Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
43 результатів

Словник букмола 18 oppslagsord

kone

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt kona

Значення та вживання

  1. kvinnelig ektefelle;
    gift kvinne
    Приклад
    • ha kone og barn;
    • mann og kone;
    • kona på gården
  2. eldre kvinne
    Приклад
    • en gammel kone
Сторінка статті

male seg inn i et hjørne

Значення та вживання

selvforskyldt sette seg i en vanskelig situasjon;
Приклад
  • han har malt seg inn i et hjørne ved å utsette gavekjøpet til kona i siste liten
Сторінка статті

male 2

дієслово

Походження

norrønt mála; fra lavtysk malen

Значення та вживання

  1. dekke med maling
    Приклад
    • male huset;
    • male stolen hvit
  2. lage et maleri
    Приклад
    • male landskapsbilder;
    • Tidemand har malt ‘Haugianerne’
  3. i overført betydning: framstille, uttrykke
    Приклад
    • overraskelsen stod malt i ansiktet hennes;
    • han maler situasjonen temmelig svart

Фіксовані вирази

  • male fanden på veggen
    svartmale tilstanden eller framtiden
  • male med bred pensel
    skildre i kraftige og tydelige ordelag
  • male seg
    sminke seg
  • male seg inn i et hjørne
    selvforskyldt sette seg i en vanskelig situasjon
    • han har malt seg inn i et hjørne ved å utsette gavekjøpet til kona i siste liten
  • male ut
    skildre på en levende og utførlig eller overdrevent måte
    • male ut alle tenkelige risikoer
Сторінка статті

igjen

прислівник

Походження

jamfør norrønt í gegn ‘imot’

Значення та вживання

  1. tilbake til samme sted
    Приклад
    • komme hjem igjen etter en reise;
    • kom snart igjen!
  2. tilbake på samme sted
    Приклад
    • holde igjen;
    • la paraplyen ligge igjen hjemme;
    • han lever igjen etter at kona døde
  3. på ny
    Приклад
    • begynne på skolen igjen etter ferien;
    • gjøre noe om igjen;
    • er du nå der igjen?
  4. brukt om forhold eller tilstand som er slutt eller blir opprettet på ny
    Приклад
    • finne noe igjen;
    • foten ble fort bra igjen;
    • bygge huset opp igjen
  5. brukt i uttrykk for å lukke, fylle og lignende
    Приклад
    • smelle igjen døra;
    • lukk igjen vinduet!
    • knytte igjen sekken;
    • skisporene føk fort igjen
  6. brukt for å angi at noe er latt tilbake eller er til rest
    Приклад
    • ha noe igjen for bryet;
    • dette skal du få igjen for!
    • det er litt igjen på flaska

Фіксовані вирази

  • igjen og igjen
    på nytt og på nytt;
    om igjen og om igjen
    • de gjorde den samme feilen igjen og igjen
  • sitte igjen
    måtte bli igjen på skolen etter skoletid som straff
  • ta igjen
    • nå igjen;
      innhente
      • syklisten tok meg igjen
    • gjøre motstand;
      hevne
      • barn som aldri tar igjen når de blir slått
    • gjøre opp for;
      kompensere
      • ta igjen for mange dårlige år
Сторінка статті

hjørne

іменник середній

Походження

jamfør norrønt hyrna femininum og mellomnorsk hyrni nøytrum; av horn

Значення та вживання

  1. vinkel(parti), spiss mellom to sammenløpende linjer, sider, vegger, gater eller lignende
    Приклад
    • et kvadrat har fire hjørner;
    • komme i full fart rundt hjørnet;
    • butikken ligger på hjørnet mellom Havnegata og Sjøgata
  2. Приклад
    • plassere lenestolen i et hjørne;
    • sitte borte i et hjørne
  3. Приклад
    • Latin-Amerika er et urolig hjørne av verden
  4. vanskelig situasjon der en kjenner seg presset eller fastlåst
    Приклад
    • politikerne ble trengt opp i et hjørne;
    • de prøver å tvinge oss opp i et hjørne;
    • hun følte seg presset inn i et hjørne
  5. Приклад
    • være i det vanskelige hjørnet

