Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
187 результатів

Словник букмола 95 oppslagsord

dikt

іменник середній

Походження

norrønt dikt, fra lavtysk; jamfør dikte

Значення та вживання

  1. poetisk produkt;
    (enhet av) vers
    Приклад
    • lese dikt;
    • skrive dikt;
    • et vakkert dikt;
    • gi ut egne dikt;
    • dikt og prosa
  2. noe oppdiktet;
    Приклад
    • er det dikt eller sannhet?
    • løgn og forbannet dikt
Сторінка статті

dikte

дієслово

Походження

norrønt dikta, av lavtysk dichten, påvirket av latin dictare; jamfør diktere

Значення та вживання

  1. forfatte en skjønnlitterær tekst;
    arbeide kunstnerisk med ord;
    jamfør dikt (1)
    Приклад
    • dikte en vise;
    • dikte om livet på sjøen
  2. finne på;
    fantasere
    Приклад
    • du dikter!
    • dikte opp en historie
Сторінка статті

romanse

іменник чоловічий

Вимова

romanˋse eller  romanˋgse

Походження

av gammelfransk romanz ‘fortelling eller dikt på det romanske folkespråket’

Значення та вживання

  1. kort, fortellende og stemningsfylt dikt
  2. musikk til romanse (1);
    lyrisk og melodisk musikkstykke
    Приклад
    • en romanse av Schumann;
    • Griegs romanser
  3. romantisk forhold;
    Приклад
    • innlede en romanse på ferieturen
Сторінка статті

titteldikt

іменник середній

Значення та вживання

dikt som har den samme tittelen som samlingen det står i
Сторінка статті

sølvalder

іменник чоловічий

Значення та вживання

forestilling om en mindre kreativ eller original periode like etter en gullalder (2)
Приклад
  • en samling dikt fra romersk sølvalder;
  • operettens sølvalder
Сторінка статті

si fram

Значення та вживання

presentere et dikt, en bønn eller lignende utenat;
Se: si
Приклад
  • han sa fram et vers for klassen
Сторінка статті

si 3

дієслово

Походження

norrønt segja

Значення та вживання

  1. uttrykke med ord eller tale;
    Приклад
    • si noe morsomt;
    • hun sier at det regner;
    • sa du noe?
    • han sa god natt til oss;
    • de har knapt sagt et ord i hele dag
  2. fortelle;
    meddele, varsle
    Приклад
    • folk sier han drikker;
    • ikke si det til noen;
    • det blir sagt at det spøker her
  3. bety
    Приклад
    • hva vil kunstneren si med dette kunstverket?
    • navnet sier meg ingenting
  4. framføre en personlig vurdering;
    erklære, hevde, mene
    Приклад
    • jeg kan ikke si jeg liker det;
    • hva sier du til dette?
    • hva vil folk si?
  5. avtale (1, 1), fastsette
    Приклад
    • la oss si i morgen klokka ni;
    • da sier vi det sånn
  6. gi lyd;
    sende ut en lyd
    Приклад
    • pang, sa pistolen;
    • kua sier mø
  7. spå;
    varsle
    Приклад
    • det gikk som hun sa;
    • var det ikke det jeg sa;
    • det er ikke godt å si hva hun forstod

