Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
251 treff

Nynorskordboka 251 oppslagsord

tilhøve

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. omstende eller ytre vilkår for korleis noko artar seg;
    stode, tilstand;
    Døme
    • tilpasse seg nye tilhøve;
    • leggje tilhøva til rettes;
    • tilhøva i Europa
  2. relasjon eller samband mellom to personar, fenomen eller liknande;
    Døme
    • tilhøvet mellom partane;
    • ha eit godt tilhøve til nokon;
    • tilhøvet mellom kyrkja og staten
  3. proporsjon eller samsvar mellom ulike faktorar;
    Døme
    • landet kravde eit fast tilhøve mellom prisane på råvarer og ferdigvarer
Artikkelside

teori

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘det å sjå på, granske’

Tyding og bruk

  1. hypotese sett fram for å forklare eit visst tilhøve
    Døme
    • lansere ein ny teori;
    • detektiven har kome fram til ein teori;
    • eg har no min eigen teori om korleis det har gått føre seg
  2. samling av grunnsetningar, lover eller det som er regelbunde innanfor eit tankesystem, ein vitskap eller ein kunst;
    motsett praksis (1)
    Døme
    • økonomisk teori;
    • det er skilnad på teori og praksis

Faste uttrykk

  • i teorien
    sant å seie, i prinsippet
    • avisa er i teorien politisk nøytral
Artikkelside

trafikkaos, trafikk-kaos

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

uframkomelege og kaotiske tilhøve på grunn av stor og dårleg regulert trafikk (1)
Artikkelside

tankeeksperiment

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å tenkje seg eit tilhøve og sjå for seg ulike moglege følgjer av det
Døme
  • gjere eit tankeeksperiment
Artikkelside

kasus 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som kasus (1

Tyding og bruk

  1. i medisin: sjukdomstilfelle
    Døme
    • eit vanskeleg kasus;
    • ein pasient er meir enn eit kasus
  2. i overført tyding: eksempel (1);
    tilhøve, skjebne
    Døme
    • sosiale kasus;
    • ho skildrar kasusa i blokka si;
    • saka er eit kasus for politikarane
Artikkelside

sønnanfjelsk, sønnafjelsk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld folk og tilhøve sønnanfjells
Døme
  • det sønnanfjelske Noreg
Artikkelside

varslar

substantiv hankjønn

Opphav

av varsle

Tyding og bruk

  1. sporvefugl i varslarfamilien som lever av insekt, fuglar og små pattedyr;
    Lanius excubitor
  2. person som melder frå om ulovlege eller kritikkverdige tilhøve
Artikkelside

soningsvilkår

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilhøve (1) som person sonar ein dom under;
Artikkelside

soningstilbod

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. tilhøve som ein person kan sone idømd straff under
    Døme
    • soningstilbod for kvinner
  2. institusjon der ein kan sone ei straff
Artikkelside

soningstilhøve

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tilhøve som innsette har i fengsel;
Artikkelside
Side 1 av 26