Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
1161 результатів

Словник букмола 1054 oppslagsord

bestemt

прикметник

Вимова

bestemˊt

Походження

av bestemme

Значення та вживання

  1. som ikke er tilfeldig;
    Приклад
    • ved bestemte anledninger;
    • han kom i en bestemt hensikt;
    • spise til bestemte tider
  2. uten innslag av tvil;
    Приклад
    • ha bestemte meninger;
    • gå med bestemte skritt;
    • stemmen var klar og bestemt
  3. i språkvitenskap om adjektiv og substantiv: som merker eller er merket som kjent
    Приклад
    • ‘jenta’ er bestemt form av ‘jente’;
    • ‘den’ og ‘de’ er bestemte artikler

Фіксовані вирази

  • på det mest bestemte
    på det sterkeste
Сторінка статті

bestemme

дієслово

Вимова

bestemˊme

Походження

fra lavtysk , opprinnelig ‘gjøre fast’

Значення та вживання

  1. treffe avgjørelse om, avgjøre;
    Приклад
    • bestemme tidspunktet for et møte;
    • her er det jeg som bestemmer;
    • det har vi ikke bestemt ennå
  2. brukt som adjektiv: avgjørende
    Приклад
    • virke bestemmende på noe;
    • være bestemmende for noe
  3. Приклад
    • bestemme et skips posisjon;
    • bestemme en plante

Фіксовані вирази

  • bestemme seg
    treffe en beslutning, avgjøre, lande på
    • de bestemte seg for den røde kommoden;
    • vi har bestemt oss for å reise i morgen;
    • nøle med å bestemme seg
Сторінка статті

system

іменник середній

Походження

fra gresk ‘sammenstilling’

Значення та вживання

  1. helhet av enkelte deler som hører sammen
  2. måte noe er organisert på;
    Приклад
    • ordne noe etter et bestemt system;
    • sette noe i system
  3. planmessig sammenstilling eller helhet;
    oversikt ordnet etter visse prinsipper
    Приклад
    • Linnés botaniske system;
    • filosofiske systemer
  4. administrativ oppbygning eller organisering
    Приклад
    • vårt politiske system bygger på folkestyre og parlamentarisme

Фіксовані вирази

  • få ut av systemet
    legge bak seg;
    bli fri fra, glemme (2
    • spillerne måtte få tapet ut av systemet;
    • de måtte få følelsene for hverandre ut av systemet;
    • jeg har fått opplevelsen ut av systemet
  • sette i system
    organisere eller strukturere for å skape oversikt og orden
    • de nye rutinene ble satt i system
  • system i galskapen
    fornuft og sammenheng i noe tilsynelatende kaotisk eller meningsløst
Сторінка статті

-ant 1

іменник чоловічий

Походження

samme opprinnelse som -ant (2; jamfør -ent (1

Значення та вживання

suffiks brukt for å betegne noe(n) med en bestemt egenskap;
i ord som demonstrant og okkupant
Сторінка статті

soldat

іменник чоловічий

Походження

fra italiensk, av soldare ‘lønne’; av latin solidus ‘gullmynt’

Значення та вживання

  1. person som gjør militær tjeneste, særlig som menig (2)
    Приклад
    • norske soldater i FNs tjeneste
  2. menig i militært organiserte grupper utenfor Forsvaret
    Приклад
    • være soldat i Frelsesarmeen

Фіксовані вирази

  • Ola soldat
    typisk norsk soldat
    • Ola soldat er for dårlig trent
  • Tordenskjolds soldater
    mindre gruppe personer som stadig går igjen i en bestemt sammenheng, for eksempel ved fordeling av politiske verv
Сторінка статті

apostelgjerning

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

i bestemt form entall: navn på Det nye testamentets beskrivelse av apostelenes liv og gjerninger
Приклад
  • lese et skriftord fra Apostelgjerningene
Сторінка статті

ufør

прикметник

Походження

jamfør før (1

Значення та вживання

  1. ikke i stand til (å utføre noe bestemt);
    ikke kapabel;
    uskikket;
    jamfør arbeidsufør
    Приклад
    • han er ufør til sitt nåværende arbeid
  2. som på grunn av sykdom eller skade har varig nedsatt funksjonsevne
    Приклад
    • han har blitt ufør
    • brukt som substantiv:
      • folketrygdens ytelser til uføre
Сторінка статті