Фіксовані вирази

  • det vil si
    med andre ord;
    det betyr;
    forkortet dvs.
    • første termin, det vil si januar, februar og mars
  • du kan så si
    det har du rett i
  • for å si det med
    for å sitere
    • for å si det med Aasen: «Gjev eg var i eit varmare land!»
  • ha noe å si
    ha betydning eller innflytelse;
    være viktig
    • seieren hadde noe å si på motivasjonen til spillerne;
    • alder har ikke noe å si i denne sammenhengen
  • kort sagt
    med få ord, i sammendrag
    • kort sagt var det en genial idé;
    • kort sagt må vi bry oss mer om hverandre
  • lettere sagt enn gjort
    vanskeligere å utføre enn det ser ut til
    • å skrive en bok er lettere sagt enn gjort
  • si fra
    gi beskjed om;
    melde, varsle
    • hun sa fra om at hun ikke kunne komme;
    • sier du fra når du går?
  • si fra seg
    gi avkall på;
    gi opp
    • han sa fra seg vervet som leder
  • si fram
    presentere et dikt, en bønn eller lignende utenat;
    deklamere (1)
    • han sa fram et vers for klassen
  • si ja
    være enig, godkjenne
  • si opp
    • avskjedige en arbeidstaker
      • bedriften måtte si opp flere ansatte
    • gi beskjed om at en avslutter et arbeidsforhold
      • jeg har sagt opp jobben min
    • avslutte eller avbestille et abonnement, en kontrakt eller lignende
      • han sa opp avisen
  • si på
    utsette på;
    kritisere, innvende mot
    • det er ingenting å si på stilen hennes;
    • sjefen hadde mye å si på arbeidet vårt;
    • det var lite å si på arbeidslysten
  • som sagt
    brukt for å referere til eller oppsummere noe som nylig har blitt sagt tidligere
    • som sagt kan vi spare mye penger på denne måten;
    • målet vårt er, som sagt, å arrangere en vellykket festival
  • som sagt, så gjort
    slik det ble planlagt eller avtalt, ble det også utført, ofte raskt og effektivt
  • så å si
    nesten, bortimot
    • stadion var så å si fullsatt
Сторінка статті

sonett

іменник чоловічий

Походження

fra italiensk, diminutiv av suono ‘klang, dikt’

Значення та вживання

verseform med 14 femfotete jambiske verselinjer fordelt på fire strofer (med 4+4+3+3 linjer)
Сторінка статті

vise 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt vísa, opprinnelig ‘måte å synge på’

Значення та вживання

lyrisk eller episk dikt med enkelt innhold og enkel melodi;
(folkelig) sang (2)
Приклад
  • synge en vise;
  • visa om Bendik og Årolilja

Фіксовані вирази

  • den gamle visa
    noe en ofte har hørt før
  • enden på visa
    slutten på et langt hendelsesforløp
  • halvkvedet vise
    noe som ikke sies rett ut
    • ideen begynte som en halvkvedet vise
Сторінка статті

vers

іменник середній

Походження

norrønt vers; av latin versus ‘vending’

Значення та вживання

  1. linje i strofe (1) eller dikt;
    Приклад
    • strofen har fire vers;
    • skrive talen på vers
  2. gruppe av verselinjer som hører sammen;
    Приклад
    • synge alle tre versene
  3. Приклад
    • skrive vers
  4. del av kapittel i Bibelen
    Приклад
    • Johannes’ evangelium kapittel 3 vers 16 (Joh 3,16)

Фіксовані вирази

  • synge på siste verset
    nærme seg slutten
Сторінка статті

Словник нюношка 92 oppslagsord

dikt

іменник середній

Походження

norrønt dikt, frå lågtysk; jamfør dikte

Значення та вживання

  1. poetisk produkt;
    (heilskap av) vers
    Приклад
    • skrive dikt;
    • lese dikt;
    • gje ut eigne dikt;
    • dikt og prosa
  2. noko oppdikta;
    Приклад
    • er det dikt eller sanning?
    • det er berre dikt
Сторінка статті

dikte

dikta

дієслово

Походження

norrønt dikta, av lågtysk dichten, påverka av latin dictare; jamfør diktere

Значення та вживання

  1. skape ein skjønnlitterær tekst;
    arbeide kunstnarleg med ord;
    jamfør dikt (1)
    Приклад
    • dikte ein song;
    • dikte ei historie;
    • dikte om kjærleik
  2. finne på;
    fantasere
    Приклад
    • dikte i hop ei skrøne;
    • dikte opp ei historie
Сторінка статті

seie fram

Значення та вживання

presentere eit dikt, ein bøn eller liknande utanåt;
Sjå: seie
Приклад
  • seie fram eit dikt
Сторінка статті

