Розширений пошук

Простий пошук

Словник букмола 29 oppslagsord

autoritet

іменник чоловічий

Вимова

æutoriteˊt

Походження

av latin auctoritas ‘gyldighet, myndighet’

Значення та вживання

makt til å bestemme grunnet på faglig innsikt
Приклад
- bøye seg for farens autoritet;
- tale med autoritet
person eller institusjon med autoritet (1)
Приклад
- være en autoritet på et område

Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lavtysk swak

Значення та вживання

som har liten styrke;
veik, kraftløs
Приклад
- ha svake muskler;
- han er fysisk svakere enn de andre guttene;
- en svak vind;
- motoren er for svak
som tåler lite;
sykelig, skrøpelig
Приклад
- ha svake nerver;
- han er svak etter operasjonen
som har liten innvirkning eller kraft
Приклад
- en svak protest;
- svak motstand;
- en svak gruppe
- brukt som substantiv:
  de svake i samfunnet;
  ta vare på de svakeste
- brukt som adverb:
  de svakest stilte skal skjermes
som har liten makt eller autoritet
Приклад
- en svak ledelse
som en nesten ikke legger merke til
Приклад
- kjenne en svak lukt;
- høre en svak lyd;
- en svak nedgang i arbeidsledigheten;
- inflasjonen ble svakere enn ventet
- brukt som adverb:
  rommet er svakt opplyst;
  terrenget helte svakt
lite fast;
unnfallende
Приклад
- være svak i troen
lite solid;
usikker
Приклад
- ha svak økonomi
lite vellykket;
dårlig
Приклад
- en svak prestasjon;
- svake resultater;
- laget har fått en svak start på sesongen;
- en av forfatterens svakeste bøker;
- å slippe inn mål på slutten av kampen er for svakt
- brukt som adverb:
  den norske krona står svakt
i grammatikk: med regelmessig bøying;
til forskjell fra sterk (11)

Фіксовані вирази

det svake kjønn
utdatert betegnelse for kvinner
svak bøyning
bøying med tillagt bøyingsendelse i preteritum;
til forskjell fra sterk bøyning
svak side
feil, mangel
trekke fram en svak side ved organisasjonen;
forslaget har sine svake sider
svake substantiv
substantiv som ender på trykksvak vokal;
til forskjell fra sterke substantiv
svake verb
verb som får bøyingsendelse i preteritum;
til forskjell fra sterke verb
'lese' og 'regne' er eksempler på svake verb
være svak for
gjerne ville ha;
ikke kunne motstå
han er svak for sjokolade

Сторінка статті

autoritativ

прикметник

Вимова

æutoˊritativ

Походження

fra latin; jamfør autoritet

Значення та вживання

som har myndighet, vekt;

pålitelig

Приклад

autoritative kilder;
på autoritativt hold

Сторінка статті

myndighet

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

myndig (2) oppførsel;
autoritet, makt (1), fullmakt (1)
Приклад
- opptre med myndighet;
- ha myndighet til å gjøre noe;
- hvem har den avgjørende myndighet?
- bevilgende og lovgivende myndighet;
- det har du ingen myndighet til
i flertall: styresmakt;
offentlig instans;
øvrighet
Приклад
- her må myndighetene ta ansvar!
- de kommunale myndigheter

Сторінка статті

myndig

прикметник

Походження

av lavtysk mundich, opprinnelig ‘som har makt’; av gammelhøytysk munt ‘vern’

Значення та вживання

som har nådd voksen alder, i Norge 18 år, og som kan gjøre avtaler og rå over egne midler uten medvirkning av verge (1;
til forskjell fra mindreårig og umyndig
Приклад
- nå myndig alder;
- han ble myndig i januar
som vitner om makt og autoritet;
fast (3), verdig (2), bestemt (2)
Приклад
- tale i en myndig tone;
- gripe inn med myndig hånd;
- en myndig leder
- brukt som adverb:
  opptre myndig

Сторінка статті

naturlig

прикметник

Значення та вживання

instinktiv, medfødt, iboende
Приклад
- en naturlig trang til selvstendighet
som hører til, som er eller som skjer i samsvar med naturen;
uten ytre inngrep;
ofte til forskjell fra kunstig (1)
Приклад
- naturlige grenser;
- dø en naturlig død;
- naturlig farge
- - overnaturlig
forståelig, rimelig
Приклад
- det er bare naturlig at du lengter hjem;
- land som det er naturlig å sammenligne seg med;
- naturlig nok
som svarer til naturen eller virkeligheten
Приклад
- et portrett i naturlig størrelse
som ikke er tilgjort;
uanstrengt, ekte, likefram
Приклад
- snakke naturlig;
- hun har en naturlig autoritet

Фіксовані вирази

naturlig logaritme
logaritme med grunntall e;
jamfør e (2, 2)
naturlige tall
positive (4, hele tall, som 1, 2, 3 osv., av og til medregnet 0

Сторінка статті

ettergivelse

іменник чоловічий

ettergiving, ettergiing

іменник жіночий або чоловічий

Значення та вживання

det å ettergi;
tilgivelse, fritaking
Приклад
- ettergivelse av gjeld
det å gi etter
Приклад
- frykte at ettergivelse vil føre til mindre autoritet og makt

Сторінка статті

tjenestemakt

іменник чоловічий або жіночий

Значення та вживання

styresmakt, autoritet

Сторінка статті

føre seg

Значення та вживання

te seg, oppføre seg;

framgå, framtre;

Se: føre

Приклад

du må føre deg med verdighet;
han fører seg med selvsikkerhet og autoritet

Сторінка статті

banne i kirken

Значення та вживання

motsi eller spotte en autoritet eller noe hellig;

