Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
55 результатів

Словник букмола 27 oppslagsord

aktuell

прикметник

Походження

fra fransk; beslektet med akt (1

Значення та вживання

  1. Приклад
    • være aktuell;
    • i den aktuelle situasjonen;
    • dagsaktuell
    • komme i betraktning, på tale
      • jeg skal ringe hvis det blir aktuelt;
      • det blir ikke aktuelt
  2. som har interesse (akkurat nå), av betydning i en viss sammenheng, reell, mulig
    Приклад
    • aktuelle reisemål;
    • aktuelle kandidater;
    • en aktuell bok, film;
    • aktuell informasjon
    • som er på tale
      • det aktuelle radioprogrammet
    • som substantiv:
      • dagsnytt og aktuelt
Сторінка статті

være på tale

Значення та вживання

være gjenstand for drøfting;
bli nevnt som en mulighet;
være aktuell;
Se: tale
Приклад
  • det var på tale å legge ned bedriften
Сторінка статті

stå på tapetet

Значення та вживання

stå for tur;
være aktuell;
Se: tapet
Приклад
  • en debatt om klimaet står på tapetet
Сторінка статті

være ute av soga

Значення та вживання

ikke lenger være aktuell;
være ferdig (3);
Se: soge
Сторінка статті

vind 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vindr

Значення та вживання

  1. luft som er i mer eller mindre sterk bevegelse
    Приклад
    • snu kappa etter vinden – se kappe (1, 1);
    • ha, få vind i seilene – ha, få framgang;
    • sterk, hard vind;
    • svak, mild, flau vind;
    • rask som en vind;
    • være ute i all slags vind og vær;
    • legge båten opp mot vinden;
    • ha vinden i ryggen, i siden;
    • vinden blåser, står (på) fra nord;
    • kastevind, motvind;
    • sønnavind, vestavind, nordavind, østavind
  2. Приклад
    • ta etter vinden – hive etter pusten

Фіксовані вирази

  • i vinden
    på moten;
    aktuell (2), populær (1), in
    • diskgolf er i vinden for tiden
  • se hvilken vei vinden blåser
    også: skjønne hvordan noe utvikler seg
  • slippe en vind
    fise, fjerte
  • spre for alle vinder
    sende i alle retninger;
    oppløse
    • kunstsamlingen ble spredt for alle vinder
Сторінка статті

tapet

іменник чоловічий або середній

Походження

gjennom tysk, fra italiensk; av latin ‘teppe, duk’

Значення та вживання

innvendig veggbekledning av tekstil, papir, kunststoff eller lignende
Приклад
  • et mønstrete tapet;
  • det blomstrete tapetet;
  • kle veggene med tapet

Фіксовані вирази

  • gå i ett med tapetet
    være usynlig
    • de satt musestille og gikk i ett med tapetet
  • ha på tapetet
    ha planer om
    • bandet har mye på tapetet neste år
  • komme på tapetet
    bli emne for debatt
    • ny skogbruksplan er kommet på tapetet
  • stå på tapetet
    stå for tur;
    være aktuell
    • en debatt om klimaet står på tapetet
  • tennene i tapetet
    (oftest i den uoffisielle formen tenna i tapetet);
    full fest;
    jamfør hælene i taket
    • her blir det dansing på bordene og tenna i tapetet
  • være på tapetet
    bli omtalt eller diskutert
    • flere planer er på tapetet
Сторінка статті

tale 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt tala

Значення та вживання

  1. det å tale (2, 1);
    det å si noe;
    snakk, prat
    Приклад
    • uttrykke seg i skrift og tale
  2. noe en sier;
    måte å uttrykke seg på
    Приклад
    • dette var klar tale
  3. Приклад
    • en film med norsk tale
  4. det en sier til et publikum om et emne i en bestemt hensikt;
    Приклад
    • hun holdt tale i bryllupet
  5. Приклад
    • tallenes tale