seie

seia

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt segja

Значення та вживання

  1. uttrykkje med ord eller tale;
    Приклад
    • ho seier at det regnar;
    • vil du seie noko?
    • han sa god natt;
    • ho har ikkje sagt eit ord i heile dag
  2. fortelje;
    Приклад
    • folk seier han drikk;
    • ikkje sei det til nokon;
    • dei seier at det spøkjer her;
    • kan du seie at eg kjem for seint i dag?
  3. bety
    Приклад
    • kva vil kunstnaren seie med dette verket?
    • dette sa meg ingenting
  4. gje ei personleg fråsegn;
    hevde, meine
    Приклад
    • kva seier du til dette?
    • eg kan ikkje seie eg liker det;
    • kva vil folk seie?
  5. avtale (2, 1), fastsetje
    Приклад
    • så seier vi 1500 kr for arbeidet;
    • lat oss seie det slik
  6. gje lyd;
    sende ut lyd
    Приклад
    • bang, sa geværet;
    • grisen seier nøff
  7. spå;
    varsle
    Приклад
    • det gjekk som han sa;
    • var det ikkje det eg sa!
    • det er ikkje godt å seie kva ho meiner

Фіксовані вирази

  • det vil seie
    med andre ord;
    det inneber;
    forkorta dvs.
    • eg kan ikkje, det vil seie at du må dra;
    • vil det seie at du er usamd?
  • du kan så seie
    det har du rett i
  • for å seie det med
    for å sitere
    • for å seie det med Ibsen: «Evig eies kun det tapte!»
  • ha noko å seie
    ha innverknad, vere viktig
    • alder har ikkje noko å seie i denne samanhengen;
    • det er ho som har noko å seie i denne bygda
  • lettare sagt enn gjort
    vanskelegare å gjere enn det ser ut til
    • å skrive ei bok er lettare sagt enn gjort
  • seie av
    fortelje, melde;
    varsle noko
    • du får seie av når du vil gå
  • seie fram
    presentere eit dikt, ein bøn eller liknande utanåt;
    deklamere (1)
    • seie fram eit dikt
  • seie frå
    gje beskjed om;
    fortelje til nokon
    • har du sagt frå om møtet i morgon?
    • eg seier frå når eg går
  • seie frå seg
    gje (munnleg) avkall på
    • eg seier frå meg stillinga mi som ordførar
  • seie føre
    rettleie, lære;
    instruere
    • ho sa føre korleis dei skulle gjere oppgåva
  • seie ja
    vere samd, godkjenne
  • seie opp
    • avsetje ein arbeidstakar frå ei stilling
      • verksemda måtte seie opp halvparten av arbeidstakarane
    • gje beskjed om at ein avsluttar eit arbeidsforhold
      • eg har sagt opp jobben min
    • avslutte eller avbestille eit abonnement, ein kontrakt eller liknande
      • ho sa opp avisa
  • seie på
    innvende mot;
    kritisere, utsetje på
    • kvaliteten var det ingenting å seie på;
    • ho hadde lite å seie på innsatsen;
    • denne oppgåva var det mykje å seie på!
  • seie til
    gje beskjed om;
    fortelje, melde;
    seie frå
    • du må seie til kor du går
  • som sagt
    brukt for å referere til eller oppsummere noko som har blitt sagt tidlegare
    • som sagt kan vi tene mykje pengar på denne måten;
    • eg har, som sagt, nett flytta
  • som sagt, så gjort
    slik det vart planlagt eller avtalt, vart det også utført, ofte raskt og effektivt
  • stutt/kort sagt
    i samandrag;
    med få ord
    • stutt sagt er det ein dårleg idé;
    • vi må kort sagt bry oss meir om kvarandre
  • så å seie
    nesten;
    bortimot
    • snøen er så å seie heilt borte
Сторінка статті

rytme

іменник чоловічий

Походження

frå gresk ‘bølgjerørsle’