Фіксовані вирази

  • like om hjørnet
    nær forestående
  • male seg inn i et hjørne
    selvforskyldt sette seg i en vanskelig situasjon
    • han har malt seg inn i et hjørne ved å utsette gavekjøpet til kona i siste liten
Сторінка статті

den 2

детермінатив демонстративний

Походження

norrønt þann, þenn, akkusativ av sá ‘den’

Значення та вживання

3. person entall femininum og maskulinum, trykksterkt
Приклад
  • den jenta liker jeg;
  • er det den bilen?
  • foran relativsetning:
    • kvinner blir ofte referert til som datter eller kona til den og den;
    • hun er ikke den som gir opp

Фіксовані вирази

  • den og den
    brukt om noen eller noe som ikke er nærmere presisert
    • før ble kvinner ofte referert til som datter eller kona til den og den;
    • de tror at alt blir bra bare de får den og den ferieturen
Сторінка статті

skråblikk

іменник середній

Значення та вживання

  1. blikk til siden
    Приклад
    • med et skråblikk bort på kona
  2. humoristisk vinkling
    Приклад
    • morsomme skråblikk på hverdagslivet
Сторінка статті

mishandling

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

det å mishandle
Приклад
  • være mistenkt for grov mishandling av kona
Сторінка статті

konebil

іменник чоловічий

Значення та вживання

bil nummer to i en familie (som særlig brukes av kona)
Сторінка статті

bondekjerring

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

kona til en bonde
Сторінка статті

Словник нюношка 25 oppslagsord

kone

іменник жіночий

Походження

norrønt kona

Значення та вживання

  1. kvinneleg ektefelle;
    gift kvinne
    Приклад
    • ha kone og barn;
    • mann og kone;
    • kona på garden
  2. eldre kvinne
    Приклад
    • ei gammal kone
Сторінка статті

vater

іменник середній

Походження

kortform av vaterpass

Значення та вживання

  1. instrument som syner om ei flate er vassrett (2 (eller loddrett (1));
  2. vassrett stilling

Фіксовані вирази

  • i vater
    • i vassrett (2 stilling
      • montere taket heilt i vater
    • i (mental) balanse
      • han trong måndagen for å kome seg i vater etter helga
  • ute av vater
    • ikkje lenger i vassrett (2 stilling
      • benken er litt ute av vater
    • i (mental) ubalanse
      • han var heilt ute av vater da kona drog
Сторінка статті

som 2

підрядний сполучник

Походження

norrønt sem; seint norrønt som og sum

Значення та вживання

  1. brukt ved samanlikning;
    som liknar, på same måten som;
    Приклад
    • arbeide søndag som måndag;
    • svart som ein feiar;
    • det var som fanden;
    • vere blid som alltid;
    • ingenting var som før;
    • vere som ein far for ein;
    • sitje som på nåler;
    • han pusta som ein blåsebelg;
    • rekne nokon som sin eigen;
    • som det står skrive
  2. brukt om eigenskap, rolle eller kategori
    Приклад
    • her leikte eg som barn;
    • som forfattar har ho gjort det godt;
    • han jobbar som sjukepleiar;
    • du er minst like smart som eg er;
    • metall som gull, sølv og kopar
  3. brukt om føremål eller oppgåve
    Приклад
    • bruke noko som mønster;
    • bruke ein stokk som våpen;
    • få noko som gåve;
    • tene som ei orsaking
  4. innleier ei leddsetning som uttrykkjer måte, tilstand eller grunngjeving
    Приклад
    • du skulle skamme deg, som du syter;
    • som stoda er no, held vi oss heime;
    • kom som du er;
    • trøytt som han var, gjekk han rett i seng
  5. innleier ei leddsetning som uttrykkjer handling, utvikling eller tid;
    etter kvart som, medan
    Приклад
    • som dagane gjekk, vart det lysare;
    • som vi sat der og prata, gjekk det i døra
  6. innleier ei adjektivisk leddsetning (tidlegare kalla relativsetning som seier noko om eit anna ledd i same frase
    Приклад
    • den kona som du ser der borte, er naboen min;
    • bladet, som var dyrt, hadde fine bilete;
    • den garden som han var oppvaksen på;
    • hit som vi no er komne;
    • det er eg som har gjort det;
    • det gjekk gale, noko som var venta
  7. brukt saman med adverb i superlativ for å forsterke
    Приклад
    • medan dei slost som verst;
    • som oftast er vi på hytta i helgene;
    • han var innom som snarast
  8. brukt i utrop for å uttrykkje høg grad
    Приклад
    • som du tullar;
    • å, som det lyser;
    • som eg har sakna deg!

