Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
75 результатів

Словник букмола 33 oppslagsord

bonde

іменник чоловічий

Походження

norrønt búandi, bóndi, opprinnelig presens partisipp av búa ‘fastboende’

Значення та вживання

  1. person som driver jordbruk på egen gård og lever av det;
  2. person som bor på bygda
  3. særlig om eldre forhold: gårdmann;
    til forskjell fra husmann og strandsitter
  4. gårdbruker med stor gård;
    til forskjell fra småbruker
  5. sjakkbrikke med laveste verdi
Сторінка статті

bergmann

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. i folketro: bergtuss
  2. om eldre forhold: gruvearbeider
    Приклад
    • Johan Falkbergets forfedre var bønder og bergmenn
Сторінка статті

stand 3

іменник чоловічий

Походження

fra tysk; samme opprinnelse som stand (1

Значення та вживання

  1. om eldre forhold: hver av de sosiale gruppene samfunnet i middelalderen var delt inn i
    Приклад
    • geistlighet, adel, borgere og bønder var de fire stender i middelalderens samfunn;
    • hver stand hadde sine plikter og rettigheter
  2. etterledd som karakteriserer yrke;
Сторінка статті

selveiende, sjøleiende

прикметник

Значення та вживання

  1. som er selveier
    Приклад
    • selveiende bønder
  2. som en eier selv
    Приклад
    • selveiende jord
Сторінка статті

pleie 1

іменник жіночий або чоловічий

Походження

av pleie (2

Значення та вживання

  1. det å pleie et sykt eller svakt menneske eller dyr
    Приклад
    • pasienten fikk god pleie;
    • rusavhengige som trenger pleie
  2. det å holde (en del av) kroppen ren og sunn
    Приклад
    • bruke mye tid og penger på personlig pleie
  3. det å holde noe i god stand
    Приклад
    • bønder som driver god pleie av kulturlandskapet;
    • blomster trenger pleie og stell

Фіксовані вирази

  • i pleie
    innlosjert med pass og tilsyn
Сторінка статті

allianse

іменник чоловічий

Вимова

-anˊse eller  -anˊgse

Походження

fra fransk; se alliere

Значення та вживання

forbund, avtale om gjensidig støtte, særlig i krig
Приклад
  • nye allianser;
  • en allianse mellom bønder og fiskere;
  • den hellige allianse – forbund mellom Russland, Østerrike og Preussen i 1815;
  • Rød Valgallianse;
  • Nato-alliansen
Сторінка статті

melkekvote, mjølkekvote

іменник чоловічий

Значення та вживання

tillatt mengde melk som en melkeprodusent kan produsere i løpet av et år;
jamfør kvote
Приклад
  • mange bønder solgte melkekvotene sine
Сторінка статті

sytten 1

детермінатив квантифікатор

Походження

norrønt sjaután, opprinnelig ‘sju’ og ‘ti’

Значення та вживання

grunntallet 17
Приклад
  • sytten bønder;
  • en 17 år gammel gutt
Сторінка статті

krisehjelp

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

hjelp for å komme over en krise
Приклад
  • krisehjelp til tørkerammede bønder
Сторінка статті

bondeætt

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

ætt, slekt av bønder
Приклад
  • være av gammel bondeætt
Сторінка статті

Словник нюношка 42 oppslagsord

bonde

іменник чоловічий

Походження

norrønt bóndi, búandi, opphavleg presens partisipp av búa ‘bu, ha bustad’

Значення та вживання

  1. person som driv jordbruk på eigen (eigne) gard(ar) og lever av det;
  2. person som bur på bygda
  3. særleg før: gardmann; til skilnad frå husmann og strandsitjar
  4. gardmann med heller stor gard; til skilnad frå småbrukar
  5. sjakkbrikke med lågaste verdi
Сторінка статті

slag i trynet

Значення та вживання

uventa uhell eller nederlag;
Sjå: tryne
Приклад
  • forslaget er eit slag i trynet for bønder over heile landet
Сторінка статті

tryne 1

іменник середній

Походження

norrønt trýni

Значення та вживання

  1. langstrekt snute på visse dyr
    Приклад
    • grisen stikk trynet i søla
  2. Приклад
    • bli kvit i trynet;
    • få eit slag midt i trynet;
    • eg vil ikkje sjå trynet på ho

