Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
87 результатів

Словник букмола 46 oppslagsord

sjakk

іменник чоловічий

Походження

norrønt skák femininum, opprinnelig persisk; samme opprinnelse som sjah etter kongen i spillet

Значення та вживання

brettspill (1) for to personer med 32 svarte og 32 hvite felt, der hver spiller har 16 svarte eller hvite brikker med ulike funksjoner og skal ta motstanderens brikker, og vinner er den som tar motstanderens konge
Приклад
  • spille sjakk;
  • spille et parti sjakk

Фіксовані вирази

  • holde i sjakk
    holde i age;
    holde under kontroll
Сторінка статті

spill 2, spell

іменник середній

Походження

av spille (3

Значення та вживання

  1. urolig bevegelse;
    veksling
    Приклад
    • nordlysets spill;
    • høstfjellets spill av farger
  2. livlig virksomhet
    Приклад
    • kreftenes frie spill
  3. Приклад
    • et spill med ord
  4. Приклад
    • et spill av tilfeldigheter
  5. organisert lek med regler, ofte med ball eller annet utstyr
    Приклад
    • dommeren satte spillet i gang;
    • laget viste godt spill;
    • ballen er ute av spill
  6. sett med kort, brikker eller lignende til å spille med
    Приклад
    • sjakk er et spill hvor en må tenke mye
  8. aktivitet der en satser penger eller lignende i håp om fortjeneste
    Приклад
    • tape penger i spill
  9. Приклад
    • det er forbudt å skyte tiur på spill
  10. Приклад
    • spillet på scenen var av ypperste klasse
  11. tilgjorthet
    Приклад
    • det er bare spill fra hans side
  12. enkelt parti, omgang av spill (2, 6)
    Приклад
    • vinne første spillet

Фіксовані вирази

  • avtalt spill
    hemmelig avtale til egen fordel
  • drive sitt spill med noen
    drive ap med noen;
    holde noen for narr
  • fritt spill
    spillerom
    • ha fritt spill;
    • gi fritt spill;
    • kommersielle krefter får fritt spill
  • gjøre gode miner til slett spill
    ikke vise misnøye;
    late som ingenting
  • ha en finger med i spillet
    være med, virke inn
  • høyt spill
    spill med stor innsats;
    dristig spill
  • sette på spill
    risikere å tape eller miste
    • sette æren på spill
  • sette ut av spill
    • overrumple, distrahere
      • den nye informasjonen satte dem helt ut av spill
    • hindre i å fungere eller delta
      • kneskaden har satt meg ut av spill i flere uker
  • slå spillet over ende
    brått avbryte noe
  • spill for galleriet
    falsk eller hyklersk opptreden brukt for å gjøre andre til lags
    • høringen var et spill for galleriet;
    • tomme ord og spill for galleriet
  • stå på spill
    være i fare for å gå tapt
    • store beløp kan stå på spill
Сторінка статті

stormester

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. høyeste leder av geistlig ridderorden, frimurerorden eller lignende
  2. ledende person på sitt felt
    Приклад
    • stormester i sjakk
Сторінка статті

sjakkturnering

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

Сторінка статті

sjakktrekk

іменник середній

Значення та вживання

  1. det å flytte en brikke i sjakk
  2. i overført betydning: nøye gjennomtenkt handling
    Приклад
    • et karrieremessig sjakktrekk
Сторінка статті

sjakkspiller

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som spiller sjakk
Сторінка статті

sjakkspill, sjakkspell

іменник середній

Значення та вживання

  1. (parti med) sjakk
  2. sett av brett og brikker til å spille sjakk med
Сторінка статті

holde i sjakk

Значення та вживання

holde i age;
holde under kontroll;
Se: sjakk
Сторінка статті

konge 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt konungr

Значення та вживання

  1. mannlig statsoverhode i et monarki;
    høvding i ættesamfunn
    Приклад
    • bli kronet til konge;
    • kongen og dronningen;
    • Hans Majestet Kongen vil være til stede
  2. i bestemt form entall: regjeringen
    Приклад
    • Kongen og Stortinget er sidestilte styringsorganer;
    • bli utnevnt av Kongen i statsråd
  3. hersker over et (tenkt) rike;
    Gud, Kristus
    Приклад
    • Kristus, kongenes konge
  4. person som er den ypperste eller mektigste i sitt slag eller på sitt område
    Приклад
    • han var konge i skisporet
  5. dyr som er det største eller gjeveste innen en gruppe, eller som har et utseende som kan assosieres med en konge;
    jamfør kongeørn
    Приклад
    • løven er dyrenes konge
  6. i kortspill: nest høyeste kort, mellom ess (2, 1) og dame (4)
    Приклад
    • ha konge og knekt på hånden
  7. i sjakk: viktigste brikke
    Приклад
    • sette kongen matt

