Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

personifisering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. Døme
    • han er sjølve personifiseringa av myten om kunstnarar
  2. det å gje noko livlaust eller abstrakt menneskelege eigenskapar;
    Døme
    • teksten inneheld ei personifisering av vinteren
  3. det å gjere noko personleg eller få det til å handle om enkeltpersonar
    Døme
    • vi ser ei personifisering av politikken
Artikkelside

kong alkohol

Tyding og bruk

personifisering av den makta rus kan ha;
brennevinsdjevelen;
Sjå: alkohol
Artikkelside

inkarnasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå seinlatin incarnatio, av latin incarnare; jamfør inkarnere

Tyding og bruk

  1. lekamleggjering, personifisering av ein idé eller eigenskap
    Døme
    • han var sjølve inkarnasjonen av hat og djevelskap
  2. det at ein guddom viser seg i form av eit menneske eller eit dyr
Artikkelside

daude 1, død 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt dauði, dauðr; samanheng med døy

Tyding og bruk

  1. det å døy;
    Døme
    • eit liv etter døden;
    • døme til døden;
    • trufast inn i døden;
    • li ein smertefri død;
    • geita er dauden nær
  2. personifisering av daude (1, 1)
    Døme
    • stå andlet til andlet med døden;
    • dauden treffer oss alle;
    • bli innhenta av dauden
  3. noko som valdar daude (1, 1);
    Døme
    • dette blir min død;
    • bli straffa med døden
  4. i overført tyding: noko som forsvinn eller tek slutt;

Faste uttrykk

  • død og forderving
    ulukkeleg lagnad;
    misere, elende, liding
    • det lukta død og forderving;
    • bringe død og forderving;
    • spå død og forderving
  • døy ein naturleg død
    døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende
    • ho døydde truleg ein naturleg død;
    • dei fleste vil døy ein naturleg død
  • gå i døden for
    friviljug ofre livet for
    • gå i døden for menneskeverdet
  • liggje for døden
    vere døyande;
    liggje på dødsleiet
    • liggje for døden i ei veke;
    • det året han låg for døden
  • med døden til følgje
    som valdar død (1
    • ei ulykke med døden til følgje;
    • lekamsskading med døden til følgje
  • på død og liv
    same kva det kostar;
    med naudsyn;
    absolutt (2, 2), plent (1)
    • dei skal på død og liv på fjellet i ferien;
    • katta skal på død og liv vaske seg
  • på liv og død
    som gjeld livet;
    som står om overleving
    • ein kamp på liv og død
  • sjå døden i auga
    vere nære å døy
    • fiskarane har sett døden i auga mange gongar før;
    • dei såg døden i auga, men overlevde
  • til døde
    (gjere noko) med døden som resultat
    • svelte seg til døde;
    • trene seg til døde
  • til sin død
    heilt til ein døyr
    • bu åleine til sin død;
    • halde fast ved noko til sin død;
    • leve lykkeleg til sin død
Artikkelside

vestlandsfanden

substantiv ubøyeleg

Opphav

først brukt av N. Kjær

Tyding og bruk

nedsetjande: personifisering av eigenskapar og synsmåtar i vestnorske miljø
Døme
  • vestlandsfanden er pietist, fråhaldsmann, målmann og venstremann
Artikkelside

personifikasjon

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør personifisere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • han er personifikasjonen av den amerikanske draumen
  2. det å framstille noko livlaust eller abstrakt med menneskelege eigenskapar;
    Døme
    • ‘eit smilande landskap’ er ein personifikasjon
Artikkelside

Uncle Sam

substantiv ubøyeleg

Uttale

ønkl sæm

Opphav

engelsk laga etter U.S., forkorting for United States(of America)

Tyding og bruk

Onkel Sam, nasjonal personifisering av Sambandsstatane
Artikkelside

angermann

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

personifisering av anger;
det å angre seg
Døme
  • angermannen tok dei;
  • han fekk angermannen
Artikkelside

alkohol

substantiv hankjønn

Uttale

alˊ-; -hoˊl

Opphav

arabisk al-kohl ‘fint pulverisert antimon (brukt til å måle augeloka)'; gjennom mellomalderlatin alcohol ‘den finaste delen av noko, destillert essens av vin’

Tyding og bruk

  1. hydrokarbon der eitt eller fleire hydrogenatom er bytte ut med ei eller fleire hydroksylgrupper
  2. rusdrikk som inneheld alkohol i tyding 1;
    Døme
    • bruke, misbruke, halde seg borte frå alkohol

Faste uttrykk

  • kong alkohol
    personifisering av alkohol og alkoholrus (som sosialt vonde (1))
Artikkelside

personleggjering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å gjere noko meir personleg;
Døme
  • personleggjering av marknadsføringa
Artikkelside