Avansert søk

Enkelt søk

Nynorskordboka 28 oppslagsord

opera

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk , av opera per musica ‘musikkverk’; jamfør opus

Tyding og bruk

teaterstykke der ein syng replikkane (til orkestermusikk);
jamfør operette og syngjespel
Døme
- operaen Orfeo av Monteverdi
institusjon som set opp og framfører operaer
Døme
- vere tilsett ved operaen
teaterbygning der ein set opp operaer
Døme
- gå i operaen

Artikkelside

suite

substantiv hankjønn

Uttale

svitˋte

Opphav

gjennom fransk; frå latin sequi ‘følgje’

Tyding og bruk

samanhengande rad av til dømes rom
Døme
- leige ein suite på eit hotell
musikkverk som består av mindre stykke i same toneart;
utdrag av musikken til opera, ballett eller liknande
Døme
- ein suite frå musikken til Peer Gynt

Artikkelside

såpeopera

substantiv hankjønn

Opphav

etter engelsk soap opera, fordi seriane den første tida ofte var finansierte av reklameinnslag for vaskemiddel

Tyding og bruk

tv-serie med banal og melodramatisk handling, ofte om livet i ein familie, utan noko naturleg sluttpunkt;
såpeserie
Døme
- ho slappa av med såpeopera etter skulen;
- såpeoperaen hadde over 3000 episodar
i overført tyding: langtekkjeleg forløp av hendingar som ofte framstår som patetiske og latterlege
Døme
- kampen om leiarvervet har vorte ein politisk såpeopera

Artikkelside

tenor

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk og tysk; av italiensk tenore

Tyding og bruk

mannsrøyst som ligg høgt oppe på toneskalaen;
tenorrøyst
Døme
- han hadde ein praktfull tenor;
- syngje med ein lys og mjuk tenor
tenorrøyst i opera, kor eller liknande
Døme
- syngje tenor
songar (1) med tenor (1)
Døme
- ein italiensk tenor
instrument i same toneleie som tenor (1);
jamfør tenorhorn, tenorsaksofon

Artikkelside

teater

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom fransk og tysk; opphavleg frå gresk, av theasthai ‘sjå (på)'

Tyding og bruk

hus eller utandørsanlegg med tilskodarplassar og scene som er bygd for framføring av skodespel, opera eller liknande
Døme
- gå i teateret;
- byggje eit nytt teater
institusjon eller føretak som framfører skodespel, revyar eller liknande
Døme
- oppsøkjande teater;
- drive eit teater;
- skrive for teateret
scenekunst
Døme
- godt teater

Faste uttrykk

spele teater
- opptre som skodespelar
- gjere seg til

Artikkelside

regi

substantiv hankjønn

Uttale

resjiˊ

Opphav

gjennom fransk; av latin regere ‘styre, forvalte’

Tyding og bruk

kunstnarleg eller profesjonell planlegging, innøving og samordning av ei framføring;
sceneleiing i opera eller teaterstykke;
leiing av filminnspeling
Døme
- regien var ved NN
leiing (1, 1), drift (1)
Døme
- drive noko i offentleg regi

Faste uttrykk

ta regien
ta styringa over noko;
stå fram som leiar
han tok regien over oppussinga

Artikkelside

finale

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

slutt (1, 1), avslutning (1), ende (1, 3)
i musikk: sluttsats i eit musikkverk i sonateform;
sluttscene i akt av opera;
til skilnad frå ouverture (1)
avsluttande kamp i ein meisterskap;
jamfør kvartfinale og semifinale
Døme
- kvalifisere seg til finalen