigstjeneste;
    jamfør lensvesen
    Eksempel
    • få i len;
    • gi i len
  2. om eldre forhold: embetsdistrikt i Danmark-Norge fra 1300-tallet til 1662, avløst av amt
  3. i Sverige og Finland: administrasjonsområde (län) som svarer til fylke

svensk 1

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Opphav

av svensk (2

Betydning og bruk

språk i den østnordiske språkgruppa hovedsakelig brukt i Sverige og Finland
Eksempel
  • svensken hans er perfekt
  • brukt i nøytrum:
    • snakke et godt svensk

samisk 1

substantiv hankjønn eller intetkjønn

Opphav

av samisk (2

Betydning og bruk

finsk-ugrisk (2 språkgruppe hovedsakelig brukt av samer i Nord-Skandinavia, Nord-Finland og til dels i Russland;
Eksempel
  • samisk har ett kjønn og åtte kasus

Nynorskordboka 32 oppslagsord

revansjere

revansjera

verb

Opphav

frå fransk av re- og venger ‘hemne’

Tyding og bruk

hemne, få revansj
Døme
  • Noreg revansjerte OL-tapet mot Russland

Faste uttrykk

  • revansjere seg
    få eller ta revansj;
    hemne seg
    • Finland revansjerte seg for semifinaletapet mot Sverige

revansjere seg

Tyding og bruk

få eller ta revansj;
hemne seg;
Døme
  • Finland revansjerte seg for semifinaletapet mot Sverige

riksdag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: møte av representantar for stendene i eit land for å drøfte saker som galdt riket
  2. i visse land, til dømes i Sverige og Finland: nasjonalforsamling

Faste uttrykk

  • polsk riksdag
    bråkande forsamling

republikk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin res publica ‘stat’, opphavleg ‘offentleg sak’

Tyding og bruk

stat der statsoverhovudet (presidenten) blir valt for ei avgrensa tid
Døme
  • Finland er ein republikk;
  • innføre republikk

mark 3

substantiv hokjønn

Opphav

same opphav som mark (2

Tyding og bruk

  1. gammal norsk mynteining
  2. tidlegare mynteining i Tyskland og Finland
    Døme
    • 1 tysk mark = 100 pfennig;
    • finske mark
  3. Døme
    • 3 mark skyld

Nordkalotten

eigennamn

Tyding og bruk

samnemning for dei delane av Noreg, Sverige og Finland som ligg nord for polarsirkelen

Norden

eigennamn

Opphav

truleg frå tysk eller lågtysk; samanheng med norda

Tyding og bruk

samnemning på Danmark, Finland, Færøyane, Island, Noreg og Sverige
Døme
  • arbeide for eit atomfritt Norden

landskamp

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

konkurranse, vanlegvis i idrett, mellom lag frå to eller fleire land
Døme
  • landskamp i friidrett;
  • dei vann landskampen mot Finland med berre eitt mål

landshovding, landshøvding

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. i Finland og Sverige: administrativ leiar for eit len (3), svarande til statsforvaltar i Noreg

skoltesame

substantiv hankjønn

Opphav

truleg av skolt fordi mange av dei var skalla

Tyding og bruk

person som høyrer til ei gruppe av samar som lever i russisk Lappland, ved Enare i Finland og i Sør-Varanger, og som høyrer til den gresk-katolske kyrkja