Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
23 результатів

Словник букмола 15 oppslagsord

disposisjon

іменник чоловічий

Походження

fra latin; av disponere

Значення та вживання

  1. strukturert inndeling (1) av innholdet i en skriftlig eller muntling framstilling
    Приклад
    • en klar disposisjon;
    • moren hjalp ham med å sette opp disposisjon
  2. (fri) rådighet
    Приклад
    • stille til disposisjon;
    • stå til disposisjon for noen
  3. det å disponere (2) over noe;
    Приклад
    • gjøre sine disposisjoner;
    • bankdirektøren ble kritisert for uheldige disposisjoner
  4. det å være disponert for noe
    Приклад
    • ha disposisjon for en sykdom;
    • forandringene kan knyttes til arvelige disposisjoner
Сторінка статті

skjelett

іменник середній

Походження

gjennom tysk; fra gresk skeleton (soma) ‘uttørket (kropp)'

Значення та вживання

  1. system av knokler hos virveldyr som støtter kroppen, gir den form og beskytter de indre organene;
    Приклад
    • trening er bra for skjelettet;
    • de fant et skjellet av en fugl
  2. ytre beskyttende lag av horn, kalk eller kitin hos virvelløse dyr
  3. bærende konstruksjon noe er bygd opp rundt;
    stativ, ramme
    Приклад
    • skjelettet til hytta er klart
  4. grunnelement eller skjema som en framstilling eller lignende er bygd på;
    Приклад
    • skjelettet til rapporten er klart

Фіксовані вирази

  • skjelett i skapet
    noe ubehagelig, for eksempel umoralsk eller kriminelt, fra fortiden som en vil holde skjult
    • presidenten hadde flere skjeletter i skapet;
    • vi har alle et skjelett eller to i skapet
Сторінка статті

stå til tjeneste

Значення та вживання

stå til disposisjon for å hjelpe til;
Приклад
  • jeg står til tjeneste om det skulle være noe
Сторінка статті

tjeneste

іменник чоловічий

Походження

norrønt þjónusta

Значення та вживання

  1. handling som er til hjelp for noen;
    Приклад
    • gjøre noen en tjeneste;
    • kan jeg be om en tjeneste?
  2. det å ha stilling på en arbeidsplass;
    Приклад
    • søke tjeneste;
    • få permisjon etter endt tjeneste;
    • pensjonere seg etter lang og tro tjeneste;
    • melde seg til tjeneste på et sykehus
  3. gren innenfor statsapparat eller større institusjon
    Приклад
    • statens diplomatiske tjenester
  4. kortord for militærtjeneste;
    Приклад
    • gjøre tjeneste i marinen
  5. behandling (1), arbeid (1) eller vare (1 som en institusjon, etat eller et firma tilbyr
    Приклад
    • selge sine tjenester;
    • sikre høy kvalitet på offentlige tjenester;
    • tilby en bred vifte av tjenester
  6. det å jobbe eller handle til gagn for noe eller noen
    Приклад
    • være til tjeneste for andre;
    • et liv i miljøets tjeneste
  7. dataprogram som utfører bestemte oppgaver;
    Приклад
    • en nettbasert tjeneste;
    • lansere en ny tjeneste for fildeling

Фіксовані вирази

  • gjøre tjeneste som
    fungere som
    • skolebygningen gjorde tjeneste som pensjonat
  • hemmelig tjeneste
    etterretningstjeneste
    • de amerikanske hemmelige tjenester
  • ivrig i tjenesten
    som anstrenger seg utover det normale for å gjøre en god jobb
    • politibetjenten var litt vel ivrig i tjenesten
  • stå til tjeneste
    stå til disposisjon for å hjelpe til
    • jeg står til tjeneste om det skulle være noe
  • være i tjeneste hos
    arbeide for
    • være i tjeneste hos kongen
Сторінка статті

tjene

дієслово

Походження

norrønt þjóna, þéna

Значення та вживання

  1. motta penger for utført arbeid
    Приклад
    • tjene penger;
    • tjene 200 kr timen;
    • han jobber hardt og tjener godt
  2. være tilsatt;
    ha stilling
    Приклад
    • tjene som hushjelp;
    • tjene på en gård
  3. stille seg selv til disposisjon;
    vie seg til
    Приклад
    • tjene fedrelandet;
    • tjene Herren;
    • tjene en god sak
  4. være til hensikt for;
    Приклад
    • foreningen tjener sosiale formål;
    • loven tjener naturens interesser