Фіксовані вирази

  • i kongens klær
    i soldatuniform
  • kongen på haugen
    • barnelek hvor målet er å nå toppen av en haug først og hindre andre fra det samme
    • i overført betydning: person som har overtaket eller er toneangivende
      • han har vært kongen på haugen i miljøet i mange år;
      • juniorlaget var de virkelige kongene på haugen
  • kongens kar
    soldat
  • Kongens råd
    regjeringen
  • skogens konge
    elg
    • faren for å kollidere med skogens konge
Сторінка статті

holde noen/noe stangen

Значення та вживання

kontrollere noen eller noen;
holde noen eller noe i sjakk;
Se: stang
Сторінка статті

Словник нюношка 41 oppslagsord

sjakk

іменник чоловічий

Походження

norrønt skák f, gjennom lågtysk, opphavleg frå persisk; same opphav som sjah

Значення та вживання

brettspel (1) for to personar med 32 svarte og 32 kvite felt, der kvar spelar har 16 svarte eller kvite brikker, og skal ta motstandaren sine brikker og vinnaren er den som tar motstandaren sin konge
Приклад
  • spele sjakk;
  • spele eit parti sjakk

Фіксовані вирази

  • halde i sjakk
    halde i age;
    halde under kontroll
Сторінка статті

bukk 2

іменник чоловічий

Походження

frå tysk einen Bock schiessen ‘gjere ein bommert’; jamfør bukk (1

Значення та вживання

i sjakk: svært dårleg trekk
Приклад
  • det var ein bukk som ho skjemst over
Сторінка статті

stormeister

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. høgaste leiar av ein geistleg riddarorden, frimurarorden eller liknande
  2. leiande person på sitt felt
    Приклад
    • stormeister i sjakk
Сторінка статті

sjakkspelar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person som spelar sjakk
Сторінка статті

halde i sjakk

Значення та вживання

halde i age;
halde under kontroll;
Sjå: sjakk
Сторінка статті

sjakkturnering

іменник жіночий

Значення та вживання

Сторінка статті

sjakktrekk

іменник середній

Значення та вживання

  1. det å flytte ei brikke i sjakk
  2. i overført tyding: nøye taktisk handling
    Приклад
    • eit politisk sjakktrekk
Сторінка статті

sjakkspel

іменник середній

Значення та вживання

  1. (parti med) sjakk
  2. sett av brett og brikker til å spele sjakk med
Сторінка статті

spele

spela

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

av lågtysk spelen, spillen

Значення та вживання

  1. Приклад
    • sola spela i vassflata
  2. vere med i eller drive med lagspel eller liknande
    Приклад
    • spele fotball;
    • dei spela mot eit utanlandsk lag
  3. vere med i spel med kort, terningar eller liknande
    Приклад
    • spele sjakk
  4. satse pengar;
    vedde
    Приклад
    • spele lotto;
    • spele på travbana
  5. få fram, lage musikk
    Приклад
    • dei spelar på trekkspel;
    • foreldra spela plater i stua;
    • spele ein sonate
  6. utføre ei teaterrolle, filmrolle eller liknande
    Приклад
    • spele ei rolle dårleg;
    • spele revy;
    • teateret spelar no ‘Nokon kjem til å komme’ av Jon Fosse
  7. opptre som;
    Приклад
    • spele idiot
  8. om fugl: lage paringslyd
    Приклад
    • orrhanen spelar oppi åsen

Фіксовані вирази

  • spele ballen over til
    overlate neste trekk til
    • staten spelar ballen over til kommunane
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
  • spele eit høgt spel
    ta ein stor vågnad
  • spele fallitt
    mislykkast
    • prosjektet har spela fallitt
  • spele for galleriet
    opptre falskt og hyklersk for å gjere andre til lags
  • spele inn
    • lage opptak av (ein film, ei plate eller liknande)
      • filmen er spela inn i Noreg
    • gje inntekt ved framvisning (av film, teaterstykke eller liknande)
      • filmen har spela inn store summar
    • verke inn;
      ha noko å seie
      • fleire faktorar vil spele inn;
      • vêret spelar inn på inntrykket av turen
  • spele korta sine godt
    utnytte dei sjansane ein får
  • spele med
    vere delaktig i;
    ha verknad på
    • eg prøver å spele med i staden for å stride imot
  • spele med opne kort
    ikkje løyne noko
  • spele nokon eit puss
    lure eller narre nokon
  • spele nokon ut over sidelinja
    setje nokon ut av spel;
    gjere nokon makteslaus
  • spele opp
    byrje å spele musikk
    • spele opp til dans
  • spele på lag
    samarbeide
  • spele på mange strenger
    vere allsidig
  • spele på noko
    utnytte noko
    • spele medvite på noko
  • spele ut
    ha utspelet
  • spele ut mot
    setje opp mot (kvarandre)
Сторінка статті

utfordrar

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. person eller lag som møter tittelforsvarar i kamp
    Приклад
    • meisteren i sjakk møter utfordraren;
    • utfordraren slo verdsmeisteren
  2. person, gruppe eller liknande som oppmodar til kamp eller konkurranse;
    Приклад
    • den største politiske utfordraren til det regjerande partiet
Сторінка статті