Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 30 oppslagsord

ause 2

ausa

verb

Opphav

norrønt ausa

Tyding og bruk

  1. ta opp væske eller laus masse med ei ause (1, 1) eller liknande
    Døme
    • ause or ei gryte;
    • ause opp suppe;
    • ause vatn over hovudet til dåpsbarnet;
    • ause tom ei tønne
  2. tømme (særleg for vatn);
    Døme
    • ause båten;
    • båten var lekk, så dei måtte til å ause
  3. Døme
    • regnet auste ned
  4. i overført tyding: kome med ein flaum av ord (i kjensleutbrot)
    Døme
    • ause frustrasjonen av seg
  5. i overført tyding: ta for seg;
    gjere seg nytte av (noko som finst i store mengder);
    bruke
    Døme
    • ause ut pengar;
    • ha rike kjelder å ause av;
    • ause på med ny kunnskap

ause 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ausa

Tyding og bruk

  1. rund behaldar eller skål med handtak, nytta til å ta opp væske eller laus masse med
    Døme
    • drikke av ausa
  2. innhald i ei ause (1, 1)
    Døme
    • to auser vatn

kave seg opp

Tyding og bruk

bli stressa;
ause seg opp;
Sjå: kave
Døme
  • du kavar deg opp over ingenting;
  • han kava seg veldig opp før eksamen

bøyke, bøykje

bøyka, bøykja

verb

Opphav

lågtysk buken, böken

Tyding og bruk

ause kokande lutoppløysning over (vasketøy og liknande) i eit kar

kave 3

kava

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt kafa ‘dukke’; samanheng med kav (1

Tyding og bruk

  1. slå eller fekte rundt seg med armar og bein;
    gjere ivrige rørsler med armar og bein
    Døme
    • han kava rundt i vatnet;
    • ho kavar seg gjennom myra
  2. Døme
    • han kavar mykje med barna

Faste uttrykk

  • kave seg opp
    bli stressa;
    ause seg opp
    • du kavar deg opp over ingenting;
    • han kava seg veldig opp før eksamen

øyster

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør auster (1

Tyding og bruk

stor ause

ølgås

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

særleg om eldre forhold: skål, utskoren som ei gås, til å ha liggjande i ølbollen for å drikke av eller ause med

døype

døypa

verb

Opphav

norrønt deypa ‘duppe’, samanheng med djup (2; duppe (2 og dåp

Tyding og bruk

  1. ta opp i den kristne kyrkja ved å ause vatn på eller dukke i vatn;
    Døme
    • eg døyper deg i namnet åt Faderen og Sonen og Den heilage ande;
    • la seg døype;
    • vere døypt og konfirmert i kyrkja
  2. innvie ved ein seremoni
    Døme
    • døype båten i sjampanje;
    • dei nye soldatane vart døypte
  3. gje namn
    Døme
    • han vart døypt Emil;
    • slåtten vart døypt Fjellbrura
  4. Døme
    • døype nokon i snø

knusling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å knusle
Døme
  • ause ut pengar utan knusling

ausregn

substantiv inkjekjønn

Opphav

av ause (2

Tyding og bruk

kraftig regn;