Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 130 oppslagsord

gras

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt gras

Tyding og bruk

  1. plante(r) i grasfamilien eller andre liknande (blomsterlause) vekstar som veks i store mengder
    Døme
    • liggje i det grøne, duftande graset;
    • graset veks;
    • graset kitla mellom tærne
  2. gras (1) som dekkjer eit område, til dømes beitemark, plen eller idrettsbane
    Døme
    • spele tennis på gras
  3. blad og stilk på rotvekst eller liknande;
    til dømes potetgras
  4. Døme
    • røykje gras

Faste uttrykk

  • bite i graset
    tole nederlag;
    tape (2, 2)
  • graset er alltid grønare på andre sida av gjerdet
    det andre har, verkar betre enn det ein sjølv har
  • medan graset gror, døyr kua
    dersom førebuingane tek for lang tid, blir det heile for seint eller uaktuelt
  • på gras
    på vent;
    i bakhanda
    • ha ein vikar gåande på gras i tilfelle ein fast tilsett blir sjuk
  • som eld i tørt gras
    svært fort
    • rykta spreidde seg som eld i tørt gras
  • tene pengar som gras
    tene mykje pengar raskt
Artikkelside

grase

grasa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Tyding og bruk

  1. sanke, rive, skjere gras (med sigd, eller med hendene der det er ulendt)
  2. reinske for (u)gras;
    luke
    Døme
    • grase åkeren
Artikkelside

som ringar i vatnet

Tyding og bruk

om rykte eller nyhende: som fort blir kjent av mange;
Sjå: ring
Artikkelside

ring 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt hringr

Tyding og bruk

  1. smal og tynn sirkelrund ting med hol i midten
    Døme
    • gå med ring på fingeren;
    • ein okse med ring i nasen;
    • pumpe luft i ringane på ein sykkel
  2. sirkelforma linje;
    Døme
    • ring rundt månen varslar snø;
    • glasa set ringar på bordet;
    • danse i ring;
    • gå i ring
  3. podium med tau rundt til boksekamp;
  4. lag, organisasjon
  5. samskipnad av bedrifter som vil kontrollere ein marknad

Faste uttrykk

  • dei olympiske ringane
    symbol for olympiske leikar med fem ringar i ulike fargar som står for venskap mellom dei fem verdsdelane
  • ringen er slutta
    noko er fullført eller ført tilbake til utgangspunktet
  • slå ring om
    verne, beskytte
    • slekt og vener slo ring om han
  • som ringar i vatnet
    om rykte eller nyhende: som fort blir kjent av mange;
    som eld i tørt gras
Artikkelside

plen

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk plaine; same opphav som plan (2

Tyding og bruk

tilsådd jordstykke der det veks fint, jamt gras som ein klipper med jamne mellomrom
Døme
  • ein park med store plenar;
  • slå plenen kvar veke
Artikkelside

slætte

substantiv inkjekjønn eller hokjønn

Opphav

av slått (1

Tyding og bruk

  1. slått (1, 1) (som kan gjerast unna på ei viss tid);
    slåtte
  2. grasmark, engstykke der dei slår gras;
    slåtte
Artikkelside

li 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hlíð

Tyding og bruk

bratt og jamn skråning på eit fjell eller ein ås, oftast med gras eller skog;
Døme
  • oppe i lia;
  • grøne lier
Artikkelside

lest 2

substantiv hankjønn

Opphav

av leiste (2

Tyding og bruk

gras eller kornspirer som veks tett;
spirande gras eller korn
Artikkelside

mjølauke, mjølauk

substantiv hankjønn

Opphav

opphavleg ‘det som aukar kornet’

Tyding og bruk

  1. giftig sekksporesopp som snyltar på arter i grasfamilien og framkallar mjølauke (2);
    Claviceps purpurea
    Døme
    • mjølmat frå korn med mjølauke i kan få folk til å sjå syner
  2. sjukdom på korn og gras som kjem av soppen mjølauke (1)
Artikkelside

meie 1

meia

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

skjere (korn eller gras) med ljå eller maskin
Døme
  • meie åkeren

Faste uttrykk

  • meie ned
    få til å falle;
    slå ned for fote
    • fangane vart meidde ned med maskingevær
Artikkelside
Side 1 av 13