Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 231 oppslagsord

gå i klinsj

Tyding og bruk

Sjå: klinsj
  1. om boksarar: kome så tett inn på kvarandre at det ikkje vert rom for fullt slag
  2. hamne i konflikt med nokon
    Døme
    • gå i klinsj med sin verste fiende;
    • politikarane gjekk i klinsj med lokalbefolkninga

samanvoven

adjektiv

Opphav

jamfør veve

Tyding og bruk

som er tett samanbunden (2)
Døme
  • samanvovne problem

race, res 2

substantiv inkjekjønn

Uttale

res

Opphav

frå engelsk opphavleg frå nordisk; same opphav som norrønt rás ‘løp, bane’

Tyding og bruk

  1. konkurranse om å vere raskast, ofte for bilar, båtar eller hestar;
    kappløp, veddeløp
    Døme
    • køyre race;
    • seglbåten vann begge raca
  2. konkurranse eller kiving om å oppnå noko
    Døme
    • det er eit tett race mellom presidentkandidatane

sambinding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. noko som er bunde saman;
    måte noko er bunde saman på
    Døme
    • ei tett sambinding mellom lodd og fugeoverflate
  2. i kjemi: samansett stoff
    Døme
    • vatn er ei sambinding av hydrogen og oksygen;
    • organiske sambindingar

samansveist, samansveisa

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er sveist (2 saman
    Døme
    • ein samansveist stålkonstruksjon
  2. i overført tyding: som er knytt tett saman
    Døme
    • ein samansveist gjeng

samanpakka

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er pressa saman
    Døme
    • sende samanpakka kartongar til attvinning
  2. i overført tyding: samantrengd
    Døme
    • dei måtte stå tett samanpakka i midtgangen på bussen

saman

adverb

Opphav

norrønt saman

Tyding og bruk

  1. i lag, med kvarandre
    Døme
    • bu saman;
    • arbeide saman;
    • drikke eit glas saman;
    • eige noko saman;
    • gå saman om noko;
    • ha barn saman;
    • sitje tett saman;
    • slutte seg saman;
    • vegane bind grendene saman
  2. i gruppe eller flokk
    Døme
    • stimle saman;
    • flokke seg saman
  3. mot kvarandre
    Døme
    • slå hendene saman;
    • bilane støytte saman
  4. i haug, i ein masse
    Døme
    • flyte saman;
    • samle saman;
    • ruske saman papira;
    • snøen føykte saman
  5. i hop
    Døme
    • brette saman mjølkekartongen;
    • slå saman ei bok;
    • spikre saman ei kasse;
    • leggje saman tala;
    • alltid bli nemnde saman;
    • dei to bitane er limte saman;
    • traseen bind saman dei to kommunane;
    • dikte saman eit eventyr

Faste uttrykk

  • alle saman
    mest om personar: alle (av eit visst tal);
    dei som er rekna med
    • dei kom, alle saman;
    • kjære alle saman!
  • alt saman
    det heile;
    det som skal reknast med
    • du får alt saman for 100 kroner
  • blande saman
    • røre saman
      • bland saman egg og mjølk
    • forveksle
      • det er vanleg å blande saman to omgrep
  • bli saman
    bli kjærastar
  • bryte saman
    • gå i stykke
      • maskinen braut saman;
      • keisardømet braut saman
    • uttrykkje sterke kjensler
      • han braut saman i gråt
    • bli avbroten
      • forhandlingane braut saman
  • henge saman
  • pakke saman
    • samle og leggje i ei veske, kasse eller liknande
      • pakke saman sakene sine
    • avslutte ei verksemd;
      gje opp
      • viss vi ikkje får fleire kundar, kan vi like godt pakke saman
  • stå saman
    vere solidarisk
  • ta seg saman
    stramme seg opp
  • til saman
    i det store og heile;
    alt i alt
    • det blir til saman 800 kroner

samanpressa

adjektiv

Tyding og bruk

som er pressa tett saman
Døme
  • stå tett samanpressa i køen

samanbunden

adjektiv

Tyding og bruk

  1. bunden saman med snor, reip eller liknande
    Døme
    • samanbundne buntar
  2. i overført tyding: som er bunde saman i idé eller handling
    Døme
    • ein tett samanbunden familie

rekkjefølgje, rekkjefølge, rekkjefylgje, rekkefølgje, rekkefølge, rekkefylgje

substantiv hokjønn

Opphav

av rekkje (1

Tyding og bruk

  1. det å følgje på kvarandre;
    Døme
    • kome i tett rekkjefølgje
  2. innbyrdes plassering som ledda i ei rekkje har;
    Døme
    • nemne noko i rett rekkjefølgje