Фіксовані вирази

  • se seg tjent med
    se fordelen av
    • de ser seg tjent med dagens løsning
  • tjene fett
    få stor avkastning
    • tjene fett på boligsalget
  • tjene inn
    få inn tilsvarende pengesum som en har tapt eller brukt på å kjøpe noe
    • investeringene var tjent inn etter omtrent et år
  • tjene på
    • ha pengemessig gevinst av
      • tjene på aksjene sine
    • ha fordel av
      • partiet vil tjene på å være mer synlige
  • tjene seg opp
    samle opp penger
    • tjene seg opp noen kroner før ferien
  • tjene seg rik på
    få en stor formue ved hjelp av
    • tjene seg rik på aksjer;
    • tjene seg søkkrik på gründervirksomhet
  • tjene som
    fungere som
    • en stein fikk tjene som bord;
    • storesøsteren tjener som eksempel for sine søsken
  • tjene til
    ha som hensikt, være godt for
    • uenigheten tjener bare til å gjøre dem ulykkelige;
    • hva skal det tjene til?
  • tjene til livets opphold
    forsørge seg
    • slite med å tjene til livets opphold;
    • mange tjener til livets opphold på sjøen
  • være tjent med
    ha nytte av
    • være tjent med mer fritid;
    • laget er nok best tjent med å ta noen dagers hvile
Сторінка статті

til

прийменник

Походження

norrønt til

Значення та вживання

  1. om bestemmelsessted eller mål:
    Приклад
    • dra fra sted til sted;
    • følge noen til døra;
    • gå til tannlegen;
    • sette seg til pianoet;
    • sette barn til verden;
    • er den virkelig til meg?
    • stille til disposisjon;
    • bli til noe (stort);
    • skride til verket;
    • være kalt til misjonær;
    • gjøre seg til narr;
    • lese til artium;
    • sette noen til å gjøre noe;
    • stå til regnskap;
    • ha tillit til, sette sin lit til noe(n);
    • ha kjennskap til de nye planene;
    • tiltykning til regn
  2. om bevegelse i retning av noe, også om det å vende mot:
    Приклад
    • snu ryggen til noen;
    • gripe, ta til flaska – begynne å drikke;
    • utsikt til sjøen;
    • ansikt til ansikt;
    • nikke, smile til noen;
    • være villig til forlik;
    • se tegn til bedring
    • som adverb:
      • strømme til;
      • slippe til;
      • friskne til
  3. om grense for noe:
    Приклад
    • tomta strekker seg ned til vannkanten;
    • stå i vann til knes;
    • en sum avgrenset oppover til kr 70 000;
    • frisk bris til liten kuling;
    • til døden skiller oss at;
    • drive til vanvidd;
    • verden står ikke til påske – uttrykk for forbauselse;
    • fra dag til dag;
    • et hus til 3 millioner
  4. om formål:
    Приклад
    • utnytte situasjonen til egen fordel;
    • få en bok til gjennomsyn;
    • komme til hjelp;
    • redskap til å grave med;
    • ringe inn til skoletimen;
    • ha til hensikt;
    • råde en til å ta toget;
    • duge til noe;
    • kle seg til fest;
    • blott til lyst;
    • ha grunn til å gråte;
    • hjelpe til;
    • skitne (seg) til;
    • det må til – det er nødvendig
  5. om evne, mulighet:
    Приклад
    • ha mot til å si ifra;
    • være i stand til å sykle;
    • en dør er til å låse
  6. om forbindelse, tilhørighet:
    Приклад
    • høre til;
    • knytte seg til, være bundet til noen;
    • en dram til maten;
    • det ligger til slekta;
    • Fru Inger til Østeraad av Ibsen;
    • jeg har ikke sett noe til henne;
    • et troll til kjerring;
    • hunden til naboen
  7. om tidspunkt:
    Приклад
    • alt til sin tid;
    • til samme tid;
    • nå til dags;
    • fra 1940 til 1945;
    • til og med – se med (2
  8. i faste uttrykk med styring i genitiv:
    Приклад
    • til lands og til vanns;
    • gå til alters;
    • gjøre alle til lags;
    • ha noe til låns;
    • være til salgs;
    • ha til gode;
    • komme til rette
  9. i uttrykk som
    Приклад
    • jeg er den siste til å bebreide deg;
    • du skulle holde deg for god til å lyve;
    • dyret er for stort til å være en grevling
    • som adverb:
      • en gang til;
      • hvordan står det til? – hvordan har du (De) det?
      • være glad til – være fornøyd uansett utfall

