Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
79 результатів

Словник нюношка 79 oppslagsord

gjerning

іменник жіночий

Походження

norrønt gerning; av gjere

Значення та вживання

  1. verksemd, verk, syssel, arbeid, virke
    Приклад
    • passe si daglege gjerning;
    • ha ei meiningsfylt gjerning
  2. (einskild) handling, gjerd (1), dåd
    Приклад
    • i ord og gjerningar;
    • gjere gode gjerningar

Фіксовані вирази

  • på fersk gjerning
    medan ein gjer noko gale;
    på fersken
    • han vart teken på fersk gjerning av politiet
Сторінка статті

halv 1

прикметник

Походження

norrønt halfr

Значення та вживання

  1. som utgjer den eine av to (meir eller mindre like store) delar
    Приклад
    • dei delte og fekk eit halvt eple kvar;
    • ein halv liter;
    • to og ein halv
    • brukt som substantiv
      • ikkje det halve;
      • det halve hadde vore meir enn nok;
      • ein halv må vere lov
  2. om mengde, fart eller anna måleining, som er fylt eller blir brukt ca. halvparten av maksimal kapasitet;
    halvfull, halvfylt
    Приклад
    • ei halv flaske;
    • ta ein halv øl;
    • båten gjekk med halv fart
  3. om klokkeslett: 30 minutt før heil time
    Приклад
    • klokka er halv ni, altså 08.30 eller 20.30
  4. som utgjer opp til halvdelen av noko;
    delvis (2), nesten
    Приклад
    • oppleve det som ein halv fridag;
    • ein halv siger
  5. brukt som adverb: delvis, nesten, i ein viss mon
    Приклад
    • han sa det halvt i spøk;
    • dei sat halvt smilande;
    • ho stirra halvt forbi han
  6. om gjerning, karakter, lovnad, sanning, svar og liknande: ikkje heil, ufullkomen, ufullstendig
    Приклад
    • ein halv lovnad;
    • eit halvt svar;
    • ta halve standpunkt

Фіксовані вирази

  • ei halv ei
    ei halvflaske brennevin
    • ha ei halv ei på innerlomma
  • ein halv gong
    femti prosent (meir);
    ofte brukt i samanlikningar om mengde, storleik eller liknande
    • utgiftene vart ein halv gong større;
    • dreie mutteren ein halv gong til;
    • den norske kystlinja går to og ein halv gong rundt jorda
  • flagge på halv stong
    la flagg henge om lag halvvegss ned på flaggstong for å vise sorg ved dødsfall og gravferd
  • halvt om halvt
    (etter tysk halb und halb) bortimot, så å seie
    • vere halvt om halvt trulova
  • med eit halvt auge
    med ein gong, med å sjå berre lausleg
    • at den er øydelagd, kan eg sjå med eit halvt auge
  • med eit halvt øyre
    utan å høyre godt etter
    • læraren lytta med eit halvt øyre
  • på halv tolv
    ikkje heilt rett, skeivt, tilfeldig, utan styring;
    på skeive
    • med hatten på halv tolv;
    • det har gått litt på halv tolv i det siste
Сторінка статті

slag 1

іменник середній

Походження

norrønt slag

Значення та вживання

  1. (rask) rørsle med stor kraft med hand eller reiskap mot noko med stor kraft;
    det å slå (2, 1);
    Приклад
    • slå harde slag med ei sleggje;
    • gje eit slag med knyttneven;
    • klokka slo tolv slag;
    • eit godt slag med racketen;
    • kvalen gjorde eit slag med sporden
  2. det at noko eller nokon blir ramma (hardt);
    (ufrivillig) kraftig støyt;
    dunk, dask
    Приклад
    • falle og få eit slag i hovudet
  3. jamn dunking frå noko;
    rytmisk samandraging
    Приклад
    • slaga i maskinen;
    • høyre slaga av bølgjene mot båtsida;
    • hjartet slår om lag 70 slag i minuttet
  4. lei hending som råkar brått og kraftig;
    ulykke
    Приклад
    • å bli aleine er eit hardt slag;
    • det var eit slag for heile familien
  5. plutseleg sjukdomsanfall på grunn svikt i livsviktige organ, oftast hjerne og hjarte
    Приклад
    • han har fått slag;
    • døy av slag
  6. væpna kamp mellom fiendtlege styrkar;
    militær trefning
    Приклад
    • slaget på Stiklestad;
    • vinne eit slag;
    • slaget om byen
  7. krafttak for å oppnå noko eller vinne over noko eller nokon;
    konflikt eller motsetnad mellom stridande interesser
    Приклад
    • slaget om sjåarane;
    • ho vann slaget om gullet;
    • opposisjonen tapte slaget
  8. einskild omgang av leik eller spel;
    Приклад
    • eit slag krokket;
    • skal vi ta eit slag kort?
  9. ombretta kant på klede
    Приклад
    • slaget på ei jakke
  10. laustsitjande overplagg utan ermar
  11. rørsle i rett linje etter kvar gang ein skiftar retning;
    Приклад
    • båten tok eit slag opp mot vinden;
    • gjere eit slag bortover golvet
  12. råske eller væte på noko
    Приклад
    • det har gått slag i handkleda
  13. Приклад
    • sjå slag etter gaupe
  14. om båtar: overgang mellom side og botn;
  15. brukt om samansetningar om noko som ein slår mot;
    i ord som spikarslag

Фіксовані вирази

  • eit slag i lufta
    gjerning som er heilt utan verknad
  • ha fritt slag
    ha full handlefridom
  • i slag
    i god form
    • han er verkeleg i slag i kveld;
    • eg kjenner meg ikkje i godt slag i dag
  • med eitt slag
    brått, plutseleg
  • mellom slaga
    mellom to periodar med høg aktivitet
    • deltakarane kvilte mellom slaga;
    • han tok ein matbit mellom slaga
  • på slaget
    nøyaktig på tida
    • han stod på døra på slaget tolv
  • slag i slag
    utan stogg imellom
  • slå eit slag for
    ta eit ekstra tak for;
    kjempe for
    • slå eit slag for miljøet
Сторінка статті

under 1

іменник середній

Вимова

un´der

Походження

norrønt undr

Значення та вживання

overnaturleg hending eller gjerning med lykkeleg utfall;
Приклад
  • bli frisk ved eit under;
  • berre eit under kan redde laget frå nedrykk;
  • det var eit under at vi berga oss

Фіксовані вирази

  • opp i under over
    svært forundra over (noko)
    • vere opp i under over utfallet
Сторінка статті

umoralsk

прикметник

Значення та вживання

merkt av umoral;
Приклад
  • ei djupt umoralsk gjerning;
  • umoralsk forteneste
Сторінка статті

ting 1

іменник чоловічий

Походження

same opphav som ting (2

Значення та вживання

  1. omstende i tilværet eller naturen;
    Приклад
    • eg må snakke med deg om ein ting;
    • mange ting kom i vegen;
    • visse ting tyder på det;
    • ho har lett for å gløyme ting;
    • sånne ting likar eg ikkje;
    • endringa er ein god ting for oss alle;
    • dei viktige tinga i livet
  2. noko som førekjem eller finn stad;
    Приклад
    • utføre store ting;
    • dei venta seg mange ting av han;
    • oppleve fæle ting;
    • det gjekk føre seg merkelege ting;
    • gjere ting i lag;
    • drive med andre ting
  3. mindre stykke av fysisk masse;
    Приклад
    • kjøpe inn ting ein treng;
    • pakke saman tinga sine;
    • ha huset fullt av ting;
    • ha vakre ting rundt seg
  4. kunnskap eller dugleik som høyrer med til eit arbeid eller fag
    Приклад
    • ho kan sine ting;
    • lære nye ting;
    • han er god på mange ting
  5. i bunden form eintall: løysinga (1, poenget
    Приклад
    • tingen med brokkoli er å dampe han i smør;
    • tingen er berre at han er litt sjenert

Фіксовані вирази

  • ikkje den ting
    ikkje noko
    • det er ikkje den ting dei ikkje kan klare
  • ingen ting
    ikkje noko;
    ingenting (2
    • ho visste ingen ting
  • ting og tang
    ofte brukt om gjenstandar: eit og anna
    • finne fram ting og tang frå kjellaren;
    • butikken sel ting og tang til badet;
    • diskutere ting og tang under møtet
Сторінка статті

skjemdarverk

іменник середній

Походження

norrønt skemdarverk

Значення та вживання

skammeleg gjerning
Сторінка статті

tankelaus

прикметник

Значення та вживання

  1. som ikkje tenkjer seg om;
    Приклад
    • tankelause menneske
  2. som ikkje er gjennomtenkt;
    Приклад
    • ei tankelaus gjerning;
    • det kallar eg tankelaust
    • brukt som adverb:
      • handle tankelaust
Сторінка статті

skuldgjeven, skyldgjeven

прикметник

Значення та вживання

som påtalemakta mistenkjer for ei strafflagd gjerning;
Приклад
  • den skuldgjevne er i slekt med han som er krenkt;
  • dei var skuldgjevne for tjuveri
Сторінка статті

fersken 2

іменник незмінні

Фіксовані вирази

Сторінка статті