Avansert søk

Nynorskordboka 4 oppslagsord

deklamere

deklamera

verb

Uttale

deklameˊre

Opphav

gjennom fransk, frå latin de- og clamare ‘rope’; jamfør de-

Tyding og bruk

seie fram dikt eller liknande på ein kunstnarleg måte
Døme
- deklamere eit dikt
snakke svulstig eller oppstylta
Døme
- deklamere meiningane sine

lese

lesa

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt lesa ‘plukke, samle, lese’, i tydinga ‘forsøkje å lære’ med innverknad frå latin legere ‘samle, lese’; jamfør lekse (

Tyding og bruk

følgje (språk)teikn med auga og gje dei att som språk;
forstå skriftteikn
Døme
- lære å lese og skrive;
- han las høgt for ungane før dei la seg;
- ho sit og les i avisa;
- eg har lese om han på nettet;
- kan du lese av målaren?
- eg er dårleg til å lese kart
tolke (2), forstå (1)
Døme
- eg les dette teiknet som R;
- han vart fristilt (les: sagt opp);
- lagkameraten greidde ikkje å lese pasninga
seie fram etter skrift;
deklamere (1);
be (1, 2)
Døme
- elevane las opp dikt for foreldra;
- lese kveldsbøn;
- lese for maten
prøve å lære;
studere
Døme
- lese på leksene;
- studentane les til eksamen;
- ho las matematikk på universitetet
gje (privat)undervisning
Døme
- han les med dei før norskprøva

Faste uttrykk

lese mellom linjene
forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
lese nokon teksta
irettesetje nokon
læraren las elevane teksta da halve klassa ikkje leverte i tide
lese seg til
lære noko ved å lese
eg har lese meg til korleis eg skal sy i ein ny glidelås
lese tankane til nokon
skjøne kva nokon tenkjer
lese ut
gjere seg ferdig med (til dømes ei bok eller eit kapittel)

deklamasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør deklamere

Tyding og bruk

kunstnarleg framføring eller opplesing;
resitasjon
Døme
- deklamasjon av ein tekst
svulstig eller oppstylta talemåte
Døme
- tendensar til deklamasjon

resitere

resitera

verb

Opphav

frå latin

Tyding og bruk

lese opp, seie fram;