Фіксовані вирази

  • som om
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer ei hypotetisk samanlikning
    • det såg ut som om lynet hadde slått ned;
    • ho heldt fram som om ingenting hadde skjedd
  • som så
    brukt til å skildre storleik
    • treet var vel så høgt som så
Сторінка статті

skilje 2

skilja

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt skilja, opphavleg ‘kløyve’

Значення та вживання

  1. fjerne eller føre frå kvarandre
    Приклад
    • skilje borken frå veden;
    • skilje to som slåst;
    • skilje gutar og jenter
  2. lage grense;
    dele
    Приклад
    • høge fjell skil dei to dalane
  3. gjere ulik
    Приклад
    • det er mykje som skil dei;
    • det skilde berre tre sekund mellom første- og andremann
  4. gjelde, vedkome
    Приклад
    • kva skil det deg?
  5. halde frå kvarandre
    Приклад
    • ho kunne ikkje skilje dei frå kvarandre

Фіксовані вирази

  • skilje klinten frå kveiten
    skilje det verdilause frå det verdifulle
  • skilje lag
    gå frå kvarandre
  • skilje seg
    • løyse seg opp;
      sprekke
      • fløyten skil seg
    • løyse opp ekteskap
      • han vil skilje seg frå kona si
  • skilje seg av med
    bli kvitt
    • skilje seg av med avfallsstoff
  • skilje seg ut
    • vere ulik andre
      • han tør å skilje seg ut;
      • det er spesielt ei oppleving som skil seg ut
    • løyse seg ut frå noko
      • serum skil seg ut når blod levrar seg
  • skilje ut
    • velje eller pluke ut
      • skilje ut områda som er eigna for utbygging
    • utsondre
      • kroppen skil ut adrenalin og endorfin
Сторінка статті

morganatisk

прикметник

Походження

av mellomalderlatin (matrimonium ad) morganaticam ‘(ekteskap med) morgongåve (men ikkje del i eigedomen til mannen)'; av gammalhøgtysk morgan ‘morgon(gåve)'

Фіксовані вирази

  • morganatisk ekteskap
    ekteskap mellom ein mann av fyrsteleg ætt og ei kvinne av lågare rang der kona (og barna) ikkje får arverett;
    ekteskap til venstre hand
Сторінка статті