Фіксовані вирази

  • få i tale
    få til å uttale seg;
    få til å prate
    • de prøvde å få ministeren i tale
  • ikke komme på tale
    være uaktuelt
    • det kommer ikke på tale at du får være oppe så lenge
  • ikke tale om
    det kommer ikke til å skje;
    det er utelukket
    • jeg går ikke på festen. Ikke tale om!
  • tale er sølv, men taushet er gull
    det er ofte bedre å tie enn å si noe
  • talens bruk
    taleevnen
    • han mistet talens bruk
  • være på tale
    være gjenstand for drøfting;
    bli nevnt som en mulighet;
    være aktuell
    • det var på tale å legge ned bedriften
  • være tale om
    dreie seg om;
    gjelde
    • det er tale om et trafikkuhell
Сторінка статті

soge

іменник жіночий або чоловічий

Походження

norrønt saga ‘utsagn, fortelling’; beslektet med si (3

Значення та вживання

Фіксовані вирази

  • være ute av soga
    ikke lenger være aktuell;
    være ferdig (3)
Сторінка статті

show

іменник середній

Вимова

sjou eller  sjåvv

Походження

fra engelsk ‘oppvisning’

Значення та вживання

revylignende forestilling
Приклад
  • hun er aktuell med sitt eget show

Фіксовані вирази

  • lage show
    lage oppstyr og moro (rundt seg selv)
  • stjele showet
    være den som får mest oppmerksomhet
Сторінка статті

moderne

прикметник

Походження

gjennom fransk, fra middelalderlatin ‘ny(ere)', av latin modo ‘nylig’, av modus, påvirket av mote; jamfør modus

Значення та вживання

  1. som tilhører den nyeste tiden;
    som gjelder nåtiden
    Приклад
    • i moderne tid;
    • moderne mennesker;
    • moderne historie
  2. som tilhører det nyeste på sitt område;
    som er på moten;
    Приклад
    • moderne kunst;
    • en moderne skjorte;
    • legge om til moderne drift;
    • det er moderne med høye hæler i år

Фіксовані вирази

  • moderne språk
    levende språk
  • tidlig moderne tid
    historisk periode fra cirka 1500 til 1800;
    nyere tid (1)
Сторінка статті

Словник нюношка 28 oppslagsord

aktuell

прикметник

Походження

frå fransk av, seinlatin actualis ‘verksam’; samanheng med akt (1

Значення та вживання

  1. Приклад
    • den aktuelle stoda;
    • det blir ikkje aktuelt – det kjem ikkje på tale
  2. som har interesse (nett no)
    Приклад
    • eit aktuelt spørsmål
    • som substantiv:
      • dagsnytt og aktuelt
Сторінка статті

betraktning

іменник жіночий

Вимова

betrakˊtning

Походження

av betrakte

Значення та вживання

  1. det å betrakte (1);
    vurdering
    Приклад
    • ei generell betraktning

Фіксовані вирази

  • i betraktning av
    når det gjeld;
    med omsyn til
  • kome i betraktning
    vere aktuell;
    kome på tale
    • for å kome i betraktning må ein yte eitkvart
  • ta i betraktning
    ta omsyn til
    • ta erfaringane i betraktning
Сторінка статті

vind 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt vindr

Значення та вживання

  1. luft som er i meir eller mindre sterk rørsle
    Приклад
    • vinden blæs kaldt frå nord;
    • vinden står (på) frå vest;
    • ha vinden i ryggen, i sida;
    • leggje båten opp i vinden;
    • gå ute i all slags vind og vêr;
    • snar som ein vind;
    • mild, veik, flau vind;
    • hard, sterk vind;
    • ha vind i segla – òg: ha framgang;
    • snu kappa etter vinden – sjå kappe (2
  2. Приклад
    • ta etter vinden – hive etter pusten

Фіксовані вирази

  • ein segls vind
    vind som fyller seglet, jamn vind
  • i vinden
    på moten;
    aktuell (2), in, populær (1)
    • med turné og nytt album er artisten i vinden for tida
  • sjå kva veg vinden blæs
    òg: skjøne korleis noko utviklar seg
  • sleppe ein vind
    fise, fjerte
  • spreie for alle vindar
    sende i alle retningar;
    oppløyse
    • formuen vart spreidd for alle vindar
Сторінка статті

tapet

іменник середній або чоловічий

Походження

gjennom tysk, frå italiensk; av latin ‘teppe, duk’

Значення та вживання

tekstil, papir eller kunststoff til å kle innvendige vegger med
Приклад
  • eit blomstrete tapet;
  • det mønstra tapetet;
  • kle veggene med tapet

