Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
17 treff

Nynorskordboka 17 oppslagsord

allsidig

adjektiv

Opphav

gjennom dansk; frå tysk

Tyding og bruk

  1. som spenner over mykje;
    Døme
    • allsidig opplæring, næringsliv
  2. om person: med dugleik eller interesser på mange område
    Døme
    • ein allsidig kunstnar
Artikkelside

streng 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt strengr

Tyding og bruk

  1. (utspent) snor, reip eller tråd
    Døme
    • strekkje ein streng mellom to bjørker til klessnor;
    • ha strengen på ei hes;
    • dra nota etter strengen
  2. i overført tyding: kjensle, stemning
    Døme
    • spele på dei nasjonale strengene;
    • røre ved dei såre strengene
  3. tråd- eller snorliknande del av noko, i kropp eller plante
  4. fin sprut;
    stråle av væske
    Døme
    • ein streng av mjølk frå spenen;
    • etter tørken var fossen berre ein tynn streng
  5. rekkje av teikn som blir handsama som ei eining
    Døme
    • transkripsjonen er ein streng av fonem

Faste uttrykk

  • spele på mange strenger
    vere allsidig
Artikkelside

spele

spela

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

frå lågtysk spelen, spillen

Tyding og bruk

  1. Døme
    • sola spela i vassflata
  2. vere med i eller drive med ball- eller kulespel
    Døme
    • spele fotball;
    • dei spela mot eit utanlandsk lag
  3. vere med i spel med kort, terningar eller liknande
    Døme
    • spele sjakk
  4. satse pengar;
    vedde
    Døme
    • spele lotto;
    • spele på travbana
  5. få fram, lage musikk
    Døme
    • spele på trekkspel;
    • spele plater;
    • spele ein sonate
  6. om fugl: lage paringslyd
    Døme
    • orrhanen spelar oppi åsen
  7. utføre ei teaterrolle, filmrolle eller liknande
    Døme
    • spele ei rolle dårleg;
    • spele revy;
    • teateret spelar no ‘Nokon kjem til å komme’ av Jon Fosse
  8. Døme
    • spele idiot

Faste uttrykk

  • spele ballen over til
    overlate neste trekk til
    • staten spelar ballen over til kommunane
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
  • spele eit høgt spel
    ta ein stor vågnad
  • spele fallitt
    mislykkast
    • prosjektet har spela fallitt
  • spele for galleriet
    appellere medvite og på ein lettvint måte til publikum eller massen
  • spele inn
    • lage opptak av (ein film, ei plate eller liknande)
      • filmen er spela inn i Noreg
    • gje inntekt ved framvisning (av film, teaterstykke eller liknande)
      • filmen har spela inn store summar
    • verke inn;
      ha noko å seie
      • fleire faktorar vil spele inn;
      • vêret spelar inn på inntrykket av turen
  • spele korta sine godt
    utnytte dei sjansane ein får
  • spele med
    vere delaktig i;
    ha verknad på
    • eg prøver å spele med i staden for å stide imot
  • spele med opne kort
    ikkje løyne noko
  • spele nokon eit puss
    lure eller narre nokon
  • spele nokon ut over sidelinja
    setje nokon ut av spel;
    gjere nokon makteslaus
  • spele opp
    byrje spelet
    • spele opp til dans
  • spele på lag
    samarbeide
  • spele på mange strenger
    vere allsidig
  • spele på noko
    utnytte noko
    • spele medvite på noko
  • spele ut
    ha utspelet
  • spele ut mot
    setje opp mot (kvarandre)
Artikkelside

mangesidig, mangsidig

adjektiv

Tyding og bruk

som har mange eigenskapar eller femner om fleire fagområde;
allsidig
Døme
  • ein mangesidig kunstnar;
  • eit mangesidig yrke;
  • mangesidig verksemd
Artikkelside

mangearta, mangarta

adjektiv

Tyding og bruk

allsidig, mangfaldig
Døme
  • eit mangearta dyreliv
Artikkelside

fleirsidig

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som syner fleire ulike sider eller eigenskapar;
    jamfør allsidig og mangesidig
    Døme
    • ein fleirsidig forfattar;
    • satsing på fleirsidig skogbruk
  2. som gjeld fleire enn to partar i ei sak eller i eit tilhøve;
    til skilnad frå einsidig (2) og tosidig (1)
    Døme
    • ei fleirsidig avtale;
    • fleirsidige forhandlingar
Artikkelside

spele på mange strenger

Tyding og bruk

vere allsidig;
Sjå: spele, streng
Artikkelside

songar

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sǫngari

Tyding og bruk

  1. person som opptrer med song (som yrke);
    person som er flink til å syngje
    Døme
    • vere ein allsidig songar
  2. Døme
    • måltrosten er ein flott songar
  3. sporvefugl i songarfamilien
Artikkelside

faktotum

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin fac ‘gjer’ og totum ‘alt’

Tyding og bruk

allsidig og uunnverleg hjelpar;
Artikkelside

allrounder

substantiv hankjønn

Uttale

åˊlraunder

Opphav

frå engelsk all-rounder ‘allsidig person eller gjenstand’; jamfør allround

Tyding og bruk

allsidig person, særleg om idrettsutøvar som meistrar fleire greiner
Artikkelside
Side 1 av 2