Avansert søk

Nynorskordboka 21 oppslagsord

valse 2

valsa

verb

Opphav

frå tysk; av valse (

Tyding og bruk

arbeide (1 og 4), behandle med vals, i valsemaskin
- valse jern;
- valse plenen;
- valse ut jern til plater
i overført tyding:

Faste uttrykk

valse over/ned
meie ned;
overkøyre fullstendig;
sigre stort over
dei valsa over motstandarlaget;
ho valsa ned argumenta deira

valse 3

valsa

verb

Opphav

Tyding og bruk

danse vals
gå, springe omkring;
streife
Døme
- valse rundt i berre underbuksa
i uttrykk

Faste uttrykk

valse opp med
setje på plass;
ta grundig i skule

vals 2, valse 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som vals (

Tyding og bruk

sylinder, trommel som roterer om tappar i kvar ende

Døme

valsen på ein skrivemaskin

tannete

adjektiv

Opphav

Tyding og bruk

med (mange) tenner

Døme

tannete i kanten;
ein tannete valse

køyre

køyra

verb

Opphav

norrønt keyra

Tyding og bruk

styre køyretøy, maskin eller liknande
Døme
- køyre bil;
- dei skal lære å køyre gravemaskin;
- køyre hest;
- bussen har køyrt i grøfta
frakte eller skysse med eit køyretøy
Døme
- køyre stein i trillebåra;
- eg kan køyre deg heim etterpå
om køyretøy: vere i fart;
gå (1, 5), trafikkere (1)
Døme
- bussen køyrer kvar dag
reise eller fare med eit køyretøy
Døme
- køyre forbi;
- køyre heim;
- køyre landevegen;
- bilen køyrer i 80 km/t;
- dei køyrde ti mil
halde i gang;
drive (3, 4)
Døme
- fabrikken køyrde tre skift;
- køyre på for fullt
setje i gang;
gjennomføre
Døme
- kinoen køyrer filmen fleire gonger;
- operativsystemet gjer det mogleg å køyre program på maskinen;
- dei køyrer framføringa fire kveldar i veka
renne (4, 2), ake (2)
Døme
- dei køyrer slalåm;
- køyre på rattkjelke
støyte (1), stikke (2, 1)
Døme
- køyre kniven i noko;
- køyre noko fast
skubbe (1), kaste (2, 1)
Døme
- køyre nokon på dør

Faste uttrykk

kome ut å køyre
råke ut i vanskar
køyre hardt
- presse ein motor opp i høg yting
- drive nokon hardt;
  oppsede
køyre i seg
sluke mat eller drikke
køyre inn
- ta i bruk noko nytt og få det til å fungere;
  jamfør innkøyring (3)
  køyre inn det nye systemet
- ta att eit forsprang;
  nå att
  ho køyrde inn ein annan skiløpar i utforkøyringa;
  dei håper å køyre inn forseinkinga
køyre noko i grøfta
øydeleggje noko;
vanstyre
dei køyrde verksemda i grøfta
køyre opp
- setje veg i stand slik at ein kan køyre på han;
  brøyte
  han køyrer opp skiløyper kvar vinter
- ta sertifikat
køyre over
ta luven frå;
valse over/ned
køyre seg fast
bli ståande, ikkje kome lenger;
kome opp i store vanskar

bom 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå lågtysk; same opphav som tysk Baum ‘tre’

Tyding og bruk

stong, stokk, slå til å stengje med
Døme
- bommen på ferjeleiet
vassrett trebjelke som blir brukt til ymse kroppsøvingar
valse (1 i vevstol til å vinde renningstråd eller vove stoff på
- - rennebom
stong eller rundholt til ymse bruk, særleg til feste for underkanten av segl
- - klyverbom
  - lastebom
  - lossebom
arm på ei kran som kan svingast og bere tung last

Faste uttrykk

setje bom for
setje ein stoppar for;
hindre, stoppe

tromle 2

tromla

verb

Tyding og bruk

la tørke i tørketrommel
Døme
- vaske og tromle klede
dra ein trommel (3) over (for å presse ned og jamne ut underlaget);
valse (2
Døme
- tromle åkeren;
- ho tromla plenen

utvalsing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å valse ( ut

Døme

utvalsing av sylindriske tankar

snelle 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt snælda ‘handtein’

Tyding og bruk

liten rull eller valse til å vinde tråd på;
jamfør trådsnelle
Døme
- snella på ei fiskestong
karsporeplante i klassa Sphenopsida;
jamfør skavgras og skogsnelle
lita, livleg jente eller kvinne

køyre over

Tyding og bruk

valse over/ned;

Sjå: køyre

Side 1 av 3

Resultat per side: