Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
92 результатів

Словник нюношка 92 oppslagsord

dikt

іменник середній

Походження

norrønt dikt, frå lågtysk; jamfør dikte

Значення та вживання

  1. poetisk produkt;
    (heilskap av) vers
    Приклад
    • skrive dikt;
    • lese dikt;
    • gje ut eigne dikt;
    • dikt og prosa
  2. noko oppdikta;
    Приклад
    • er det dikt eller sanning?
    • det er berre dikt
Сторінка статті

dikte

dikta

дієслово

Походження

norrønt dikta, av lågtysk dichten, påverka av latin dictare; jamfør diktere

Значення та вживання

  1. skape ein skjønnlitterær tekst;
    arbeide kunstnarleg med ord;
    jamfør dikt (1)
    Приклад
    • dikte ein song;
    • dikte ei historie;
    • dikte om kjærleik
  2. finne på;
    fantasere
    Приклад
    • dikte i hop ei skrøne;
    • dikte opp ei historie
Сторінка статті

seie fram

Значення та вживання

presentere eit dikt, ein bøn eller liknande utanåt;
Sjå: seie
Приклад
  • seie fram eit dikt
Сторінка статті

seie

seia

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt segja

Значення та вживання

  1. uttrykkje med ord eller tale;
    Приклад
    • ho seier at det regnar;
    • vil du seie noko?
    • han sa god natt;
    • ho har ikkje sagt eit ord i heile dag
  2. fortelje;
    Приклад
    • folk seier han drikk;
    • ikkje sei det til nokon;
    • dei seier at det spøkjer her;
    • kan du seie at eg kjem for seint i dag?
  3. bety
    Приклад
    • kva vil kunstnaren seie med dette verket?
    • dette sa meg ingenting
  4. gje ei personleg fråsegn;
    hevde, meine
    Приклад
    • kva seier du til dette?
    • eg kan ikkje seie eg liker det;
    • kva vil folk seie?
  5. avtale (2, 1), fastsetje
    Приклад
    • så seier vi 1500 kr for arbeidet;
    • lat oss seie det slik
  6. gje lyd;
    sende ut lyd
    Приклад
    • bang, sa geværet;
    • grisen seier nøff
  7. spå;
    varsle
    Приклад
    • det gjekk som han sa;
    • var det ikkje det eg sa!
    • det er ikkje godt å seie kva ho meiner

Фіксовані вирази

  • det vil seie
    med andre ord;
    det inneber;
    forkorta dvs.
    • eg kan ikkje, det vil seie at du må dra;
    • vil det seie at du er usamd?
  • du kan så seie
    det har du rett i
  • for å seie det med
    for å sitere
    • for å seie det med Ibsen: «Evig eies kun det tapte!»
  • ha noko å seie
    ha innverknad, vere viktig
    • alder har ikkje noko å seie i denne samanhengen;
    • det er ho som har noko å seie i denne bygda
  • lettare sagt enn gjort
    vanskelegare å gjere enn det ser ut til
    • å skrive ei bok er lettare sagt enn gjort
  • seie av
    fortelje, melde;
    varsle noko
    • du får seie av når du vil gå
  • seie fram
    presentere eit dikt, ein bøn eller liknande utanåt;
    deklamere (1)
    • seie fram eit dikt
  • seie frå
    gje beskjed om;
    fortelje til nokon
    • har du sagt frå om møtet i morgon?
    • eg seier frå når eg går
  • seie frå seg
    gje (munnleg) avkall på
    • eg seier frå meg stillinga mi som ordførar
  • seie føre
    rettleie, lære;
    instruere
    • ho sa føre korleis dei skulle gjere oppgåva
  • seie ja
    vere samd, godkjenne
  • seie opp
    • avsetje ein arbeidstakar frå ei stilling
      • verksemda måtte seie opp halvparten av arbeidstakarane
    • gje beskjed om at ein avsluttar eit arbeidsforhold
      • eg har sagt opp jobben min
    • avslutte eller avbestille eit abonnement, ein kontrakt eller liknande
      • ho sa opp avisa
  • seie på
    innvende mot;
    kritisere, utsetje på
    • kvaliteten var det ingenting å seie på;
    • ho hadde lite å seie på innsatsen;
    • denne oppgåva var det mykje å seie på!
  • seie til
    gje beskjed om;
    fortelje, melde;
    seie frå
    • du må seie til kor du går
  • som sagt
    brukt for å referere til eller oppsummere noko som har blitt sagt tidlegare
    • som sagt kan vi tene mykje pengar på denne måten;
    • eg har, som sagt, nett flytta
  • som sagt, så gjort
    slik det vart planlagt eller avtalt, vart det også utført, ofte raskt og effektivt
  • stutt/kort sagt
    i samandrag;
    med få ord
    • stutt sagt er det ein dårleg idé;
    • vi må kort sagt bry oss meir om kvarandre
  • så å seie
    nesten;
    bortimot
    • snøen er så å seie heilt borte
Сторінка статті

rytme

іменник чоловічий

Походження

frå gresk ‘bølgjerørsle’

