Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 87 oppslagsord

strøk

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som strok

Tyding og bruk

  1. strok (1, 2 og 5)
  2. trafikkert stad;
    Døme
    • sjå ein på strøket;
    • spasere på strøket
    • bydel
      • kjenne alle i strøket
Artikkelside

tak 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt tak

Tyding og bruk

  1. det å ta;
    Døme
    • fangtak;
    • ta tak i noko;
    • få godt tak
    • i overført tyding:
      • mistak;
      • overtak
  2. (kraftig) rørsle med hand eller fot
    Døme
    • symjetak;
    • spadetak;
    • åretak
  3. Døme
    • basketak;
    • brytetak;
    • ryggtak;
    • ta eit tak med nokon
    • (på)røyning
      • krafttak;
      • skippertak
    • ri (1
      • sjukdomen kjem i harde tak
    • i overført tyding: merg, styrke (1
      • det er ikkje tak i han
  4. Døme
    • få tak med spettet;
    • elden fekk tak;
    • ho har eit tak på meg
  5. bolk, avdeling, etappe, (kort) stund, rykk
    Døme
    • eit heilt tak;
    • rykkje fram i tak;
    • arbeide i tak;
    • i eitt tak – utan stans
  6. del av reiskap som ein held i
    Døme
    • handtak
  7. stad der ein tek ut noko
    Døme
    • høytak;
    • sandtak

Faste uttrykk

  • få taket på
    meistre, greie noko(n)
  • ta seg på tak
    ta seg saman
  • tak om tak
    av og til
Artikkelside

polardag

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

i arktiske og antarktiske strøk: årstid da sola er over horisonten både dag og natt;
til skilnad frå polarnatt
Artikkelside

polarfront

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

grenseområde mellom kald luft frå polarstrøka og varmare luft frå sørlegare strøk
Artikkelside

sherpa

substantiv hankjønn

Uttale

sjærˊpa

Opphav

frå tibetansk, opphavleg ‘austmann’

Tyding og bruk

person av eit tibetansktalande folk i det nordaustlege Nepal og tilgrensande strøk i India, ofte med som følgje i klatreekspedisjonar (særleg i Himalaya)
Artikkelside

bush

substantiv hankjønn

Uttale

busj

Opphav

frå engelsk; same opphav som busk

Tyding og bruk

  1. (tropisk) landområde med krattskog
    Døme
    • den afrikanske bushen
  2. plass som ligg langt frå sentrale strøk
    Døme
    • etablere arbeidsplassar langt ute i bushen
Artikkelside

boreal

adjektiv

Uttale

boreaˊl

Opphav

gjennom latin; frå gresk Boreas ‘nordavinden’

Tyding og bruk

som høyrer til, gjeld nordlege, men ikkje arktiske strøk;
særleg om arter som på grunn av Golfstraumen finst lenger nord enn vanleg
Døme
  • boreal regnskog;
  • boreale planter og dyr

Faste uttrykk

  • boreal tid
    tørr og varm periode rett etter istida
Artikkelside

granattre

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

6–8 m høgt, tornete frukttre i sørlegare strøk med glatte blad, raude blomar og raudleg, velsmakande frukt;
Punica granatum
Artikkelside

lakk

substantiv hankjønn

Opphav

av mellomalderlatin lacca; opphavleg frå sanskrit

Tyding og bruk

  1. middel til å stryke på eit materiale for å gje ei hard, blank og sterk overflate
    Døme
    • gje golvet to strøk lakk
  2. (raud) fast masse som blir tjuktflytande ved oppvarming, og som blir brukt til å forsegle brev, pakker og liknande;
  3. ekte eller imitert lêr med blank overflate

Faste uttrykk

  • riper i lakken
    skade på omdømet
Artikkelside

nordlys, nordljos

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

skiftande, blakrande lys som visest på himmelen i nordlege strøk når det er mørkt;
aurora borealis;
jamfør sørlys
Artikkelside
Side 1 av 9