Фіксовані вирази

  • gi seg til kjenne
    opplyse om hvem (hvor) en er
  • slå til
    godta et tilbud; vise seg å være riktig
  • til køys
    (gå) til sengs
  • vise til
    peke på;
    oppgi (som kilde eller lignende)
  • være til
    finnes, eksistere
Сторінка статті

stille 5

дієслово

Походження

norrønt stilla, påvirket av tysk, beslektet med stall og stå

Значення та вживання

  1. Приклад
    • stille opp en stige;
    • stille noe fra seg på bordet;
    • stille saken på hodet;
    • stille noe til disposisjon;
    • stille ut varene sine;
    • stille opp en kalkyle;
    • jeg har ikke noe å stille opp (med) mot henne – ingenting jeg skulle ha sagt;
    • stille seg i spissen for noe;
    • stille seg i veien for en;
    • stille opp troppene;
    • stille seg laglig til for hogg;
    • stille (seg) som kandidat ved et valg;
    • stille en overfor et valg;
    • stille en fritt
    • som adjektiv i perfektum partisipp:
      • være godt, dårlig (økonomisk) stilt
  2. sette på et visst punkt, regulere, avpasse
    Приклад
    • stille klokka;
    • stille forgasseren
    • stemme instrument
      • stille fela
  3. arte seg, ligge an
    Приклад
    • da stiller saken seg annerledes
    • innta det eller det standpunkt
      • stille seg imøtekommende, uvillig;
      • stille seg skeptisk til noe
    • skaffe til veie
      • stille mannskap, utstyr;
      • stille sikkerhet, garanti
    • sette opp
      • stille en diagnose
    • sette fram
      • stille et spørsmål;
      • stille betingelser
    • love (3
      • stille en noe i utsikt
    • møte, innfinne seg
      • stille til start
Сторінка статті

disponibel

прикметник

Походження

av disponere

Значення та вживання

som er til rådighet;
som er ledig (3)
Приклад
  • sette inn alt disponibelt mannskap;
  • alle spillerne er disponible til kampen;
  • han må være disponibel døgnet rundt

Фіксовані вирази

  • disponibel inntekt
    inntekt en har til rådighet når skatter og faste utgifter er betalt
    • husholdningenes disponible inntekter er mangedoblet
Сторінка статті

kontantbeholdning

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

mengde med kontanter en har til disposisjon
Сторінка статті

diatese

іменник чоловічий

Походження

av gresk dia- og thesis ‘oppstilling, tilstand’; av dia-

Значення та вживання

  1. i medisin: disposisjon for en sykdom
  2. i grammatikk: betegnelse for forholdet mellom subjektet og verbalhandlingen
    Приклад
    • aktiv, passiv og medium er diateser
Сторінка статті

Словник нюношка 8 oppslagsord

disposisjon

іменник чоловічий

Походження

frå latin; av disponere

Значення та вживання

  1. strukturert inndeling (1) av innhaldet i ei skriftleg eller munnleg framstilling
    Приклад
    • ein klar disposisjon;
    • disposisjonen er sett opp punktvis
  2. (fritt) rådvelde
    Приклад
    • ha til disposisjon;
    • stå til disposisjon for nokon
  3. det å disponere (2) over noko;
    Приклад
    • klubben sine disposisjonar var fornuftige;
    • manglande tilsyn med dei økonomiske disposisjonane
  4. det å vere disponert for noko
    Приклад
    • ha disposisjon for ein sjukdom;
    • genetiske disposisjonar er sjølvsagt viktige
Сторінка статті

skjelett

іменник середній

Походження

gjennom tysk; frå gresk skeleton (soma) ‘uttørka (kropp)'