Значення та вживання

  1. regelfast skifte i trykk eller styrke i musikk, poesi eller tale
    Приклад
    • eit dikt med rim og rytme;
    • songen har drivande rytmar
  2. i fleirtal: musikk
    Приклад
    • latinamerikanske rytmar
  3. regelfast rørsle eller skifte
    Приклад
    • rytmen i hjarteslaga;
    • føtene gjekk i ein jamn rytme
Сторінка статті

sonett

іменник чоловічий

Походження

frå italiensk, diminutiv av suono ‘klang, dikt’

Значення та вживання

verseform med 14 femfota jambiske verselinjer fordelte på fire strofer (med 4 + 4 + 3 + 3 linjer)
Сторінка статті

sjølvskriven

прикметник

Значення та вживання

  1. som ein har skrive sjølv
    Приклад
    • dei las sjølvskrivne dikt
  2. som utan tvil er best kvalifisert eller peikar seg naturleg ut til noko
    Приклад
    • han bør vere sjølvskriven til stillinga
  3. Приклад
    • ho var det sjølvskrivne midtpunktet
Сторінка статті

lese

lesa

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt lesa ‘plukke, samle, lese’, i tydinga ‘forsøkje å lære’ med innverknad frå latin legere ‘samle, lese’; jamfør lekse (1

Значення та вживання

  1. følgje (språk)teikn med auga og gje dei att som språk;
    forstå skriftteikn
    Приклад
    • lære å lese og skrive;
    • han las høgt for ungane før dei la seg;
    • ho sit og les i avisa;
    • eg har lese om han på nettet;
    • kan du lese av målaren?
    • eg er dårleg til å lese kart
  2. Приклад
    • eg les dette teiknet som R;
    • han vart fristilt (les: sagt opp);
    • lagkameraten greidde ikkje å lese pasninga
  3. seie fram etter skrift;
    Приклад
    • elevane las opp dikt for foreldra;
    • lese kveldsbøn;
    • lese for maten
  4. prøve å lære;
    studere
    Приклад
    • lese på leksene;
    • studentane les til eksamen;
    • ho las matematikk på universitetet
  5. gje (privat)undervisning
    Приклад
    • han les med dei før norskprøva

Фіксовані вирази

  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • lese nokon teksten
    irettesetje nokon
    • læraren las elevane teksten da halve klassa ikkje leverte i tide
  • lese seg til
    lære noko ved å lese
    • eg har lese meg til korleis eg skal sy i ein ny glidelås
  • lese tankane til nokon
    skjøne kva nokon tenkjer
  • lese ut
    gjere seg ferdig med (til dømes ei bok eller eit kapittel)
Сторінка статті

melodi

іменник чоловічий

Походження

frå gresk , av melos ‘song, melodi’ og ode ‘dikt, song’

Значення та вживання

  1. rekkje med tonar som følgjer etter kvarandre og utgjer ein heilskap
    Приклад
    • nynne ein melodi;
    • setje melodi til eit dikt;
    • visa går på melodien ‘Den dag kjem aldri’
  2. tonegang i eit språk eller ei ytring
    Приклад
    • lytte til melodien i språket
  3. i overført tyding: gjennomgangsmelodi (2)
    Приклад
    • same melodien går igjen i kommunar over heile landet

Фіксовані вирази

  • finne melodien
    finne saman (og lage god stemning);
    finne harmoni
    • gjestene og bygdefolket fann melodien
Сторінка статті

vise 1

іменник жіночий

Походження

norrønt vísa, opphavleg ‘måte å syngje på’

Значення та вживання

lyrisk eller episk dikt med einfelt innhald og melodi;
(folkeleg) song (2)
Приклад
  • syngje ei vise;
  • visa om Villemann og Magnill

Фіксовані вирази

  • den gamle visa
    noko ein ofte har høyrt før
  • enden på visa
    slutten på eit lengre hendingsforløp
  • halvkveden vise
    noko som ikkje blir sagt rett ut
    • høyre ei halvkveden vise
Сторінка статті