Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 59 oppslagsord

vid 2

adjektiv

Opphav

norrønt víðr

Tyding og bruk

  1. med stor lengd og breidd
    Døme
    • ei vid slette;
    • bukselinninga er for vid;
    • døra står på vid vegg, vidt gap;
    • vidt utsyn;
    • kjend i vide krinsar;
    • den store, vide verda
  2. Døme
    • i vid meining;
    • kultur er eit vidt omgrep;
    • ein vid definisjon
    • brukt som substantiv
      • snakke i det vide og det breie
  3. som adverb: langt
    Døme
    • reise vidt omkring;
    • gå for vidt med krava
Artikkelside

vide 3

vida

verb

Opphav

norrønt víða; av vid (2

Tyding og bruk

gjere vidare;
jamfør utvide
Døme
  • alle ting vidar seg ut i varmen;
  • dalen vidar seg ut;
  • vide ut ein brøk – gonge teljar og nemnar med same talet
Artikkelside

dei katolske breva

Tyding og bruk

namn på sju brev i Det nye testamentet som er retta til ein vid eller ubestemt lesarkrins;
Sjå: katolsk
Artikkelside

i det vide og det breie

Tyding og bruk

svært omstendeleg;
Sjå: brei, vid
Døme
  • ho la ut i det vide og det breie
Artikkelside

pufferm

substantiv hokjønn

Opphav

av puff (1

Tyding og bruk

kort og vid erm med puff (1;
Døme
  • barnekjole med puffermar
Artikkelside

katolsk

adjektiv

Opphav

gjennom tysk eller fransk, frå latin; av gresk katholikos ‘allmenn, universell’

Tyding og bruk

som høyrer til eller vedkjenner seg katolisisme
Døme
  • eit katolsk kloster;
  • den katolske skulen i nabolaget

Faste uttrykk

  • dei katolske breva
    namn på sju brev i Det nye testamentet som er retta til ein vid eller ubestemt lesarkrins
  • den katolske kyrkja
    verdsomspennande kyrkjesamfunn som har paven som overhovud
  • katolsk i hovudet
    tullete;
    forvirra, gal
  • meir katolsk enn paven
    som går lenger i å forsvare eit standpunkt enn den som først har hevda det;
    som følgjer normer og reglar i eit gjeve miljø i mykje høgare grad enn det som krevst
Artikkelside

brei

adjektiv

Opphav

norrønt breiðr

Tyding og bruk

  1. med stor utstrekning på tvers av lengda eller høgda;
    motsett smal (2, til skilnad frå lang (2 og høg (1
    Døme
    • vere brei over akslene;
    • sjå ut over den breie fjorden;
    • dei breie bygdene kring Mjøsa
  2. med ei viss oppgjeven utstrekning, målt på tvers av lengda eller høgda
    Døme
    • huset er tolv meter langt og seks meter breitt
  3. som femner om mykje eller mange;
    Døme
    • eit breitt vareutval;
    • ein open, brei og sakleg debatt;
    • opptre for eit breitt publikum;
    • dei mobiliserte breie lag av folket;
    • eit breitt fleirtal slutta seg til forslaga
  4. Døme
    • prate brei lærdøl;
    • ho prata ei brei søritaliensk dialekt
    • brukt som adverb
      • prate breitt

Faste uttrykk

  • dei breie laga
    den store mengda av folk;
    massane;
    folk flest
    • dei breie laga av folket
  • i det vide og det breie
    svært omstendeleg
    • ho la ut i det vide og det breie
  • i sju lange og sju breie
    svært lenge;
    i det uendelege
    • vente på svar i sju lange og sju breie
  • vidt og breitt
    mange stader;
    overalt
    • ho hadde kontaktar vidt og breitt
Artikkelside

barett

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og italiensk; frå latin birrus ‘kappe med hette’

Tyding og bruk

vid flat lue av mjukt stoff
Artikkelside

ballongbukse

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vid kortbukse med strikk nedst
Artikkelside

mamelukk

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk og italiensk; frå arabisk mamluk ‘slave’

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: livvaktsoldat hos den egyptiske sultanen
  2. særleg i fleirtal, for kvinner: vid underbukse med blonder nedanfor skjørtekanten;
    halvlang, tjukk underbukse til å ha utanpå trusa til vinterbruk
Artikkelside
Side 1 av 6