Se: banne

Приклад

å motsi lederne var å banne i kirken

Сторінка статті

Словник нюношка 24 oppslagsord

autoritet

іменник чоловічий

Вимова

æutoriteˊt

Походження

av latin auctoritas ‘gildskap, mynde’

Значення та вживання

makt til å bestemme grunna på fagleg innsikt
Приклад
- ha stor autoritet;
- bøye seg for autoriteten til nokon
person eller institusjon med autoritet (1)
Приклад
- vere ein av autoritetane på eit område

Сторінка статті

svak

прикметник

Походження

av lågtysk swak

Значення та вживання

som har liten styrke;
veik (2, 1), kraftlaus (1)
Приклад
- ha svake musklar;
- han er svakare enn andre barn;
- ein svak vind;
- motoren var for svak
som toler lite;
sjukleg, skrøpeleg
Приклад
- ha svake nervar;
- ho er framleis svak etter operasjonen
som har liten innverknad eller kraft
Приклад
- ei svak gruppe;
- svak motstand
- brukt som substantiv:
  dei svake i samfunnet
- brukt som adverb:
  sjå behova til dei svakast stilte
som har liten makt eller autoritet
Приклад
- ei svak regjering;
- få kritikk for svak leiing
som ein nesten ikkje legg merke til
Приклад
- ei svak lukt;
- ein svak nedgang i talet på selde bustader;
- veksten var svakare enn venta
- brukt som adverb:
  eit svakt opplyst rom;
  ho klemde handa hans svakt
lite fast;
ettergjevande
Приклад
- vere svak i trua
lite solid;
usikker
Приклад
- ha svak økonomi
lite vellukka;
dårleg
Приклад
- ein svak prestasjon;
- svake resultat;
- laget har hatt ein svak start på sesongen;
- dette er den svakaste boka hennar;
- regelverket er for svakt
- brukt som adverb:
  den norske krona står svakt
i grammatikk: med regelviss bøying;
linn (3);
til skilnad frå sterk (11)

Фіксовані вирази

det svake kjønn
utdatert nemning for kvinner
svak bøying
bøying med tillagd ending i preteritum;
linn bøying;
til skilnad frå sterk bøying
svak side
feil, mangel
ei svak side ved rapporten;
undersøkinga har svake sider
svake substantiv
substantiv som endar på trykklett vokal;
linne substantiv;
til skilnad frå sterke substantiv
svake verb
verb som får bøyingsending i preteritum;
linne verb;
til skilnad frå sterke verb
vere svak for
gjerne ville ha;
ikkje kunne motstå
ho er svak for det søte

Сторінка статті

myndig

прикметник

Походження

av lågtysk mundich, opphavleg ‘som har makt’; av gammalhøgtysk munt ‘vern’

Значення та вживання

som har nådd vaksen alder (i Noreg 18 år), og som kan gjere avtaler og rå over eigne midlar utan medverknad av verje (1, 1);
til sklinad frå mindreårig og umyndig
Приклад
- nå myndig alder;
- ho blir myndig neste år
som vitnar om makt og autoritet;
fast (3), verdig (2), bestemd (2)
Приклад
- tale i ein myndig tone;
- gripe inn med myndig hand;
- ein myndig leiar
- brukt som adverb:
  ho opptredde alltid myndig og bestemd

Сторінка статті

sjølvtryggleik

іменник чоловічий

Значення та вживання

det å vere sikker på seg sjølv;

sjølvtillit

Приклад

ho opptrer med sjølvtryggleik og naturleg autoritet

Сторінка статті

makt

іменник жіночий

Походження

norrønt makt, frå lågtysk; samanheng med måtte

Значення та вживання

det å kunne bestemme over andre eller kunne styre ei utvikling;
sterk innverknad;
herredøme (2), mynde (2, 1), autoritet (1)
Приклад
- kunnskap er makt;
- ha makt over nokon;
- ta makta i landet;
- kome til makta;
- det står ikkje i mi makt å hindre det
stat eller institusjon som har makt (1)
Приклад
- ei nøytral makt;
- gå i teneste hos ei framand makt
- - statsmakt
  - stormakt
  - styresmakt
  - verdsmakt
kraft, styrke
Приклад
- eg har inga makt i armane;
- bruke makt for å opne døra;
- ta i av all makt
vald, tvang
Приклад
- bruke makt for å oppnå noko;
- eg tok frå henne lommeboka med makt
stridskrefter
- - krigsmakt
  - våpenmakt
overnaturleg vesen
Приклад
- gode og vonde makter

Фіксовані вирази

få/ha nokon i si makt
få eller ha råderett over noko eller nokon
musikaren fekk publikum i si makt;
ordføraren hadde tala i si makt
ha ordet i si makt
vere god til å uttrykkje seg
setje makt bak noko
tvinge fram noko
ha vilje til å setje makt bok krava
stå ved makt
vere gyldig

Сторінка статті

banne

banna

дієслово

Походження

norrønt banna, opphavleg ‘lyse i bann’; av bann

Значення та вживання

uttrykkje sterke kjensler gjennom tabuord, ofte ord knytte til religion, kjønn osv.;

sverje (2), bruke eidar

Приклад

banne og sverje;
han bannar for mykje

Фіксовані вирази

banne i kyrkja
seie imot eller spotte ein autoritet eller noko heilagt
å seie dette høgt er å banne i kyrkja
banne på
vere viss på
det kan du banne på

Сторінка статті

smaksdomar, smaksdommar

іменник чоловічий

Значення та вживання

person med autoritet til å påverke andre med oppfatningar om kva som er godt og dårleg, særleg i kunst og litteratur
Приклад
- litterære smaksdomarar
person som har til oppgåve å døme om smaken på matvare eller drikkevare
Приклад
- smaksdomarar testa fisken