hus

іменник середній

Походження

norrønt hús

Значення та вживання

  1. bygning (med tak og vegger) brukt til bu- eller tilhaldsstad for menneske og dyr, til lagringsstad og liknande
    Приклад
    • byggje hus;
    • ha både hus og hytte;
    • eit hus med tre etasjar;
    • setje opp nye hus på garden
  2. Приклад
    • ha hus og heim;
    • vere herre i eige hus;
    • kona i huset;
    • stelle i huset
  3. personar som bur i eit hus;
    husstand, huslyd, familie
    Приклад
    • vekkje heile huset;
    • ein ven av huset
  4. kongeleg eller adeleg familie eller slekt
    Приклад
    • huset Habsburg styrte Austerrike-Ungarn
  5. del av nasjonalforsamling i visse land
  6. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som tener som overbygning
  7. brukt som etterledd i samansetningar som nemner større forretningstiltak
  8. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ein type behaldar eller hylster
  9. brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som vernar
  10. i spel: kombinasjon av tre kort av éin talverdi og to kort med anna verdi i kortspel;
    kombinasjon av tre terningar med same tal uage og to terningar med same tal auge i yatzy

Фіксовані вирази

  • fullt hus
    • sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
      • artisten samla fullt hus kvar kveld
    • i poker: tre kort med same talverdi i kombinasjon med eit par kort med anna verdi
    • beste moglege resultat
      • skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde
  • gå hus forbi
    ikkje bli lagd merke til, ikkje bli oppfatta
    • humoristiske poeng går publikum hus forbi;
    • mykje av det som vart sagt, gjekk hus forbi
  • gå mann av huse
    gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
  • halde ope hus
    ta imot gjester utan særskild innbeding
  • hus under kvar busk
    tilhaldsstad kor som helst
  • i hus
    under tak;
    innandørs
    • få avlinga i hus;
    • kome i hus før uvêret bryt laus
  • ikkje til å vere i hus med
    umogleg å bu saman med
  • på huset
    • på arbeidsplassen;
      internt
      • vi jobbar med idéutvikling her på huset
    • som blir betalt av ein restaurant eller liknande
      • denne ølflaska er på huset
Сторінка статті

han

займенник

Походження

norrønt hann, akkusativ hann, dativ honum, genitiv hans

Значення та вживання

  1. brukt om person eller annan skapning av hankjønn (1) og om ting eller omgrep med namn av hankjønn (2) når desse er (rekna for) eller blir kjende i samanhengen:
    Приклад
    • far min sa at han skulle gjere det;
    • der kjem Ola, han spring;
    • eg spurde han kva han eigenleg meinte;
    • fanden har hestehov, og han haltar;
    • ormen freste høgt, men han hogg ikkje;
    • båten rulla, men han kantra ikkje
    • brukt etter ei setning for å ta opp att og utheve subjektet:
      • guten var snill, han
    • med eit etterfølgjande ledd som avgrensar innhaldet av pronomenet:
      • han var småbrukar, faren
    • brukt rett etter eit trykksterkt substantiv for å ta opp att dette:
      • kofferten, han kan du ta
    • brukt føre mannsnamn:
      • han Per;
      • han far
    • i genitiv:
      • den hatten er hans;
      • kona hans Gunnar
    • brukt som peikande pronomen:
      • han med den blå genseren;
      • han er det!
  2. brukt med tyding nær det ubundne pronomenet ein:
    Приклад
    • han må nok passe seg i dag det er så glatt
  3. brukt med same tyding som det om luft- og vêrtilhøve:
    Приклад
    • han regnar, er kald, blæs
  4. i uttrykk:
    Приклад
    • vere tidleg på han – vere tidleg oppe

Фіксовані вирази

  • vere på han
    vere full
Сторінка статті

ute av vater

Значення та вживання

Sjå: vater
  1. ikkje lenger i vassrett (2 stilling
    Приклад
    • benken er litt ute av vater
  2. i (mental) ubalanse
    Приклад
    • han var heilt ute av vater da kona drog
Сторінка статті

morganatisk ekteskap

Значення та вживання

ekteskap mellom ein mann av fyrsteleg ætt og ei kvinne av lågare rang der kona (og barna) ikkje får arverett; ekteskap til venstre hand;
Сторінка статті

breiddmed

прийменник

Значення та вживання

ved sida av;
Приклад
  • gå breiddmed kona si
  • brukt som adverb
    • barna låg i rommet breiddmed
Сторінка статті