Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 34 oppslagsord

starte 1

starta

verb

Opphav

frå engelsk eigenleg ‘fare av stad’; samanheng med sterte og styrte

Tyding og bruk

  1. byrje, setje av stad (på signal) i ei idrettstevling
    Døme
    • førstemann startar no;
    • ho startar ikkje i dagho er ikkje med i tevlinga
    • byrje å gå, verke
      • motoren ville ikkje starte
    • byrje (på) ein tur, eit tiltak, ei verksemd eller liknande
      • vi startar kl. 8 i morgon;
      • starte opp;
      • starte (på) studia til hausten
  2. få deltakarar av stad i ei idrettstevling
    Døme
    • det tok lang tid å få starta alle løparane;
    • starte feltet, løpet
    • eller setje i gang
      • starte bilen;
      • starte ei avis, forretning;
      • starte opp (med) noko

starte 2

starta

verb

Tyding og bruk

sterte

i/etter samråd med

Tyding og bruk

etter avtale med;
med samtykke frå;
Sjå: samråd
Døme
  • eit val elevane må ta i samråd med foreldra;
  • etter samråd med legen har eg starta å trene

med to tomme hender

Tyding og bruk

utan noko;
på berr bakke;
Sjå: hand, tom
Døme
  • ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp

psykologisk krigføring

Tyding og bruk

bruk av psykologiske middel for å øydeleggje kampmoralen til fienden eller psyke ut motstandaren;
Døme
  • dei fekk opplæring i både våpenbruk og psykologisk krigføring;
  • det var intens psykologisk krigføring før rennet starta

ta opp hansken

Tyding og bruk

godta utfordringa;
Sjå: hanske
Døme
  • han tok opp hansken og starta ein lang debatt

tom

adjektiv

Opphav

norrønt tómr

Tyding og bruk

  1. som er utan innhald;
    Døme
    • spannet var tomt;
    • tomme hyller;
    • tomme tønner ramlar mestsjå tønne
    • om hus, husvære og liknande: som er utan inventar, møblar og liknande
      • eit tomt rom
    • om hus, husvære, rom, stad og liknande: utan folk (eller dyr), folkelaus
      • kome til tomt hus
    • einsam, audsleg
      • det er tomt etter hanhan er sakna
  2. om person, sinn, andletsuttrykk og liknande: som er utan vilje, initiativ, idear og liknande;
    som er utan tankeinnhald
    Døme
    • kjenne seg tom;
    • ein tom smil;
    • stire med eit tomt blikk
  3. utan røyndom, verdilaus
    Døme
    • tomme ord, skuldingar, lovnader

Faste uttrykk

  • med to tomme hender
    utan noko;
    på berr bakke
    • ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
  • på tom mage
    utan å ha ete
    • arbeide på tom mage

meldar

substantiv hankjønn

Opphav

av melde (3

Tyding og bruk

  1. person som melder frå om noko;
    jamfør vêrmeldar
    Døme
    • ifølgje meldaren starta brannen klokka fire
  2. person som melder (3 i kortspel
  3. Døme
    • meldarane var positive til den nye filmen

psykologisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld psykologien eller psyken (1

Faste uttrykk

  • den psykologiske augeblinken
    den rette augeblinken;
    i rett tid for å få eit godt resultat
    • kommentaren kom i den psykologiske augeblinken
  • psykologisk krigføring
    bruk av psykologiske middel for å øydeleggje kampmoralen til fienden eller psyke ut motstandaren
    • dei fekk opplæring i både våpenbruk og psykologisk krigføring;
    • det var intens psykologisk krigføring før rennet starta

nittital

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. det siste tiåret i eit hundreår, særleg tiåret 1990–1999
    Døme
    • tilbake på tidleg nittital;
    • ho starta utdanninga på 90-talet
  2. mengd på om lag 90
    Døme
    • minst eit nittital medlemer