Фіксовані вирази

  • gå på trynet
  • heilt på trynet
    svært dumt eller dårleg;
    bak mål, idiotisk
    • vedtaket er heilt på trynet
  • ikkje tole trynet på
    ikkje fordra;
    mislike, avsky (2
    • slike folk toler eg ikkje trynet på
  • slag i trynet
    uventa uhell eller nederlag
    • forslaget er eit slag i trynet for bønder over heile landet
  • tøff i trynet
    med sjølvsikker framtoning;
    eplekjekk
    • dei var ikkje like tøffe i trynet etter tapet
Сторінка статті

vinn-vinn

прикметник

Походження

etter engelsk

Значення та вживання

som gagnar begge (eller alle) partar;
Приклад
  • dette er vinn-vinn for oss begge;
  • ordninga er vinn-vinn for bønder, landbruk og turistar
Сторінка статті

sjølveigande

прикметник

Значення та вживання

  1. Приклад
    • sjølveigande bønder
  2. som ein eig sjølv
    Приклад
    • sjølveigande jord
Сторінка статті

grunn 1

іменник чоловічий

Походження

samanfall av norrønt grunnr m ‘botn, grunn, grunn plass i vatnet’ og grund f ‘mark, slette’

Значення та вживання

  1. jordoverflate, mark, bakke
    Приклад
    • bryte ny grunn
  2. jordeigedom, landområde
    Приклад
    • jakte på annan manns grunn;
    • avstå grunn til kommunen
  3. fast fjell eller berg
    Приклад
    • grunn av gneis
  4. Приклад
    • skipet gjekk på grunn;
    • trekkje båten av grunnen
  5. Приклад
    • raud kross på kvit grunn
  6. jordfast underlag, fundament;
    utgangspunkt, føresetnad
    Приклад
    • støype grunn til eit hus;
    • huset brann ned til grunnen;
    • byggje på solid grunn;
    • granske noko frå grunnen av
  7. årsak, motiv, grunnlag
    Приклад
    • ha grunn til å tru at ting snart blir betre;
    • dette gjev grunn til mistanke;
    • grunnen til fråværet er sjukdom;
    • av gode grunnar vart eg verande heime

Фіксовані вирази

  • av den grunn
    derfor
    • ho hugsa ingenting frå ulykka og vart av den grunn ikkje ført fram som vitne
  • fast grunn under føtene
    • beina på landjorda (etter ei tid til sjøs)
      • det vart berre nokre timar med fast grunn under føtene
    • i overført tyding: trygg stad, tilstand eller posisjon
      • ungdommen treng å ha fast grunn under føtene
  • gard og grunn
    • gard (1) med hus og dyrkingsjord
      • eige gard og grunn;
      • bønder som må gå frå gard og grunn
    • alt ein eig
      • satse gard og grunn;
      • somme drakk seg frå gard og grunn
  • gå til grunne
    bli øydelagd, gå fortapt;
    bukke under
  • i botn og grunn
    heilt opp, fullt ut; i grunnen
  • i grunnen
    eigenleg, alt i alt
    • det er i grunnen ikkje så vanskeleg;
    • eg har i grunnen aldri vore særleg redd av meg
  • leggje til grunn
    ha som utgangspunkt eller føresetnad
    • leggje eiga erfaring til grunn for avgjerda
  • liggje til grunn
    vere årsak til eller grunnlag for
    • visjonane som ligg til grunn for satsinga
  • på grunn av
    som følgje av;
    forkorta pga.
    • brua er stengd på grunn av uvêret
  • på gyngande grunn
    i ein usikker situasjon eller tilstand
    • leiaren for verksemda innrømmer at dei er på gyngande grunn
  • rå grunnen
    ha den sterkaste posisjonen;
    herske, dominere
    • tradisjonelt er det husdyrhald som har rådd grunnen i området;
    • han rår grunnen aleine
Сторінка статті

gard

іменник чоловічий

Походження

norrønt garðr

Значення та вживання

  1. eigedom på landet (1 med hus for menneske, husdyr og avlingar og med innmark og utmark
    Приклад
    • garden Haug;
    • folket på garden;
    • drive eigen gard;
    • livet heime på garden;
    • det tunge arbeidet på garden
  2. inngjerda jordstykke (til dyrking);
  3. open plass mellom eller ved hus;
    gardsplass
    Приклад
    • gå ut i garden for å leike
  4. større bustadhus eller forretningsbygg, særleg i eit byområde
    Приклад
    • garden manglar heis
  5. Приклад
    • hoppe over garden
  6. brukt som etterledd i samansetjingar: noko som liknar eit gjerde

