Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
102 результатів

Словник нюношка 102 oppslagsord

sur

прикметник

Походження

norrønt súrr

Значення та вживання

  1. med skarp smak eller lukt (som av sitron eller eddik);
    motsett søt (1)
    Приклад
    • sure plommer;
    • få sure oppstøytar;
    • sur røyk;
    • mjølka er vorte sur
  2. i kjemi: som har eigenskapar som ei syre (1, 1);
    som har ein pH-verdi under 7;
    motsett basisk
    Приклад
    • ei sur løysning;
    • sur nedbør;
    • sure vassdrag
  3. Приклад
    • sur jord
  4. kald og rusken;
    Приклад
    • det er surt ute i dag;
    • sur vind
  5. hard, stri, vanskeleg
    Приклад
    • surt slit;
    • gjere livet surt for nokon
    • brukt som adverb:
      • surt tente pengar
  6. misnøgd, mutt, gretten
    Приклад
    • vere sint og sur;
    • få sur kritikk
    • brukt som adverb:
      • sjå surt på nokon
Сторінка статті

puken

прикметник

Значення та вживання

sur og misnøgd;
Сторінка статті

rotte 1

іменник жіночий

Походження

frå lågtysk

Значення та вживання

  1. altetande gnagar av slekta Rattus med spiss nase, utståande øyre og bortimot hårlaus hale
  2. brukt nedsetjande om listig eller ynkeleg person
    Приклад
    • ho var ei sur og ufordrageleg rotte

Фіксовані вирази

  • rottene forlèt det søkkande skipet
    (dårlege) vener sviktar og trekkjer seg unna når alt ser mørkt ut
  • ta rotta på
Сторінка статті

søyre

søyra

дієслово

Походження

kanskje samanheng med saur og sur

Значення та вживання

  1. gjere at noko rotnar eller tørkar inn
  2. ese med vond lukt;
    Приклад
    • gå og søyre i same kleda
Сторінка статті

søt

прикметник

Походження

norrønt sǿtr

Значення та вживання

  1. med behageleg og god smak eller lukt som minner om sukker eller honning;
    motsett sur (1)
    Приклад
    • søte kaker;
    • safta var litt for søt;
    • han kjøpte den søte sjokoladen;
    • den søte lukta av jordbær;
    • brødet er søtare enn eg er van med
    • brukt som adverb:
      • kakene smaker søtt;
      • det angar søtt av blomstrar
  2. brukt som substantiv: mat med søt smak
    Приклад
    • noko søtt til kaffien;
    • han er glad i det søte
  3. som ikkje er sur (2) eller salt (2;
    Приклад
    • søt mjølk;
    • søtt vatn
  4. som er lett å like;
    Приклад
    • ei søt forteljing;
    • for ein søt unge!
    • den søte, raude sommarkjolen hennar;
    • dette huset er verkeleg søtt
  5. som uttrykkjer varme og inderlege kjensler;
    Приклад
    • eit søtt kyss;
    • han kviskra søte ord i øyret mitt
    • brukt i tiltale:
      • god natt, søte du
  6. som gjev ei kjensle av hugnad, velvære, fred eller liknande;
    Приклад
    • liggje i sin søtaste søvn;
    • søte draumar;
    • den søte juletida
    • brukt som adverb:
      • sove søtt
  7. Приклад
    • vere søt mot alle

Фіксовані вирази

  • det søte livet
    (etter italiensk la dolce vita) eit liv i fest og luksus
    • leve det søte livet;
    • draumen om det søte livet
  • hemnen er søt
    det kjennes godt å gjere opp etter noko ein ser som urett eller krenking
  • søt musikk
    • gjensidig erotisk tiltrekking
      • han og ho møtest, og søt musikk oppstår
    • noko som vekkjer glede
      • tankar om økonomisk rettferd læt som søt musikk
  • søte bror
    (oftast i den uoffisielle forma søta bror);
    Sverige, svenskar
    • Ola og Kari Nordmann dreg over til søta bror for å handle;
    • nordmannen kom i mål like etter søta bror
  • søte saker
Сторінка статті

stump 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt stumpr, frå lågtysk; jamfør stomp

Значення та вживання

  1. stykke av noko;
    Приклад
    • ein kort stump av vegen
  2. undre merssegl
  3. Приклад
    • få ris på stumpen
  4. (sur)brød;
    Приклад
    • ete stump med sirup på

Фіксовані вирази

  • gå på stumpane
    røyne hardt på
  • i stumpar og stykke
    i veldig små bitar;
    i fillebitar
    • rive arka i stumpar og stykke
  • redde stumpane
    redde det vesle som enno kan reddast
Сторінка статті

staur

іменник чоловічий

Походження

norrønt staurr; samanheng med stå (3

Значення та вживання

  1. tynn påle eller stokk som er tilkvesst i eine enden
    Приклад
    • setje korn på staur;
    • skifte ut ein staur i skigarden;
    • finne ungskog som er høveleg vyrke til staur
  2. tynn, spiss stong av anna materiale, særleg jern;
    jamfør jernstaur
  3. sta eller toskete person
    Приклад
    • ein sur, gammal staur

Фіксовані вирази

  • bere staur
    slite med å halde saman noko som sprikjer
  • bort i/borti staur og vegger
    riv ruskande gale
    • forklaringa var bort i staur og vegger;
    • saka er borti staur og vegger
Сторінка статті

potte 1

іменник жіночий

Походження

norrønt pottr m, kanskje; frå latin pottus ‘drikkebeger’

Значення та вживання

lite, rundt kar (av brend leire)
Приклад
  • sitje på potte;
  • nattpotte;
  • blomsterpotte
  • i uttrykk:
    • vere tett som ei potte – heilt tett; overf: halde ein løyndom for seg sjølv; teie, halde kjeft

Фіксовані вирази

  • sur som ei potte
    svært sur
Сторінка статті

nedbør

іменник чоловічий

Походження

av ned og bør (3 , opphavleg ‘noko som blir bore ned’

Значення та вживання

samnemning for regn, snø og hagl
Приклад
  • det har kome 15 mm nedbør siste døgnet

Фіксовані вирази

  • sur nedbør
    nedbør med lågare pH-verdi enn 5,6
Сторінка статті

leppe

іменник жіночий

Походження

samanheng med labb (2 og lapp (1 , opphavleg ‘noko som heng’

Значення та вживання

  1. kvar av dei to kjøtflikane som dekkjer munnopninga hos menneske og pattedyr
  2. hudfald som minner om leppe (1)
  3. nedhengjande tunge eller flik;
    hos somme blomsterplanter: kvar av dei delane av krona som minner om ei leppe (1)

Фіксовані вирази

  • bite seg i leppa
    • hindre seg sjølv i å seie noko lite gjennomtenkt
    • prøve å skjule kjensler som sinne eller sorg
  • henge med leppa
    vere sur eller fornærma;
    vere lei seg eller motlaus
  • slengje med leppa
    seie noko forhasta eller noko ein ikkje burde sagt;
    sladre
  • vere på alle lepper
    vere noko eller nokon alle snakkar om
Сторінка статті