Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 76 oppslagsord

jakke

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør mellomnorsk jakka, gjennom lågtysk; frå fransk jaque ‘stutt trøye til å trekkje over eit panser’

Tyding og bruk

langerma klesplagg til overkroppen, med lukking på framsida, til å ha utanpå skjorte, bluse eller genser
Døme
  • gå i bukse og jakke;
  • ho hadde på seg ei raud jakke

Faste uttrykk

  • kaste jakka
    • ta av seg jakka
    • førebu seg på å ta eit krafttak

i skjorteermane

Tyding og bruk

utan jakke;
Døme
  • gå i skjorteermane om sommaren

kaste jakka

Tyding og bruk

Sjå: jakke, kaste
  1. ta av seg jakka
  2. førebu seg på å ta eit krafttak

lun

adjektiv

Opphav

same opphav som logn (2

Tyding og bruk

  1. skjerma mot vêr og vind;
    i ly;
    Døme
    • ei lun krå;
    • det er lunare her
    • brukt som adverb:
      • staden ligg lunt til
  2. høveleg varm;
    Døme
    • lune vindar;
    • ei lun jakke
  3. stillfarande og morosam;
    Døme
    • eit lunt smil;
    • han har lun humor;
    • ho er ei lun dame
    • brukt som adverb:
      • smile lunt

kufte

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. strikka jakke
    Døme
    • ei kufte av ull
  2. kjortel- eller tunikaliknande plagg som er ein del av den tradisjonelle samiske drakta
  3. om eldre forhold: sid jakke for menn;
    kort frakk av vadmål

mengdeord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

i grammatikk: ord som viser mengd av eller tal på noko det blir referert til i teksten;
undergruppe av determinativ (1;
Døme
  • i frasen ‘ei fin jakke’ er ‘ei’ eit mengdeord som står til ‘jakke’

kjole

substantiv hankjønn

Opphav

frå dansk , av kjortel

Tyding og bruk

  1. klesplagg med liv og skjørt i eitt stykke
    Døme
    • ein lang kjole med belte;
    • ei lita jente i gul kjole
  2. fotsid embetsdrakt for prest;
  3. mannsdrakt med knelang jakke eller frakk;

Faste uttrykk

  • kjole og kvitt
    finklede for menn med svart snippkjole og bukse og kvit skjorte

etterlyse

etterlysa

verb

Tyding og bruk

spørje etter;
søkje etter noko eller nokon som er sakna
Døme
  • etterlyse ein rømd fange;
  • dei er etterlyste av politiet;
  • vi etterlyser meir plan i arbeidet;
  • dei etterlyser eit betre tilbod for ungdom
  • brukt som substantiv
    • den etterlyste er kledd i blå jakke

kardigan

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk , etter ein jarl av Cardigan

Tyding og bruk

strikka tynn, langerma jakke, ofte av ull, som ein ofte bruker over ein genser av same stoffet

sidelomme

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

(ytter)lomme på sida av ei jakke, ein frakk, ryggsekk eller liknande