Фіксовані вирази

  • der i garden
    i det huset;
    på den plassen;
    hos den personen
    • ikkje noka overrasking der i garden
  • gard og grunn
    • gard (1) med hus og dyrkingsjord
      • eige gard og grunn;
      • bønder som må gå frå gard og grunn
    • alt ein eig
      • satse gard og grunn;
      • somme drakk seg frå gard og grunn
  • til gards
    til garden
    • kome til gards;
    • invitere til gards;
    • velkomen til gards!
Сторінка статті

bein 1

іменник середній

Походження

norrønt bein

Значення та вживання

  1. del av eit skjelett (1) hos menneske eller dyr;
    Приклад
    • brusk og bein;
    • det er mykje bein i sild
  2. Приклад
    • kaste eit bein til hunden
  3. emne av bein (1, 1)
    Приклад
    • eit knivskaft av bein
  4. lem til å gå med;
    ganglem frå hofte til fotblad hos menneske
    Приклад
    • insekt med tre par bein;
    • ha lange bein;
    • brekke beinet;
    • stå på eitt bein
  5. noko som (i form og funksjon) liknar eit bein (1, 4)

Фіксовані вирази

  • armar og bein
    • svært mykje bruk av armar og bein
      • det er mykje armar og bein på bana når 6-åringane spelar handball
    • travel, oppjaga verksemd
      • det er litt armar og bein for tida med tilsette som skal lære mykje nytt
  • bein i nasen
    sterk vilje og evne til å tole motstand
  • berre skinn og bein
    radmager
    • han var berre skinn og bein og kunne knapt stå på føtene
  • fleire bein å stå på
    meir enn éin måte å skaffe seg utkome på
    • verksemda treng fleire bein å stå på
  • få bein å gå på
    om pengar eller andre gode: bli fort borte
    • dei varme skillingsbollane fekk bein å gå på
  • få eit bein innanfor
    få innpass
  • gjennom merg og bein
    inn til det inste (så det gjer vondt)
    • skriket gjekk gjennom merg og bein
  • ha beina på jorda
    vere realistisk, jordnær
  • ikkje beinet
    ikkje nokon ting
  • ikkje setje sine bein …
    med stadadverbial: ikkje dra til eller vere (på ein viss stad)
    • han hadde ikkje sett sine bein på garden på fleire år
  • kome ned på beina
    kome seg ut av ei knipe på ein god måte
  • mange om beinet
    mange som kappast om eit gode
  • med begge beina
    utan atterhald;
    fullt og heilt
    • hoppe i det med begge beina
  • med eitt bein i kvar leir
    med forståing for eller tilhøyrsel til begge partar
  • med halen mellom beina
    som vik unna;
    skamfull, engsteleg
    • stikke av med halen mellom beina
  • på beina
    • oppe og i aktivitet;
      ute av senga
      • ho var på beina og påkledd klokka sju
    • frisk etter sjukdom
      • ho er på beina igjen etter eit lengre sjukdomstilfelle
    • i gang etter stillstand;
      i verksemd
      • korpset er på beina att
  • skjere til beinet
    ta bort eller redusere så mykje som råd
    • budsjettet er skore til beinet
  • slå beina vekk under
    fjerne grunnlaget for
    • tollen på matimport vil slå beina vekk under mange bønder
  • stå med eitt bein i grava
    vere døden nær
  • stå opp med det galne beinet først
    vere morgongretten;
    vere i dårleg humør
  • stå på eigne bein
    klare seg sjølv;
    vere (økonomisk) uavhengig
  • ta beina fatt
    • byrje å gå
      • bilvegen er stengd, så folk må ta beina fatt
    • leggje på sprang
      • tjuvane tok beina fatt og sprang til skogs
  • ta beina på nakken
    skunde seg;
    flykte av stad
  • ta til beins
    springe sin veg
  • til beins
    med adjektiv: som går på den måten som adjektivet fortel
    • vere dårleg til beins;
    • kjapp til beins;
    • svak til beins;
    • han er ikkje så god til beins lenger
Сторінка статті

allianse

іменник чоловічий

Вимова

-anˊse eller  -anˊgse

Походження

frå fransk; av alliere

Значення та вживання

avtale om gjensidig stønad
Приклад
  • alliansen mellom Hitler og Mussolini;
  • ein allianse mellom bønder og fiskarar
Сторінка статті

vestlandsk 2

прикметник

Значення та вживання

som gjeld Vestlandet og vestlendingar
Приклад
  • vestlandske fjordbygder;
  • vestlandske bønder
Сторінка статті