Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
15 treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

hylling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å hylle (2, 1) eller bli hylla;
Døme
  • diktet er ei hylling av heimbygda
Artikkelside

ære 1

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt æra; frå lågtysk ere

Tyding og bruk

  1. vyrdnad, heiderleg omdømme, gjetord, ry, glans, respekt
    Døme
    • vinne ære
    • i ordtak:
      • når lorten kjem til ære, veit han ikkje korleis han vil vere;
      • kome til (heider og) ære;
      • setje si ære i å gjere det bra
  2. (sterk) ros, høg grad av påskjøning, hylling;
    Døme
    • dette er til ære for deg
      • æra er lettare gått enn fått;
      • det var ei ære for staden at kongen kom på vitjing;
      • gjere ære på ein – rose, hylle ein;
      • han gjorde oss den æra at han kom;
      • vere all ære verd – fortene ros, vørdnad
  3. noko som heidrar ein, noko som gjev vyrdnad, gjetord
    Døme
    • det er ikkje stor ære i det;
    • det er inga ære i slikt
  4. kjensle hos det einskilde mennesket av indre verd;
    Døme
    • ho bar inga ære i seg;
    • dette går på æra mi;
    • gå på æra laus;
    • eit folk utan ære;
    • gå eins ære for nær
    • òg: godt namn og rykte
      • redde æra
    • i høgtideleg lovnad
      • underskrive sjølvmeldinga på ære og samvit
  5. Døme
    • i tukt og ære;
    • ikkje ha ære i livet
  6. Døme
    • gjere ein ei ære;
    • den som gjer ei ære, får ei ære att;
    • den eine æra er den andre verd

Faste uttrykk

  • gjere ære på maten
    vise at ein set pris på maten
  • ha/få æra for
    vere den som fortener ros for (noko)
    • dei frivillige har all æra for framgangen;
    • mor mi skal få mykje av æra for at eg hadde ei så fin barndom
  • vise nokon den siste æra
    vere til stades i gravferda til nokon
Artikkelside

skål 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt skál; same opphav som skal og skilje (1

Tyding og bruk

  1. mindre, rundt kar eller fat, ikkje så djup som bolle (1
    Døme
    • kopp og skål;
    • det stod ei skål med epler på bordet;
    • han sette skålene på bordet
  2. glas eller beger med drykk som ein drikk som gratulasjon, med ynskje om lykke, hylling eller liknande;
    Døme
    • drikke ei skål for bursdagsbarnet
  3. noko som er forma som ei skål (1, 1)
    Døme
    • skålene på ei sølje;
    • skålene på ei harv
  4. den delen av ein bh som støttar eller omsluttar eit bryst;
  5. trestykke som forsterkar ei (knekt) mast eller liknande

Faste uttrykk

  • ei anna skål
    ei anna sak enn den som blir drøfta
  • gje i skåla
    leggje pengar i innsamlingsbørse eller liknande som går rundt;
    donere pengar
Artikkelside

hurra 2

interjeksjon

Opphav

av engelsk hurrah og tysk hurra

Tyding og bruk

utrop brukt for å uttrykkje hylling eller glede
Døme
  • hurra for jubilanten!
  • hipp, hipp hurra!
  • hurra, no er vi endeleg ferdige!

Faste uttrykk

  • ikkje noko å rope hurra for
    ikkje noko å skryte av
Artikkelside

virak

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; samanheng med vie og røyk

Tyding og bruk

  1. gummiharpiks brukt til røykjelse
  2. overstrøymande ros;
    hylling
    Døme
    • stor virak for skodespelarane etter premieren
  3. Døme
    • vere lei av all viraken;
    • viraken omkring arrangementet
Artikkelside

triumftog

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. opptog etter ein siger;
    Døme
    • eit bilete av fallskjermjegarar i triumftog gjennom byen
  2. det å bli møtt med hylling for ein prestasjon eller suksess;
    Døme
    • føredragsturneen vart skildra som reine triumftoget
Artikkelside

skål 2

interjeksjon

Tyding og bruk

sagt som oppmoding til ein eller fleire som ein vil drikke med (som gratulasjon, helsing, hylling eller liknande)
Døme
  • skål for brureparet!
Artikkelside

fagning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å fagne;
god mottaking;
Døme
  • stykket fekk stor fagning
Artikkelside

ærevising

substantiv hokjønn

Opphav

etter dansk; bokmål æresbevisning

Tyding og bruk

det å vise (nokon) ære (1, 2);
hylling(sseremoni), utmerking
Artikkelside

hyllest

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør norrønt hollosta ‘truskap’

Tyding og bruk

god mottaking;
Døme
  • ta imot hyllesta frå folket
Artikkelside
Side 1 av 2