Фіксовані вирази

  • gå i eitt med tapetet
    vere usynleg
    • dei sat musestille og gjekk i eitt med tapetet
  • ha på tapetet
    ha planar om
    • dei har mykje på tapetet for tida
  • kome på tapetet
    bli emne for debatt
    • mobbing er enda ein gong kome på tapetet
  • stå på tapetet
    stå for tur;
    vere aktuell
    • vinsmaking står på tapetet
  • tennene i tapetet
    full fest;
    jamfør hælane i taket
    • det vart ei storslegen feiring med tennene i tapetet
  • vere på tapetet
    bli omtalt eller diskutert
    • livsstil og helse er på tapetet
Сторінка статті

tale 1

іменник чоловічий або жіночий

Походження

norrønt tala

Значення та вживання

  1. det å tale (2, 1);
    det å seie noko;
    snakk, prat, røde
    Приклад
    • uttrykkje seg skrift og tale
  2. noko ein seier;
    måte å uttrykkje seg på
    Приклад
    • dette var klar tale
  3. Приклад
    • ein film med norsk tale
  4. det ein seier til eit publikum om eit emne ved eit særleg høve;
    Приклад
    • han heldt tale under opninga av utstillinga

Фіксовані вирази

  • få i tale
    få til å uttale seg;
    få til å prate
    • det var ikkje mogleg å få han i tale
  • ikkje kome på tale
    vere uaktuelt
    • det kjem ikkje på tale at du får meir sjokolade no
  • ikkje tale om
    det kjem ikkje til å hende;
    det er uaktuelt
    • eg går ikkje på festen. Ikkje tale om!
  • tale er sølv, men tagnad er gull
    det er ofte betre å teie enn å seie noko
  • vere på tale
    bli drøfta;
    bli gjord framlegg om;
    vere aktuell
    • det er på tale å byggje nytt ferjeleie;
    • det var på tale med evakuering
  • vere tale om
    dreie seg om;
    gjelde
    • det er tale om eit brotsverk
Сторінка статті

soge

іменник жіночий

Походження

norrønt saga ‘utsegn, forteljing’; samanheng med seie

Значення та вживання

  1. noko som blir fortalt;
    forteljing
    Приклад
    • fortelje ei soge frå det verkelege livet
  2. norrøn, særleg islandsk, prosaforteljing med meir eller mindre historisk grunnlag;
  3. (vitskap om) kulturutviklinga for menneska eller ein avgrensa del av denne utviklinga;
    Приклад
    • ein av dei fremste leiarane i soga

Фіксовані вирази

  • vere ute av soga
    ikkje lenger vere aktuell;
    vere ferdig (3)
Сторінка статті

moderne

прикметник

Походження

gjennom fransk, frå mellomalderlatin ‘ny(are)', av latin modo ‘nyleg’, av modus, påverka av mote; jamfør modus

Значення та вживання

  1. som høyrer til den nyaste tida;
    som gjeld notida
    Приклад
    • i moderne tid;
    • moderne menneske;
    • dei studerer moderne historie
  2. som høyrer til det nyaste på sitt område;
    som er på moten;
    Приклад
    • moderne kunst;
    • ei moderne bukse;
    • moderne fabrikkdrift;
    • det er moderne med høge hælar i år

Фіксовані вирази

  • moderne språk
    levande språk
  • tidleg moderne tid
    historisk periode frå om lag 1500 til 1800;
    nyare tid (1)
Сторінка статті

leve 2

leva

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt lifa

Значення та вживання

  1. ha liv;
    vere til;
    jamfør levande (1)
    Приклад
    • leve lenge;
    • ho levde i nesten i hundre år;
    • lever bestefar din enno?
  2. livnære seg;
    livberge seg
    Приклад
    • ikkje ha noko å leve av;
    • dei levde på knekkebrød og nudlar;
    • vi lever for hundre kroner dagen;
    • dei har levd på trygd dei siste månadene
  3. vere i ein viss tilstand eller på ein viss stad;
    ha det på ein viss måte;
    Приклад
    • eg levde lenge på den gode opplevinga;
    • leve lykkeleg;
    • dei har levd i utlandet i mange år;
    • vi lever i overflod
  4. stelle seg;
    bere seg åt
    Приклад
    • dei lever farleg;
    • studentane må leve opp til visse krav
  5. vere aktuell;
    bli ståande;
    Приклад
    • Ibsen sine drama kjem til å leve vidare;
    • minnet om henne lever framleis
  6. brukt i helsingar
    Приклад
    • du får leve så vel!
    • lev vel!
  7. brukt i ynske eller utrop
    Приклад
    • leve kongen!
    • kongen leve!