Значення та вживання

  1. system av knoklar hos virveldyr som stør kroppen, gjev han form og vernar indre organ;
    Приклад
    • skjelettet vårt treng kalsium;
    • arkeologane grov fram fleire skjelett av husdyr
  2. ytre vernande lag av horn, kalk eller kitin hos virvellause dyr
  3. berande konstruksjon som noko er bygd opp rundt;
    stativ, ramme
    Приклад
    • arbeidarane har allereie reist skjelettet til huset;
    • det er berre skjelettet att av tårnet
  4. grunndrag eller skjema som ei framstilling eller liknande er bygd på;
    Приклад
    • skjelettet til artikkelen er klart

Фіксовані вирази

  • skjelett i skapet
    noko ubehageleg, til dømes umoralsk eller kriminelt, frå fortida som ein vil halde skjult
    • leiaren hadde fleire skjelett i skapet
Сторінка статті

til 1

прийменник

Походження

norrønt til, oftast med genitiv

Значення та вживання

  1. brukt til å uttrykkje reise(mål), sluttpunkt for ei rørsle:
    Приклад
    • køyre til byen;
    • reise til fjells, sjøs;
    • kome til gards;
    • gå til altars;
    • gå, setje seg til bords;
    • gå, leggje seg til sengs;
    • søkke til botnar el. til botns;
    • dra frå stad til stad;
    • følgje (nokon) til døra;
    • gå til dokteren;
    • spele ballen til nokon
    • brukt for å uttrykkje rørsle i ei viss retning:
      • vike til sides;
      • ta av til høgre;
      • vere festa til noko;
      • gå heim, be, ha, få til middag(s);
      • kome til (verda) – bli fødd;
      • setje barn til verda;
      • vakne til ein ny dag;
      • gje noko til nokon;
      • stille til disposisjon;
      • tale til folket;
      • bli til noko (stort);
      • gå til verket – gå i gang;
      • gå hardt til verks – fare hardt fram;
      • vere kalla til misjonær;
      • gjere nokon til lygnar, narr;
      • lese, stryke til eksamen;
      • kome til rette(s), til sin rett;
      • ha tillit til;
      • setje si lit til noko(n);
      • ha, få kjennskap til;
      • tiltjukning til snø
    • som adverb:
      • strøyme til;
      • kome til;
      • slå til – hende; godta eit tilbod;
      • friskne til;
      • isen frys til;
      • lyte, måtte til – måtte gje seg; måtte gjere noko
  2. brukt for å uttrykkje tilstand:
    Приклад
    • liggje til sengs;
    • stå til rors;
    • vere langt til havs;
    • sitje til bords;
    • vere til stades;
    • reise til fots;
    • stå til rådvelde;
    • hus til leige;
    • ha til eige
      • stå lagleg til;
      • det står bra til;
      • vere glad til;
      • halde til (på ein stad)
  3. brukt til å uttrykkje retning, rørsle, overgang:
    Приклад
    • utsyn til sjøen;
    • snu ryggen til noko(n);
    • ta til gråten, kniven;
    • ta til beins;
    • andlet til andlet;
    • lytte, smile til noko(n);
    • referere, syne til ei sak;
    • vere villig til noko;
    • teikn til betring;
    • fryse til is;
    • trollet vart til stein;
    • bli kåra, utnemnd, vald til bisp;
    • kome til syne(s)
  4. brukt for å uttrykkje grense, tidspunkt:
    Приклад
    • åkeren når ned til elva;
    • stå i vatn til knes el. knea;
    • eit oppgåvesvar til toppkarakter;
    • her er rom til tolv;
    • bli ferdig til våren;
    • vente til seinare;
    • flytte inn til jul;
    • til dauden skil oss;
    • kjøpe bil til hundre tusen;
    • det kostar frå fem til ti tusen;
    • frå 1972 til i dag;
    • til same tid;
    • alt til si tid;
    • til alle tider;
    • no til dags
  5. brukt for å uttrykkje føremål:
    Приклад
    • ta åkeren til veg;
    • ordne alt til eigen fordel;
    • få boka til gjennomsyn;
    • kome til hjelp;
    • reiskap til å grave med;
    • rope inn til mat;
    • rå til noko;
    • duge til noko;
    • kle seg til fest;
    • ha graut til middag(s);
    • ha pengar til bil;
    • ha noko til merke;
    • høve til bonde;
    • vere noko, mykje til talar;
    • til gagns – grundig; sjå gagn
  6. brukt for å uttrykkje evne, høve, utveg, årsak:
    Приклад
    • vere dårleg til beins;
    • i form til å sykle;
    • vere til glede, til hjelp, til skade, til sorg;
    • ein skuff til å låse;
    • grunn til å gråte;
    • vere opphav til noko
  7. brukt for å uttrykkje samband, omsyn:
    Приклад
    • knyte seg til noko(n);
    • drikke vatn til maten;
    • høyre til;
    • det ligg til slekta;
    • bispen til Agder;
    • bli rekna til familien;
    • har du sett noko til det?
    • ein tulling til mann
  8. brukt for å uttrykkje samanlikning:
    Приклад
    • for stor til å gråte;
    • for god til å kaste;
    • ho er klok til å vere så lita;
    • ha råd til, rett til noko
  9. brukt for å uttrykkje eigedomstilhøve, årsak:
    Приклад
    • mor til jenta;
    • bror til snikkaren – åt, av;
    • ha bispen til morbror – som;
    • nykelen til huset
  10. brukt framfor infinitivsmerke:
    Приклад
    • vere snar til å gå
  11. i samansetningar med adverb:
    Приклад
    • inntil;
    • opptil el. opp til
  12. som konjunksjon: til dess at
    Приклад
    • eg blir her til ho kjem;
    • han sprang til han stupte