vrang

прикметник

Походження

norrønt (v)rangr

Значення та вживання

  1. med innsiden ut;
    vrengt
    Приклад
    • strømpebuksa var vrang
    • brukt som adverb:
      • ta genseren vrangt på
  2. om maske (2: som en lager ved å trekke tråden gjennom en løkke fra baksiden;
    til forskjell fra rett (3, 4)
    Приклад
    • et mønster med rette og vrange masker
    1. brukt som adverb:
      • strikke rett og vrangt
    2. brukt som substantiv:
      • strikke en rett og en vrang
  3. som ikke er riktig (i en bestemt situasjon);
    uriktig, falsk;
    feil
    Приклад
    • felle vrange dommer;
    • vite hva som er rett og vrangt i livet
    • brukt som adverb:
      • svelge vrangt
  4. som volder bry;
    Приклад
    • det var et vrangt arbeid
    • brukt som adverb:
      • stedet ligger vrangt til
  5. som er tverr og stri;
    Приклад
    • ikke vær så vrang, da!
    • være vrien og vrang;
    • være vrang i ord

Фіксовані вирази

  • slå seg vrang
    • gjøre seg vanskelig;
      bli trassig og sta
      • hesten slo seg vrang;
      • minstegutten slår seg vrang når han skal sove
    • slutte å virke som normalt
      • motoren slo seg vrang;
      • magen hadde slått seg vrang
Сторінка статті

tverr

прикметник

Походження

norrønt þverr, egentlig ‘som går på tvers’

Значення та вживання

  1. jamfør tverrstanse
    Приклад
    • en tverr vending til venstre
  2. Приклад
    • han sa tvert nei til forslaget
  3. Приклад
    • være tverr og mutt
Сторінка статті

skape

дієслово

Походження

norrønt skapa

Значення та вживання

  1. gi en bestemt form;
    Приклад
    • være pent skapt
  2. la oppstå, la bli til
    Приклад
    • i begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda;
    • det er ikke mening skapt i slikt
  3. brukt som adjektiv: som er blitt til, som fins;
    tenkelig
    Приклад
    • hver skapte dag
  4. få i stand;
    frambringe
    Приклад
    • skape noe nytt;
    • de skapte seg en framtid i USA;
    • det er bra at noen skaper blest om problemet
    • brukt som adjektiv:
      • skapende virksomhet;
      • ha skapende evner;
      • en skapende kunstner
  5. være årsak til;
    Приклад
    • skape forventninger;
    • beskjeden skapte uro og forvirring

Фіксовані вирази

  • ikke det skapte grann
    absolutt ingenting
  • skape om
    omdanne, omforme;
    endre;
    forvandle
  • skape seg
    • gjøre seg annerledes enn en virkelig er;
      oppføre seg unaturlig;
      gjøre seg til
      • ikke skap deg!
    • gjøre seg umulig;
      slå seg vrang
      • treåringen hylte og skapte seg
  • skape seg til
    gjøre seg annerledes enn en virkelig er;
    gjøre seg til;
    skape seg (1)
    • de forsto at han skapte seg til
  • skape seg vrang
    gjøre seg stri og vrang (5)
  • være som skapt for/til
    passe svært godt til
    • de er som skapt for hverandre;
    • hun er som skapt til oppgaven
Сторінка статті

Словник нюношка 107 oppslagsord

bestemd, bestemt

прикметник

Вимова

bestemˊd eller  bestemˊt

Походження

av bestemme

Значення та вживання

  1. fast(sett);
    Приклад
    • på ein bestemd dag;
    • ho gjorde det utan nokon bestemd grunn;
    • ete til bestemde tider
  2. Приклад
    • gje eit bestemt svar;
    • vere fast og bestemd;
    • ha bestemde meiningar;
    • gå med bestemde skritt
    • brukt som adverb:
      • setje seg bestemt imot noko;
      • det trur eg bestemt ikkje

Фіксовані вирази

  • på det mest bestemde
    på det sterkaste
Сторінка статті

bestemme

bestemma

дієслово

Вимова

bestemˊme

Походження

frå lågtysk opphavleg ‘gjere fast’

Значення та вживання

  1. ta avgjerd om noko;
    Приклад
    • her er det eg som bestemmer;
    • det er bestemt at slike varer er tollpliktige
  2. brukt som adjektiv: verke avgjerande på
    Приклад
    • verke bestemmande på;
    • økonomien er bestemmande for politikken
  3. konstatere, slå fast
    Приклад
    • bestemme ein skipsposisjon;
    • bestemme ei plante

