Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
36 результатів

Словник нюношка 36 oppslagsord

ironisk

прикметник

Походження

av gresk eironikos

Значення та вживання

med bruk av ironi, som er prega av ironi
Приклад
  • han fekk eit ironisk svar;
  • teksten er prega av ironisk distanse;
  • varmare klima i tropane gjev ironisk nok meir is på Folgefonna
Сторінка статті

spydig

прикметник

Походження

gjennom lågtysk, opphavleg frå latin; samanheng med spit (2

Значення та вживання

som spottar, hånar (2 eller fornærmar, ofte ironisk;
Приклад
  • få eit spydig svar;
  • ho er spydig og arrogant
  • brukt som adverb:
    • han svarte spydig
Сторінка статті

tittel

іменник чоловічий

Походження

norrønt titull; av latin titulus, opphavleg ‘innskrift, påskrift’

Значення та вживання

  1. namn eller overskrift som kort gjev eller symboliserer innhaldet av ein tekst, bilete eller liknande
    Приклад
    • stykket har ein ironisk tittel;
    • kva var tittelen på boka?
  2. nemning for den stillinga eller rangen ein person har
    Приклад
    • ein fin tittel;
    • ha tittelen greve;
    • ein beskytta tittel
  3. nemning for meister innanfor ei idrettsgrein
    Приклад
    • forsvare tittelen frå i fjor
Сторінка статті

søte 1

іменник жіночий

Походження

norrønt sǿta ‘søtleik’, opphavleg ironisk på grunn av den beiske smaken på rota

Значення та вживання

  1. etterledd i nemning for visse planter i søterotfamilien
  2. noko søtt;
    noko som gjer godt
Сторінка статті

nydeleg

прикметник

Походження

frå lågtysk ‘behageleg’, påverka av nyte

Значення та вживання

  1. Приклад
    • maten var nydeleg;
    • kakene såg nydelege ut
  2. svært pen;
    vakker, skjønn
    Приклад
    • for ein nydeleg unge;
    • vêret var nydeleg;
    • eit nydeleg landskap
  3. veldig bra;
    Приклад
    • ein nydeleg prestasjon;
    • skåringa hans var nydeleg
  4. brukt ironisk for å uttrykkje skepsis eller mild kritikk
    Приклад
    • du er meg ein nydeleg ein;
    • for eit nydeleg vêr!
Сторінка статті

våge 2

våga

дієслово

Походження

norrønt vága; frå lågtysk

Значення та вживання

  1. setje på spel;
    Приклад
    • våge livet for å kome dei til hjelp;
    • det lyt (el. får) våge seg med åkeren – det får gå som det kan
  2. driste (seg til), tore (3, 1), ha mot til
    Приклад
    • våge seg opp på mønet;
    • våge (seg til) å protestere;
    • eg vågar ikkje å leggje ut i slikt vêr
  3. gå god for (ofte ironisk om noko(n) ein ikkje trur på eller liknande)
    Приклад
    • det skal eg våge!
    • eg vågar (meg) han
  4. by fram, bruke som innsats;
    Приклад
    • ho våga 100 kr;
    • eg skal våge om så mykje du vil
Сторінка статті

visdom

іменник чоловічий

Походження

norrønt vísdómr

Значення та вживання

  1. det å vere vis (2, 1);
    stor klokskap og innsikt
    Приклад
    • barna går fram i vokster og visdom;
    • døme i saka med stor visdom
  2. noko som vitnar om klokskap
    Приклад
    • visdomen i språket vårt

Фіксовані вирази

  • i sin visdom
    brukt ironisk for å uttrykkje at nokon har handla med uforstand
    • i all sin visdom har styresmaktene fastsett dette
Сторінка статті

takk 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt þǫkk

Значення та вживання

  1. kjensle av skyldnad og velvilje andsynes nokon som har gjort ein ei teneste eller synt velvilje;
    Приклад
    • eg var overvelda og full av takk
  2. teikn på takk (1, 1) i form av ytring eller anna handling
    Приклад
    • ei gåve til takk;
    • få ei blomebukett som takk for arbeidet;
    • vere takk skuldig;
    • du skal ha takk for innspelet
  3. brukt i utrop for å gje uttrykk for takksemd;
    brukt i høfleg samtykke eller avslag
    Приклад
    • takk for hjelpa!
    • takk for maten!
    • så takk!
    • ja takk;
    • nei takk
  4. brukt ironisk om gjengjeld som syner manglande takksemd
    Приклад
    • det var takken for å vere hjelpsam!