Значення та вживання

  1. regelfast skifte i trykk eller styrke i musikk, poesi eller tale
    Приклад
    • eit dikt med rim og rytme;
    • songen har drivande rytmar
  2. i fleirtal: musikk
    Приклад
    • latinamerikanske rytmar
  3. regelfast rørsle eller skifte
    Приклад
    • rytmen i hjarteslaga;
    • føtene gjekk i ein jamn rytme
Сторінка статті

sonett

іменник чоловічий

Походження

frå italiensk, diminutiv av suono ‘klang, dikt’

Значення та вживання

verseform med 14 femfota jambiske verselinjer fordelte på fire strofer (med 4 + 4 + 3 + 3 linjer)
Сторінка статті

sjølvskriven

прикметник

Значення та вживання

  1. som ein har skrive sjølv
    Приклад
    • dei las sjølvskrivne dikt
  2. som utan tvil er best kvalifisert eller peikar seg naturleg ut til noko
    Приклад
    • han bør vere sjølvskriven til stillinga
  3. Приклад
    • ho var det sjølvskrivne midtpunktet
Сторінка статті

lese

lesa

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt lesa ‘plukke, samle, lese’, i tydinga ‘forsøkje å lære’ med innverknad frå latin legere ‘samle, lese’; jamfør lekse (1

Значення та вживання

  1. følgje (språk)teikn med auga og gje dei att som språk;
    forstå skriftteikn
    Приклад
    • lære å lese og skrive;
    • han las høgt for ungane før dei la seg;
    • ho sit og les i avisa;
    • eg har lese om han på nettet;
    • kan du lese av målaren?
    • eg er dårleg til å lese kart
  2. Приклад
    • eg les dette teiknet som R;
    • han vart fristilt (les: sagt opp);
    • lagkameraten greidde ikkje å lese pasninga
  3. seie fram etter skrift;
    Приклад
    • elevane las opp dikt for foreldra;
    • lese kveldsbøn;
    • lese for maten
  4. prøve å lære;
    studere
    Приклад
    • lese på leksene;
    • studentane les til eksamen;
    • ho las matematikk på universitetet
  5. gje (privat)undervisning
    Приклад
    • han les med dei før norskprøva

Фіксовані вирази

  • lese mellom linjene
    forstå noko som ikkje er direkte uttrykt
  • lese nokon teksten
    irettesetje nokon
    • læraren las elevane teksten da halve klassa ikkje leverte i tide
  • lese seg til
    lære noko ved å lese
    • eg har lese meg til korleis eg skal sy i ein ny glidelås
  • lese tankane til nokon
    skjøne kva nokon tenkjer
  • lese ut
    gjere seg ferdig med (til dømes ei bok eller eit kapittel)
Сторінка статті

melodi

іменник чоловічий

Походження

frå gresk , av melos ‘song, melodi’ og ode ‘dikt, song’

Значення та вживання

  1. rekkje med tonar som følgjer etter kvarandre og utgjer ein heilskap
    Приклад
    • nynne ein melodi;
    • setje melodi til eit dikt;
    • visa går på melodien ‘Den dag kjem aldri’
  2. tonegang i eit språk eller ei ytring
    Приклад
    • lytte til melodien i språket
  3. i overført tyding: gjennomgangsmelodi (2)
    Приклад
    • same melodien går igjen i kommunar over heile landet

Фіксовані вирази

  • finne melodien
    finne saman (og lage god stemning);
    finne harmoni
    • gjestene og bygdefolket fann melodien
Сторінка статті

vise 1

іменник жіночий

Походження

norrønt vísa, opphavleg ‘måte å syngje på’

Значення та вживання

lyrisk eller episk dikt med einfelt innhald og melodi;
(folkeleg) song (2)
Приклад
  • syngje ei vise;
  • visa om Villemann og Magnill

Фіксовані вирази

  • den gamle visa
    noko ein ofte har høyrt før
  • enden på visa
    slutten på eit lengre hendingsforløp
  • halvkveden vise
    noko som ikkje blir sagt rett ut
    • høyre ei halvkveden vise
Сторінка статті