Фіксовані вирази

  • bestemme seg
    setje seg føre, avgjere
    • eg har bestemt meg for å reise i morgon;
    • dei bestemte seg for den gule sofaen
Сторінка статті

rollebyte

іменник середній

Значення та вживання

  1. byte av roller (1 i samband med teater eller liknande
    Приклад
    • rollebytte mellom skodespelarane
  2. i overført tyding: byte av kven som har ein bestemt funksjon eller status
    Приклад
    • eit politisk rollebyte
Сторінка статті

rolle 1

іменник жіночий

Походження

gjennom tysk og fransk, opphavleg ‘papirrull’; same opphav som rulle (1

Значення та вживання

  1. person eller figur som ein skodespelar skal framstille
    Приклад
    • få rolla som Nora i skodespelet;
    • spele rolla si heilt nydeleg
  2. replikkar og moglege innslag av song og dans som ein skodespelar skal framføre i eit teaterstykke eller ein film;
    Приклад
    • lære rolla si
  3. i overført tyding: måte å framstille seg på som skil seg frå korleis ein verkeleg er
    Приклад
    • ta på seg rolla som offer i saka
  4. part eller del av noko med ein bestemt funksjon eller status;
    oppgåve, plass
    Приклад
    • få ei viktig rolle i prosjektet;
    • media si rolle i samfunnet
  5. uskrivne reglar og mønster for vere- og handlemåte,særleg knytt til ein viss sosial posisjon eller status
    Приклад
    • ta rolla som barnevakt på alvor

Фіксовані вирази

  • falle ut av rolla
    • gløyme innlært rollespel;
      jamfør rolle (1, 2)
      • skodespelaren fall ut av rolla og gløymde neste replikk
    • gløyme eller kome ut av ein innlært måte å vere på;
      gløyme seg, miste tråden;
      jamfør rolle (1, 5)
      • dei måtte for all del ikkje falle ut av rolla som pålitelege seljarar
  • ha spela ut rolla si
    ikkje vere viktig lenger
  • spele ei rolle
    ha noko å seie;
    påverke
    • det dårlege vêret kan ha spela ei rolle for dei dårlege avlingane;
    • det spelar inga rolle
Сторінка статті

mild

прикметник

Походження

norrønt mildr

Значення та вживання

  1. som ikkje er skarp eller sterk i smak, lukt eller oppleving;
    behageleg;
    Приклад
    • suppa er mild og rund i smaken;
    • ei såpe med mild lukt;
    • eit mildt vaskemiddel;
    • eit mildt lys
  2. med moderat kraft eller intensitet;
    Приклад
    • symptoma var milde;
    • tablettane gjev berre milde biverknader
    • brukt som adverb
      • dette var overraskande, for å seie det mildt;
      • du ser mildt sagt trøytt ut
  3. godlynt, venleg, varsam
    Приклад
    • vere mild i blikket;
    • han snakka med mild stemme
  4. skånsam, overberande, ikkje streng
    Приклад
    • ein mild dom;
    • ho styrte med mild, men bestemt hand
  5. om vêr, klima: som ikkje er kaldt, men heller ikkje særleg varmt
    Приклад
    • mildt vêr;
    • ein mild vind
  6. brukt i utrop
    Приклад
    • du milde himmel!
    • milde moses!
    • milde måne!
  7. gjevmild, rundhanda, raus (2, 1)
    Приклад
    • donasjon frå ei mild stifting

Фіксовані вирази

  • milde gåver
    rause gåver (til velgjerdsføremål)
    • vere avhengig av milde gåver frå private
Сторінка статті

spuriøs

прикметник

Походження

frå engelsk

Значення та вживання

som berre tilsynelatande har ei bestemt årsak;
falsk, tilfeldig
Приклад
  • spuriøs samanheng;
  • eit påvist samband kan vere spuriøst
Сторінка статті

dotter

іменник жіночий

Походження

norrønt dóttir

Значення та вживання

  1. kvinne eller jente i høve til foreldra sine;
    til skilnad frå son
    Приклад
    • få ei dotter;
    • dottera mi;
    • mor og dotter;
    • dotter av ein sjukepleiar;
    • dei har ein son og to døtrer;
    • den to år gamle dottera;
    • den yngste dottera
  2. i overført tyding: jente eller kvinne med ein bestemt tilhøyrsel til ein stad, ein tid, eller eit folk
    Приклад
    • ei dotter av si tid;
    • ei dotter av borgarskapet

Фіксовані вирази

  • vere dottera til far sin
    likne far sin
  • vere dottera til mor si
    likne mor si
Сторінка статті

teleologi

іменник чоловічий

Походження

av gresk telos ‘ende, mål’ og -logi

Значення та вживання

lære som går ut på at alt som er og skjer, er bestemt på førehand og har eit føremål
Сторінка статті

telefonnummer

іменник середній

Значення та вживання

unik talkombinasjon ein bruker for å ringje ein bestemt telefonabonnent
Приклад
  • kva er telefonnummeret ditt?
  • i Noreg har telefonnummera åtte siffer
Сторінка статті

sedimentasjon

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. det at partiklar blir avleira som eit lag i eit bestemt område
Сторінка статті