Фіксовані вирази

  • da skal du ha takk
    brukt som uttrykk for negativ overrasking: da er det gjort;
    da nyttar ingen ting
  • mange takk
    brukt for å uttrykkje at ein er svært takksam
  • sjølv takk
    takk, det same;
    takk til deg òg
    • takk for laget! – Sjølv takk!
  • ta til takke med
    nøye seg med
  • takk for sist
    • brukt som helsing: takk for samværet førre gongen vi møttest
    • brukt for å uttrykkje at nokon gjer gjengjeld eller hemner seg på nokon
  • takk og farvel
    det at noko tek slutt
    • dette er takk og farvel til norsk toppfotball
  • takk og pris
    brukt for å uttrykkje at ein er letta eller takksam;
    heldigvis
    • takk og pris for at vi bur i eit demokrati;
    • takk og pris kom ho seg unna
  • takk vere
    på grunn av
Сторінка статті

stell

іменник середній

Походження

av stelle (2

Значення та вживання

  1. arbeide med å halde i orden;
    Приклад
    • pass og stell av barn;
    • plantene skal ha rett stell for å trivast;
    • han tek seg av stellet i fjøset
  2. orden, skikk
    Приклад
    • få stell på noko;
    • det er ikkje stell på nokon ting
  3. brukt som etterledd i samansetningar: sett (eining, system) av einskildting som høyrer saman;
  4. brukt som etterledd i samansetningar i nemning for offentleg institusjon;

Фіксовані вирази

  • for eit stell!
    brukt ironisk for å uttrykkje misnøye
  • heile stellet
    alt saman;
    heile stasen
  • på stell
    • i orden
      • alt er på stell hos oss
    • rusk, tullete, forvirra;
      på styr
      • er du på stell?
  • smått stell
    dårlege greier
    • det var smått stell med rosande ord;
    • det er smått stell heime hos henne
  • styre og stell
    • offentleg administrasjon
      • bli vald inn i styre og stell
    • arbeid, verksemd, virke
      • ho tok mesteparten av styre og stell i heimen
Сторінка статті

fin

прикметник

Походження

seint norrønt fínn ‘blank, glatt’; opphavleg av latin finis med tyding ‘avslutta, fullført’

Значення та вживання

  1. Приклад
    • fin mat;
    • fin ordning;
    • fine opplevingar;
    • fine forhold;
    • ha det fint;
    • fint vêr;
    • det er fint å kjenne seg trygg;
    • fine ord og gode intensjonar
    • brukt som adverb
      • greie seg fint
  2. som det er lett å like;
    behageleg, pen
    Приклад
    • fin jente;
    • fine klede;
    • fine fargar;
    • fint utsyn;
    • ein fin dag
  3. Приклад
    • vere av fin familie
    • brukt som substantiv
      • skal du mengje deg med dei fine?
    • brukt som adverb
      • snakke fint
  4. Приклад
    • eit tvers igjennom fint menneske;
    • ha eit fint sinn
  5. varsam, taktfull
    Приклад
    • på ein fin måte
    • brukt som adverb
      • fare fint med sølvtøyet
  6. brukt ironisk for å uttrykkje skepsis eller mild kritikk
    Приклад
    • det var ei fin historie;
    • du er meg ein fin fyr!
  7. tynn, spe
    Приклад
    • fin tråd;
    • fin røyst
  8. glatt, mjuk
    Приклад
    • fin silke
  9. småkorna, findelt
    Приклад
    • fin sand;
    • fint regn;
    • fint mjøl
    • brukt som adverb
      • hakke noko fint
  10. kjensleg, nøyaktig
    Приклад
    • ha fin høyrsel;
    • fine nyansar;
    • det er fint handarbeid å lage sylgjer
    • brukt som adverb
      • fint gradert
  11. Приклад
    • fint gull
  12. brukt som forsterkande adverb: heilt, pent
    Приклад
    • ho blir fint nøydd til å kome heim

Фіксовані вирази

  • fin i farten
    rusa
    • han er alt temmeleg fin i farten
  • fin på det
  • fint lite
    svært lite
  • sitje fint i det
    vere ille ute
Сторінка статті