Фіксовані вирази

  • sleppe til
    få plass;
    få vere med
    • han slepp ikkje til på kjøkenet
  • slumpe til
    hende på slump
  • ta til
    byrje, starte
  • vere til
    finnast, eksistere
Сторінка статті

disponibel

прикметник

Походження

av disponere

Значення та вживання

som er til disposisjon (2);
som er til rådvelde;
som er ledig (3)
Приклад
  • kundane får mindre disponibelt på konto;
  • alt disponibelt mannskap er ute;
  • vere disponibel for oppdrag;
  • desse midlane vil bli disponible frå i morgon

Фіксовані вирази

  • disponibel inntekt
    inntekt ein har til rådevelde når skattar og faste utgifter er betalte
    • folk flest vil få høgare disponibel inntekt
Сторінка статті

fristille

fristilla

дієслово

Значення та вживання

  1. gjere fri og sjølvstyrt
    Приклад
    • fristille statlege verksemder
  2. stille til fri disposisjon
    Приклад
    • regjeringa vil fristille midlar til forsking
  3. seie opp
    Приклад
    • bedrifta har permittert og fristilt store delar av arbeidsstokken
Сторінка статті

diatese

іменник чоловічий

Походження

av gresk dia- og thesis ‘oppstilling, tilstand’; av dia-

Значення та вживання

  1. i medisin: disposisjon for ein sjukdom
  2. i grammatikk: nemning for forholdet mellom subjektet og verbalhandlinga
    Приклад
    • aktiv, passiv og medium er diatesar
Сторінка статті

folio

іменник чоловічий

Походження

av latin (in) folio ‘(i) heilt blad’

Значення та вживання

  1. om eldre forhold: bokformat der høgda er minst 35 cm eller kvart ark er bretta éin gong
  2. om eldre forhold: dobbelside i rekneskapsprotokoll
  3. bankinnskot med låg rente og fri disposisjon;
    Приклад
    • innskot på folio
Сторінка статті

foliokonto

іменник чоловічий

Значення та вживання

bankkonto med låg rente og fri disposisjon
Сторінка статті