Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

slappe

slappa

verb

Tyding og bruk

  1. gjere mindre stram;
    Døme
    • slappe ei line
  2. gjere slapp (2), kraftlaus
    Døme
    • varmen verkar slappande

Faste uttrykk

  • slappe av
    • kvile;
      kople av
      • slappe av med ei bok
    • bli mindre ivrig;
      roe ned
      • interessa har slappa av;
      • slapp av! Det gjer ikkje ondt

slapp

adjektiv

Opphav

truleg med innverknad frå lågtysk slap ‘kraftlaus’; av sleppe (2

Tyding og bruk

  1. som ikkje er stram;
    Døme
    • segla hang slappe;
    • slappe taumar;
    • armane hang slapt ned;
    • ei slapp haldning
  2. Døme
    • kjenne seg slapp i kroppen;
    • eit slapt handtrykk
    • doven, likesæl
      • ein slapp fyr;
      • vere slapp på skulen
    • lite verknadsfull
      • slapt ettersyn
    • med liten etterspurnad, treg
      • slapp aksjemarknad

puste ut

Tyding og bruk

slappe av;
kvile;
jamfør puste letta ut;
Sjå: puste
Døme
  • han sette seg på ein benk og pusta ut

leve livet

Tyding og bruk

nyte livet;
Sjå: leve, liv
Døme
  • i ferien skal eg berre slappe av og leve livet

puste letta ut

Tyding og bruk

kunne slappe av etter at noko vanskeleg eller ubehageleg er overstått eller avverja;
Sjå: lette, puste

senke garden

Tyding og bruk

Sjå: garde
  1. i visse kampsportar: senke hendene så dei ikkje lenger vernar hovudet og overkroppen
    Døme
    • ho senka garden for tidleg
  2. i overført tyding: slappe av og ikkje lenger vere førebudd på åtak eller vanskar
    Døme
    • han senka garden og byrja sleppe folk innpå seg

slappe av

Tyding og bruk

kvile;
i overført tyding: bli mindre ivrig;
Sjå: slappe
Døme
  • slappe av i brennhugen for noko

kople av

Tyding og bruk

ta pause frå noko;
slappe av;
Sjå: kople
Døme
  • kople av frå kjas og mas i byen

lette 3

letta

verb

Opphav

norrønt létta; jamfør lett

Tyding og bruk

  1. gjere lettare;
    gjere mindre vanskeleg
    Døme
    • lette ei bør;
    • maskinen vil lette arbeidet ein god del;
    • lette tilgjenget til høgare utdanning
  2. frigjere (frå plager og uro);
    gjere mindre trykkjande, lindre, mildne
    Døme
    • lette trykket i behaldaren;
    • eg skulle gjerne letta sorga for deg;
    • eg kjende meg veldig letta etter at eksamenen var over
  3. Døme
    • bli letta for pengar
  4. lyfte litt;
    heve (seg)
    Døme
    • lette på skapet for å kike under;
    • lette på loket;
    • flyet letta frå rullebana;
    • vi får snart lette på oss og kome oss heim
  5. Døme
    • skodda letta;
    • det lettar opp

Faste uttrykk

  • lette anker
    dra inn anker
  • lette hjartet
    fortelje noko som har tyngt ein, slik at ein får det betre
    • eg treng å få letta hjartet mitt
  • lette samvitet
    vedgå noko som har gjeve ein dårleg samvit, slik at ein får det betre
  • puste letta ut
    kunne slappe av etter at noko vanskeleg eller ubehageleg er overstått eller avverja

kople

kopla

verb

Opphav

av lågtysk koppelen; jamfør koppel

Tyding og bruk

  1. binde saman hundar i koppel (1);
    setje koppel (2) på hund
  2. feste to eller fleire einskilddelar saman;
    binde saman
    Døme
    • kople saman systema;
    • kople til høgtalaren
  3. bringe saman;
    sameine
    Døme
    • dei kopla politikarar og næringsliv
  4. finne samanheng mellom fenomen, hendingar eller personar
    Døme
    • kople lyd med bokstav
  5. formidle kontakt mellom to personar
    Døme
    • ho kopla forfattaren med den kjende saksofonisten

Faste uttrykk

  • kople av
    ta pause frå noko;
    slappe av
    • kople av frå kjas og mas i byen
  • kople frå
    bryte sambinding med;
    losne frå
    • kople frå vogna
  • kople inn
    • setje ei eining i samband med ei anna;
      setje i funksjon;
      slå på
      • kople inn straumen
    • involvere i ei sak eller ein prosess
      • politiet er kopla inn
  • kople om
    • endre sambandet mellom delar, gjenstandar eller nettverk
      • kople om leidningane
    • endre tankemønster eller liknande
      • det er ikkje lett å kople om mentalt
  • kople opp
    setje i drift;
    montere
    • kople opp nytt datautstyr
  • kople opp mot
    • bringe ei eining i kontakt med ei anna
      • høgspentlinjene skal koplast opp mot sjøkabelen
    • knyte eit forhold eller ei sak til noko anna
      • ulykka vart kopla opp mot alkoholbruken i gjengen
  • kople ut
    • setje ut av funksjon;
      slå av
      • kople ut straumen
    • slutte å tenkje på
      • no må du prøve å kople ut problema