Фіксовані вирази

  • den som lever, får sjå
    den som lever lenge nok, vil få vite korleis det går;
    det vil framtida vise
  • leve av/på luft og kjærleik
    leve utan materielle gode
    • de kan ikkje leve på luft og kjærleik;
    • paret levde av luft og kjærleik
  • leve for noko/nokon
    ofre seg for noko eller nokon
    • ho lever for ungane;
    • dei levde for kunsten
  • leve frå hand til munn
    leve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg
  • leve i håpet
    trøyste seg med at det vil bli bra i framtida
  • leve i lag
    bu saman (og ha seksuelt samliv)
    • dei har levd i lag i mange år
  • leve livet
    nyte livet
    • i ferien skal eg berre slappe av og leve livet
  • leve med
    finne seg i;
    tole
    • eg må berre leve med ryggplagene
  • leve med i
    vere engasjert i
  • leve opp
    nå vaksen alder
  • leve på nokon
    la nokon andre forsørgje seg
    • ho lever på foreldra
  • leve på stor fot
    leve flott;
    ha eit stort forbruk
  • leve ut
    få utløp for, til dømes eit behov;
    realisere
    • no lever eg ut den store draumen
  • lære så lenge ein lever
    stadig lære noko nytt i livet;
    aldri bli utlært
Сторінка статті

levande

прикметник

Походження

av leve (2

Значення та вживання

  1. som lever;
    som er i live
    Приклад
    • levande skapningar;
    • kvalen føder levande ungar;
    • dei har alltid levande blomstrar på bordet;
    • heldigvis kom vi levande frå brannen
    • brukt som substantiv:
      • levande og døde
  2. Приклад
    • gje ei levande framstilling av noko
    • brukt som adverb:
      • dei er levande interesserte i moderne kunst
  3. framleis aktuell
    Приклад
    • levande tradisjonar
  4. mogleg eller verd å leve i eller med
    Приклад
    • her er ikkje levande

Фіксовані вирази

  • ei levande legende
    ein person som er vorten ei legende (2) medan han eller ho framleis lever
    • politikaren er ei levande legende i partiet
  • i levande live
    • i levande tilstand
      • eg trudde ikkje eg skulle få sjå han att i levande live
    • i røynda
      • dei har møtt filmstjerna i levande live
  • ikkje ei levande sjel
    ikkje eit einaste menneske;
    ingen
    • eg møtte ikkje ei levande sjel langs vegen
  • levande lys
    tent stearinlys
    • vi hadde fyr i peisen og levande lys
  • levande musikk
    musikk som blir spela direkte, og som ikkje er opptak
  • levande vekt
    vekt av eit husdyr;
    til skilnad frå slaktevekt
  • meir død enn levande
    berre så vidt i live
    • da dei fann henne, var ho meir død enn levande
Сторінка статті

ferdig

прикметник

Походження

norrønt ferðugr; truleg påverka av lågtysk verdich med opphavleg tyding ‘klar til ferd’

Значення та вживання

  1. som er avslutta, tillaga, fullført eller i stand
    Приклад
    • huset er ferdig;
    • gjere ferdig julebaksten;
    • bli ferdig med leksene
    • brukt som adverb
      • ei ferdig etterforska sak
  2. Приклад
    • eg er ferdig til å fare;
    • ferdig til strid;
    • klar, ferdig, gå!
  3. ikkje lenger kvalifisert, aktuell eller brukande;
    Приклад
    • han er ferdig som politikar;
    • sykkelen er ferdig for godt
  4. Приклад
    • vere heilt ferdig etter turen
  5. som er nær ved eller på nippet
    Приклад
    • ferdig til å sprekke

Фіксовані вирази

  • fiks ferdig
    heilt ferdig eller budd;
    klar
    • i går kom den nye vaskemaskinen på plass, fiks ferdig til bruk;
    • få middagen levert fiks ferdig på døra
  • vere ferdig med
    ikkje lenger gjere, ha omgang med eller bry seg om;
    ha lagt noko eller nokon bak seg
    • fest og fyll er eg ferdig med!
Сторінка статті