Avansert søk

17 treff

Bokmålsordboka 8 oppslagsord

bas

substantiv hankjønn

Opphav

fra lavtysk; eller nederlandsk ‘husfar, herre’

Betydning og bruk

  1. i bestemt form: den (eller det) beste, fremste, ledende
    Eksempel
    • du er nå basen til å ordne opp
  2. leder, formann for et arbeidslag og lignende

base 3

verb

Opphav

beslektet med lavtysk basen ‘tale, handle ubesindig’

Betydning og bruk

  1. Eksempel
    • base og mase
  2. tumle, velte seg, leke
    Eksempel
    • base i snøen

underbas

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

andre bas (2)
Eksempel
  • være underbas på fiskebåt

basrelieff

substantiv intetkjønn

Uttale

baˊrelief

Opphav

av fransk bas ‘lav’

Betydning og bruk

relieff med svakt opphøyde figurer;
til forskjell fra hautrelieff

notbas

substantiv hankjønn

Opphav

av not (1 og bas i betydningen ‘leder’

Betydning og bruk

leder for et notlag

formann

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt formaðr

Betydning og bruk

  1. (valgt) leder
    Eksempel
    • være formann i en forening;
    • hun er valgt som ny formann
  2. leder for et arbeidslag;

boss 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk, fra nederlandsk baas; samme opprinnelse som bas

Betydning og bruk

skytebas

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør bas

Betydning og bruk

formann for arbeidslag som driver med sprengningsarbeid;
jamfør skyte (3)

Nynorskordboka 9 oppslagsord

bas

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk eller nederlandsk ‘husfar, herre’

Tyding og bruk

  1. den fremste, beste eller likaste
    Døme
    • du er no bas til å ordne opp
  2. leiar, formann for eit arbeidslag og liknande

base 3

basa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

samanheng med bade

Tyding og bruk

  1. smørje, kline tjukt på
    Døme
    • base utover;
    • base på mykje smør
  2. somle, sløse (bort);
    bruke mykje

base 4

basa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

samanheng med lågtysk basen ‘bere seg tankelaust åt’; òg samanheng med base (3

Tyding og bruk

  1. tumle, baske, leike seg
    Døme
    • base i snøen

underbas

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

andre bas (2)
Døme
  • vere underbas på fiskebåt

boss 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom engelsk, frå nederlandsk baas; same opphav som bas

Tyding og bruk

formann

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt formaðr

Tyding og bruk

  1. (vald) leiar
    Døme
    • formannen i nemnda;
    • lokallaget har fin kjønnsbalanse med kvinneleg formann og mannleg nestformann
  2. sjef for arbeidslag;

basrelieff

substantiv inkjekjønn

Uttale

baˊrelief

Opphav

av fransk bas ‘låg’

Tyding og bruk

relieff der figurane står lite fram frå bakgrunnen;
til skilnad frå hautrelieff

notbas, notebas

substantiv hankjønn

Opphav

av not (1 og bas i tydinga ‘leiar’

Tyding og bruk

leiar for eit notlag

skytebas

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør bas

Tyding og bruk

formann i arbeidslag som driv med sprengingsarbeid;
jamfør skyte (3)