Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

ruske

ruska

verb

Opphav

jamfør norrønt ryskja

Tyding og bruk

  1. rive, riste eller nappe i noko eller nokon
    Døme
    • ruske nokon vaken;
    • han ruskar i døra;
    • vinden ruskar i trea;
    • ho ruska han i håret
  2. om vêr: storme, rase
    Døme
    • det ruskar ute

Faste uttrykk

  • ruske opp i
    rydde opp i, få skikk på
Artikkelside

rusken

adjektiv

Tyding og bruk

  1. om vêr: ruskete (1), utriveleg
    Døme
    • ein lang og rusken vinter
  2. i dårleg form;
    uvel, kvalm
    Døme
    • kjenne seg rusken
  3. ustelt, sjuskete
    Døme
    • vere rusken på håret
Artikkelside

saman

adverb

Opphav

norrønt saman

Tyding og bruk

  1. i lag, med kvarandre
    Døme
    • bu saman;
    • arbeide saman;
    • drikke eit glas saman;
    • eige noko saman;
    • gå saman om noko;
    • ha barn saman;
    • sitje tett saman;
    • slutte seg saman;
    • vegane bind grendene saman
  2. i gruppe eller flokk
    Døme
    • stimle saman;
    • flokke seg saman
  3. mot kvarandre
    Døme
    • slå hendene saman;
    • bilane støytte saman
  4. i haug, i ein masse
    Døme
    • flyte saman;
    • samle saman;
    • ruske saman papira;
    • snøen føykte saman
  5. i hop
    Døme
    • brette saman mjølkekartongen;
    • slå saman ei bok;
    • spikre saman ei kasse;
    • leggje saman tala;
    • alltid bli nemnde saman;
    • dei to bitane er limte saman;
    • traseen bind saman dei to kommunane;
    • dikte saman eit eventyr

Faste uttrykk

  • alle saman
    mest om personar: alle (av eit visst tal);
    dei som er rekna med
    • dei kom, alle saman;
    • kjære alle saman!
  • alt saman
    det heile;
    det som skal reknast med
    • du får alt saman for 100 kroner
  • blande saman
    • røre saman
      • bland saman egg og mjølk
    • forveksle
      • det er vanleg å blande saman to omgrep
  • bli saman
    bli kjærastar
  • bryte saman
    • gå i stykke
      • maskinen braut saman;
      • keisardømet braut saman
    • uttrykkje sterke kjensler
      • han braut saman i gråt
    • bli avbroten
      • forhandlingane braut saman
  • henge saman
  • pakke saman
    • samle og leggje i ei veske, kasse eller liknande
      • pakke saman sakene sine
    • avslutte ei verksemd;
      gje opp
      • viss vi ikkje får fleire kundar, kan vi like godt pakke saman
  • stå saman
    vere solidarisk
  • ta seg saman
    stramme seg opp
  • til saman
    i det store og heile;
    alt i alt
    • det blir til saman 800 kroner
Artikkelside

rufse

rufsa

verb

Tyding og bruk

  1. ruske, rive
    Døme
    • ho rufsa meg i håret;
    • vinden rufsar i graset
  2. gjere noko raskt og uvyrde
    Døme
    • rufse unna arbeidet
Artikkelside

ruskande

adverb

Opphav

av ruske

Tyding og bruk

brukt forsterkande: fullstendig, heilt
Døme
  • vere riv ruskande galen
Artikkelside

rusk 4

adjektiv

Opphav

truleg av ruske

Tyding og bruk

galen
Døme
  • er du rusk?
Artikkelside

rusk 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ruske

Tyding og bruk

  1. avfall, skrap, skrot;
    Døme
    • sjokoladepapir og anna rusk
  2. støvkorn eller annan liten partikkel
    Døme
    • få rusk i forgassaren;
    • eg fekk eit rusk i auget

Faste uttrykk

  • rusk og rask
    avfall, skrap
    • rusk og rask må fjernast før nasjonaldagen
Artikkelside

pjuske

pjuska

verb

Opphav

jamfør eldre dansk pjuske sig ‘riste fjørham, pels’

Tyding og bruk

  1. få skikk på uryddig hår- eller fjørklednad
    Døme
    • hunden pjuskar seg;
    • sporven pjuskar litt på fjørhamen
  2. ruske, plukke
    Døme
    • pjuske litt i hagen
Artikkelside

ruske opp i

Tyding og bruk

rydde opp i, få skikk på;
Sjå: ruske
Artikkelside

hanske 2

hanska

verb

Opphav

av hand

Tyding og bruk

intransitivt: styre (2, ståke;
ruske og røre i noko;
transitivt: handsame;
røyve ved;
Døme
  • fare og hanske (med) allting
Artikkelside
Side 1 av 2