Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

sprunge

substantiv hunkjønn eller hankjønn

Opphav

beslektet med springe

Betydning og bruk

Artikkelside

Nynorskordboka 8 oppslagsord

sprunge

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med springe

Tyding og bruk

Døme
  • ha sprunger i huda
Artikkelside

springe

springa

verb

Opphav

norrønt springa

Tyding og bruk

  1. fare raskt fram på føtene;
    Døme
    • springe 100 m;
    • springe etter nokon;
    • springe frå nokon;
    • dei spring om kapp
  2. endre eller flytte seg raskt;
    hoppe, sprette
    Døme
    • springe ut av bilen;
    • springe over noko;
    • prisane sprang i vêret
    • brukt som adjektiv:
      • eit springande foredrag
  3. fyke, sprette
    Døme
    • døra sprang opp
  4. særleg om hest: bykse opp og pare;
    om geit, ku, sau: syne brunst
  5. falde seg ut;
    opne seg
    Døme
    • springe ut i fullt flor;
    • rosa har sprunge
  6. eksplodere, sprekke
    Døme
    • båten sprang lek;
    • fjellknausen sprang i lufta;
    • ei blodåre har sprunge

Faste uttrykk

  • det springande punktet
    kjernen i ei sak;
    det avgjerande
  • la bomba springe
    gjere kjent noko uventa
    • ho lét bomba springe og fortalde om fortida si
  • springe fram
    stikke ut;
    vise seg
    • fjell som spring fram i landskapet
  • springe i auga
    vere lett å leggje merke til
    • sanninga sprang i auga på meg;
    • det første som spring i auga, er det store arealet som er teke i bruk
  • springe i lufta
  • springe skoa av seg
    forhaste eller skunde seg
  • springe ut av
    ha grunnlaget sitt i
    • terrorisme spring ut av politiske konfliktar
Artikkelside

sprekk

substantiv hankjønn

Opphav

av sprekke (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • isen var full av sprekkar
  2. smal opning
    Døme
    • putte brevet inn sprekken på postkassa
  3. det å gå tom for krefter eller ikkje kunne fullføre ein plan;
    Døme
    • skiløparen fekk ein sprekk etter 35 km;
    • han hadde vore rusfri i mange år da han gjekk på ein sprekk
  4. feil i vurdering av kostnad eller liknande
    Døme
    • sprekk i budsjettet

Faste uttrykk

  • slå sprekkar
    i ferd med å ryke
    • samhaldet slår sprekkar
Artikkelside

brest

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt brestr

Tyding og bruk

  1. mindre rivne eller sprekk i noko på grunn av uhell eller slit;
    Døme
    • brest i eit glas;
    • få brest i ryggen
  2. lyd av noko som brest
    Døme
    • med brest i røysta
  3. i overført tyding: feil (1, 1), lyte (1, mangel (2)
    Døme
    • brest i karakteren;
    • ein logisk brest
Artikkelside

avleggjar, avleggar

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør leggje

Tyding og bruk

  1. lita grein som slår rot medan ho framleis heng saman med morplanta;
    jamfør stikling
    Døme
    • planta har fått ein avleggjar
  2. i overført tyding: barn
    Døme
    • ha to nydelege avleggjarar
  3. i overført tyding: noko som er sprunge ut av, laga etter mønster av noko anna
    Døme
    • ei verksemd med avleggjarar i mange land
Artikkelside

veile

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. sprekk, sprunge (i metall)
  2. særleg i fleirtal: skjemmande eigenskap;
    Døme
    • rette på dei verste veilene
Artikkelside

støkk

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stǫkkr

Tyding og bruk

  1. det å bli støkt;
    brå redsle
    Døme
    • få (seg) ein støkk;
    • setje støkk i ein
Artikkelside

rivne 1

substantiv hokjønn

Opphav

av rivne (2

Tyding og bruk

  1. rivna, avlang opning;
    rift, flengje
    Døme
    • ei rivne i skjorta
  2. smal sprekk i overflate;
    sprunge, klov
    Døme
    • ei rivne i fjellet
Artikkelside