Avansert søk

Nynorskordboka 2 oppslagsord

grid

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt grið

Tyding og bruk

om norrøne forhold: trygd for liv og lemer, særleg på visse dagar (jul, påske) eller stader (på tinget, i kyrkjer)

Døme

be om grid

fred

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt friðr

Tyding og bruk

tilstand utan krig
Døme
- i krig og fred;
- det er fred i området;
- det rår fred i området;
- arbeid for fred i verda
slutt på ein krig;
fredssemje, våpenkvile
Døme
- freden i 1945;
- gjere fred;
- slutte fred;
- freden i Versailles
særleg i eldre tid: lovfesta tryggleik, rettstrygd, grid
godt forhold, semje, harmoni
Døme
- leve i fred og semje med nokon;
- halde fred med grannen;
- eit fredens menneske;
- eit fredsens menneske
- - husfred
tilstand utan uroing;
stille (1, 2), ro (2, 3)
Døme
- ha fred til å gjere noko;
- få arbeide i fred;
- ete i fred;
- få gå i fred;
- sitje i fred og ro;
- her er ikkje levande fred å få for bråk
- - arbeidsfred
opphøgd, fullkomen ro;
mild stemning
Døme
- det kviler fred over grenda
- - helgefred
  - helgedagsfred
  - julefred
indre ro og harmoni
Døme
- fred i hjartet;
- fred i hugen;
- fred i sjela;
- ikkje ha fred på seg
- - sjelefred
harmoni med Gud;
frelse (1, 2)
Døme
- ha fred med Gud;
- få Guds fred;
- Herren gjeve deg fred
brukt i ynske, helsing og velsigning
Døme
- Guds fred!
- Guds fred i huset!
- fred vere med deg!
- fred med deg!
- far bort i fred!
- far i fred!
- lyse fred over nokon

Faste uttrykk

ane fred og ingen fare
tru seg trygg
halde fred
vere stille, ikkje krangle
hald fred!