Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
15 treff

Bokmålsordboka 5 oppslagsord

tuft 1

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt topt, tupt, tuft; samme opprinnelse som tomt

Betydning og bruk

  1. plass med (spor etter) gammel bebyggelse
    Eksempel
    • arkeologene graver ut tufter fra bronsealderen
Artikkelside

tuft 2, tufte 1

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør tomte

Betydning og bruk

Artikkelside

tufte 2

verb

Betydning og bruk

grunnlegge (på), basere (på)
Eksempel
  • avgjørelsen var tuftet på grundige overveielser
Artikkelside

tomt

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Opphav

norrønt topt, tompt ‘tuft’

Betydning og bruk

  1. grunn der det står, har stått eller skal stå hus
    Eksempel
    • tomta er byggeklar;
    • hus med to mål tomt;
    • huset er revet, og det skal bygges boligblokk på tomta
  2. utendørs lagringsplass
    Eksempel
    • lagertomt
  3. Eksempel
    • vende tilbake til gamle tomter
Artikkelside

hustuft

substantiv hankjønn eller hunkjønn

Betydning og bruk

  1. sted med rester etter hus;
    jamfør tuft (1, 1)
  2. tomt (1) der det skal stå hus;
    jamfør tuft (1, 2)
Artikkelside

Nynorskordboka 10 oppslagsord

tuft 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt topt, tupt, tuft; same opphav som tomt

Tyding og bruk

  1. stad der eit hus står, (byggje)grunn, tomt
    Døme
    • hustuft;
    • ein skal byggje på tufta og ikkje i lufta
  2. stad der eit hus har stått;
    rest, spor etter gammal busetnad
    Døme
    • sjå tuftene etter gamlehusa;
    • grave ut tufter frå mellomalderen
  3. om eldre forhold: jordgolv i hus;
    (jord)golv under høy- eller kornstål
  4. Døme
    • vere på gamle tufter;
    • er du på desse tuftene?
  5. grunnlag (som noko har stått på)
    Døme
    • skipe eit nytt parti på tuftene av det gamle
Artikkelside

tuft 2, tufte 1

substantiv hankjønn

Opphav

av tuft (1; jamfør tomte

Tyding og bruk

Artikkelside

tufte 2

tufta

verb

Tyding og bruk

  1. lage tuft (1, 2) til (eit hus), fundamentere, (byrje å) byggje
    Døme
    • tufte eit hus;
    • huset er tufta på berg;
    • no skal dei til å tufte
  2. Døme
    • partiet er tufta på liberale idear
  3. ha som grunn(lag), grunne seg, byggje
    Døme
    • dette tuftar på ei mistolking
Artikkelside

branntuft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

tuft (1, 1) etter eit nedbrunne hus
Artikkelside

tyfte

tyfta

verb

Opphav

av tuft (1

Tyding og bruk

Døme
  • tyfte eit hus
Artikkelside

tuftekall

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

hustuft

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. stad med restar etter hus;
    jamfør tuft (1, 1)
    Døme
    • finne hustufter frå bronsealderen
  2. tomt til eit hus;
    jamfør tuft (1, 2)
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

tomt

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt to(m)pt; same opphav som tuft (1

Tyding og bruk

  1. stad der bygning står, har stått eller skal stå;
    (byggje)grunn, tuft (1, 2)
    Døme
    • bustadtomt;
    • festetomt;
    • hyttetomt;
    • byggjeklar tomt;
    • villa med to mål tomt;
    • huset er rive, og det kjem høgblokk på tomta
  2. utandørs lagringsplass
    Døme
    • lagertomt
  3. Døme
    • vere på gamle tomter
Artikkelside

tomte 1

substantiv hankjønn

Opphav

av tomt; jamfør tuft (2

Tyding og bruk

Artikkelside